Rusya ve Ukrayna sıkıntısı ihracatçıları hem yurtdışında hem de iç pazarda vurdu. İhracat yapamayınca iç pazara yönelen üreticiler, bu kez de perakendecilerin vade ağına düştü. Vadeleri 8'den 18 aya çıkaran perakendeciler, üreticilerin sermayesini eritmeye başladı. Bu sıkıntılı durumun en büyük mağdurlarından biri ayakkabı sektörü oldu. Rusya ve Ukrayna'ya ihracatta yüzde 40'lık kayıp yaşayan sektör, rotasını iç pazardaki perakendecilere çevirdi. Ancak tahsilat süresi 18 aya uzadı.
SERMAYE ERİMEYE BAŞLADI
Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Başkanı Hüseyin Çetin, elinde malı olup mecburen iç piyasaya satış yapan üreticilerin sermayelerinde ciddi kayıplar yaşanmaya başladığını söyledi. İmalatçının, fabrikayı artık zor çevirir hale geldiğini belirten Çetin, "Tek dükkânı olan ayakkabıcı da zincir mağazası olan da vadeyi 18 aya çıkardı" dedi. İçten Ayakkabı'nın sahibi Berke İçten de, 15-18 aya çıkan vadelerin sonunda çeklerin ödenip ödenmeyeceğinin de belli olmadığını söyledi. Bu belirsiz ortamın üreticide tedirginlik yarattığını vurgulayan İçten, "Her türlü kur riskini ve sermaye zorunluluğunu üretici üstleniyor. İmalat ve ürünün dağıtımı yapılıyor. Ödeme 1.5 yıl sonra gerçekleşiyor. Sistem üreticiyi zora düşürüyor" dedi.
ZİNCİRLER BİZDEN BESLENİYOR
Ayakkabı üreticilerinin yaptığı analize göre, perakende sektöründe hızla büyüyen ayakkabı zincirlerinin birçoğu, mağazalarını açarken kredi kullanmak yerine malı 18 ay vadeli alıyor. Berke İçten, "Bir mağaza için 10-15 milyon liralık mal almak gerekir. Perakendeciler bunun için bizden mal alarak resmen faizsiz kredi kullanmış oluyor. Sistem öyle bir hale geldi ki, üretici resmen perakendeciyi besliyor" diye konuştu.
TEKSTİLDE DE YAŞANIYOR
Vade sorunu sadece ayakkabı değil tekstil sektöründe de yaşanıyor. Rusya'ya ihracatta kayıp yaşayan sektör, iç pazara yaptığı satışta ise tahsilatı 6-7 ay sonra yapabiliyor. Osmanbey, Laleli gibi toptan satışın yapıldığı bölgelerde showroom'ları olan Ayhan Tekstil'in Yönetim Kurulu Başkanı Cem Karabulut, iç piyasada rekabetin arttığını söyledi. İhracatçı firmaların iç pazara yöneldiğini belirten Karabulut, "Vade süreleri 6-7 ay. İhracata peşin para çalışan firmalar böyle uzun vadelere alışkın değil" dedi.
