Türkiye tarihinin en önemli ekonomik gelişmelerinin yaşandığı 2013 yılı mayıs ayında fitili ateşlenen Gezi olayları ve devamındaki 17-25 Aralık darbe girişimleri, 2023 hedeflerinden geri adım atmayan Türkiye'ye sadece zaman kaybettirdi. Darbe girişimlerine en iyi cevabı sandıkta veren seçmenden gücünü arkasına alan hükümet, ülkeyi küresel lige taşıyacak mega projeleri hayata geçirdi. İhalesi 2013 mayısında yapılan 2.5 milyar dolarlık üçüncü köprünün bu yılın ağustosunda açılması beklenirken, Türkiye'yi ulaşım üssü yapacak olan 46 milyar dolarlık üçüncü havaalanının ilk fazı ise 2018'de hizmete girecek. Japonların 22 milyar dolarlık yatırımla gerçekleştireceği nükleer santralde de geri adım atılmadı.
KREDİ NOTU KORUNDU
Türkiye Mayıs 2013'te borcunu sıfırladığı IMF'ye borç verecek noktaya gelirken, son üç yıldaki tüm operasyonlara rağmen bu performansını korudu. En önemli gelişme de kredi notunda yaşandı. Fitch ve Moody's'in kredi notunu 2013'te yatırım yapılabilir seviyeye çıkardığı Türkiye, bu konumunu korumayı başardı. Brezilya, Rusya gibi ülkeler bu süreçte yatırım yapılabilir ülke notlarını kaybederken Güney Afrika, Polonya, Hindistan gibi ülkeler notlarında indirimlerle karşılaştı.
20 MİLYAR DOLAR FATURA
Türkiye'nin 2013 mayıs ayı performansını yakalayamadığı alan ise, küresel gelişmelerin de etkisiyle, mali piyasalar oldu. O dönemde yüzde 4.6 ile tarihinin en düşük seviyesine gerileyen gösterge faiz, 17-25 Aralık darbe girişimi ile lobinin yerli işbirlikçilerinin saldırılarına boyun eğen dönemin Merkez Bankası yönetiminin aldığı kararla olağanüstü yükseldi. Merkez Bankası bir gece yarısı politika faizini 5.5 puan yükseltirken, gösterge faiz de hâlâ yüzde 9 civarında bulunuyor. Faizdeki bu yükselişin Türkiye'ye maliyeti yaklaşık 20 milyar dolar oldu.
BORSA 93 BİNİ GÖREMEDİ
O dönemde 93 bin puanı aşarak rekor kıran Borsa İstanbul ise 3 yıldır o seviyeye ulaşamadı. Geziciler ile güç birliği yapan cemaatin operasyonları sonucu kurda sert yükseliş yaşandı. Dolar kısa sürede 2 lirayı aşınca yüzde 4 olan enflasyon o dönemde iki kattan fazla arttı. Vatandaşın fakirleşmesi anlamına gelen bu gelişme, sadece ve sadece yüksek faizle lobinin işine yaradı.
90 BİN KİŞİNİN İŞİNE YARADI
AK
Parti öncesinde yüzde 60'ın üstünde olan devletin borçlanma maliyetinin, ekonomideki istikrar ile tek haneye inmesi 600 milyar doların faiz lobisine gitmesinin önüne kesmişti. Devletin topladığı her yıl 100 liralık verginin 85 lirası faize giderken, bu rakam da 11 liraya kadar indirildi. Özellikle kurdaki yükselişin de etkisiyle bankalarda 1 milyon liranın üstünde parası olan 90 bin kişi, 600 milyarlık birikimle, toplam mevduatın yüzde 52'sine sahip oldu.
YABANCI İLGİSİ KESİLMEDİ
Gezi
Parkı olayları ile hükümeti devirmeyi amaçlayan 17-25 Aralık operasyonlarının etkisiyle borsada 2013 yılı haziran-temmuz ve ağustos aylarında 1.6 milyar dolarlık net satış yapan yabancılar, hükümetin Mart 2014 yerel seçimlerinde gücünü koruduğunu anlaşılmasıyla birlikte geri döndü. şubat 2014'ten bu yana borsada net yabancı alımı 2 milyar doları geçti.
TEK KAZANAN FAİZ LOBİSİ
Mayıs 2013 Mayıs 2016
Borsa 93.000 78.000
Dolar/TL 1.86 2.94
Faiz (%) 4.6 9.10
Enflasyon (%) 6.51 6.57
İşsizlik(%) 8.2 10.9
Kişi başı gelir ($) 10.500 9.260
Milyoner sayısı 54.371 94.529*
Milyoner serveti (milyar TL) 386.6 605.1
Toplam mevduat(milyar TL) 786.7 1.186
EN MUHTEŞEM MAYIS AYINI SİNDİREMEDİLER
46 milyar dolarlık İstanbul'a üçüncü
havalimanı
ihalesi
Japonlarla
22 milyar dolarlık nükleer enerji anlaşması
2.5 milyar dolarlık üçüncü
köprü
ihalesi
Gösterge faiz
yüzde 4.6 ile tarihi dipte
Borsa İstanbul
93 bin puanla zirvede
IMF'ye borç
sıfırlandı
Türkiye'nin kredi notu yatırım
yapılabilir
seviye çıktı
