Faktoring
şirketinin faturalandırılmış alacakları devralırken ayrıca aynı alacakla ilgili olarak müşterinin elinde bulunan kambiyo senetlerini de tahsilat amaçlı devraldığına dikkat çeken Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yardımcı Doçent Dr. Tuba Akçura Karaman, faktoring müşterisinin borçlusundan aldığı çeklerin faktoring şirketine ciro yoluyla devredilebildiğini söyledi. Bu konunun 6361 sayılı Kanun'da da açıkça yer aldığını hatırlatan Karaman, "İlgili madde şu şekilde: Bir kambiyo senedinin ciro yoluyla faktoring şirketine devri halinde, kambiyo senedinden dolayı kendisine başvurulan kişi, düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan def'ileri fakto faktoring şirketi kambiyo senedini iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun." Hükümde faktoring şirketlerinin ciro yoluyla kambiyo senedi devralabileceğinin kabul edildiğine işaret eden Karaman, "Bu düzenleme ile elinde kambiyo senedi bulunan faktoring şirketine karşı senet borçlusunun artık borçlu değilim, mallar ayıplı gibi def'ileri ileri sürebilmesi mümkün olmuyor" diye konuştu. Karaman, konuyu faktoring işlemi özelinde bir örnekle somutlaştırdı: Mesela, A şirketi B şirketine 500 bin TL'lik ayakkabı satmış olsun. B şirketi de borcunu A şirketine aynı miktarda çek keşide ederek ödesin. Daha sonra A şirketi, F faktoring şirketi ile B şirketinden olan alacağıyla ilgili bir faktoring sözleşmesi imzalayarak bu ilişki çerçevesinde B tarafından keşide edilmiş çekleri faktoring şirketine ciro etsin..
HUKUKİ KORUMA İMKANI
Faktoring şirketi, borçluya karşı çekin sağladığı hukuki talep yoluyla takip başlattığında, B'nin borcun sebebi olan satın aldığı ayakkabıların "ayıplı olduğu veya kendisine hiç teslim edilmediği" savunmalarını Ticaret Kanunu hükümleri ve 6361 sayılı Kanun m. 9/f. 3 uyarınca F şirketine karşı ileri sürememesi gerekir. Zira, faktoring şirketi elinde tuttuğu kambiyo senedi niteliğindeki çekin sağladığı hukuki korumalardan yararlanacak.
TEK İSTİSNA KÖTÜ NİYET
Alacağın
kambiyo senedine bağlanması ve bu senedin üçüncü bir kişiye ciro edilmesi ile "kıymetli evrak hukukuna" has "soyut bir alacak" yaratılmış olduğunun altını çizen Karaman, "'Soyut alacak' ifadesiyle kastedilen, senet borçlusunun, senedi ciro yoluyla edinmiş kişilere karşı temel borç ilişkisinden kaynaklanan savunmaların ileri sürülememesi. Bu kuralın tek istisnası senedi elinde tutan kişinin kötü niyetli yani borçlunun zararına hareket etmiş olması. Senedi ciro alan kişi kötü niyetli değilse, borçlu senetteki miktarı ödemek zorunda kalır" dedi.
YARGITAY'DAN AKSİ KARAR
Karaman, 6361 sayılı Kanun Madde 9/f. 3'ün açık hükmü ve kanun koyucunun iradesini gösteren komisyon gerekçesine rağmen, Yargıtay 19. Hukuk Dairesi'nin 14 Ekim 2015 tarihli, 1159/12752 sayılı kararına konu olayda kambiyo senedi borçlusunun temel borç ilişkisinden doğan defilerini senedi ciro yoluyla devralmış faktoring şirketlerine karşı dahi ileri sürebileceği yönünde karar verdiğine dikkat çekerek, "Yargıtay'ın 19 Hukuk Dairesinin bu kararının, kanunun açık düzenlemesi ve bu düzenlemeye şekil ve anlam veren kanun koyucunun iradesiyle uyuştuğunu söyleyebilmek, maalesef ki mümkün değil" dedi.
