Çeşitli tasarruf tedbirlerinin alındığı bir dönemde vergi sistemiyle ilgili beklenti içine girmenin ne kadar gerçekçi olduğunu söyleyen Bozkurt, "Bu beklenti güzel de, bugün ne kadar gerçekçi bunu tartışmak lazım. Artık söylediğimiz türküyü değiştirmemiz gerekiyor. Hurda teşviki, vergi indirimi gibi söylemlerin yerine farklı şeyleri konuşmalıyız artık. Eğer bir projede devletin vergi kaybı varsa, bunu ikâme edecek başka bir fikir getirmiyorsan sadece tek taraflı bir şey istemekle kalırsın" dedi.
OTOMOTİVİN GELECEĞİ MASADA
Otomotiv Türkiye'nin lokomotif sektörlerinden biri. Türkiye, 2016 verilerine göre Avrupa'nın 5'inci, dünyanın 16'ncı büyük otomotiv üreticisi konumunda. Aynı zamanda Avrupa'nın en büyük 6'ıncı pazarı. Üretim 1.4 milyon adede, ihracat 23 milyar dolara, iç pazar ise 1 milyon adede ulaştı. Son yıllarda ihracat, üretim ve pazarın rekor seviyelerde artmasına rağmen, bu rakamlar Türkiye'nin gerçek potansiyelini göstermiyor. Mevcut yatırımların artması, yenilerinin gelmesi için sadece teşvik yeterli değil. Ezber bozan fikirler ve projeler gerekiyor. SABAH Gazetesi, bu amaçla, otomotiv dünyasına yön verenleri dinliyor. Otomotivin geleceğini masaya yatırıyor. "Sabah'la Otomotiv Sohbetleri"nin bu haftaki konuğu Toyota Türkiye Pazarlama ve Satış CEO'su Ali Haydar Bozkurt'a göre, otomotive yatırımcı çekebilmenin yolu iç pazardan geçiyor. Avrupa'daki gibi bir vergi sisteminin otomotiv pazarını 2-2.5 milyon bandına çıkaracağını ifade eden Bozkurt, bu sayede Türkiye'nin yabancı yatırımcılar için cazip hale geleceğini kaydetti. Ancak Bozkurt, vergi indirimi ve hurda teşvikini gündeminden düşürmeyen otomotiv dünyasına çuvaldız batırdı.
YATIRIM İÇİN EN DOĞRU ÜLKE TÜRKİYE
Otomotivin Türkiye için öncelikli sektörlerden biri olması gerektiğini ifade eden Bozkurt, görüşlerini şöyle paylaştı: "Cumhurbaşkanımız, Başbakanımız dünya piyasalarında rekabet edebileceğimiz sektörler nelerdir? Bana 3 sektör söyleyin, dese hangilerini söyleyeceğiz? Mesela bilişimde rekabet edebilir miyiz? Bana sorarsanız şansımız zayıf. Çünkü Silikon Vadisi, Hindistan, Japonya gibi ülkeler var. Bu 3 sektörden birincisi otomotiv olmalı. Nedeni ise yüksek katma değer yaratması, yüksek teknoloji ve başarılı yan sanayiye sahip olmasıdır.'Hükümetimiz için otomotiv öncelikli sektördür. Ey dünya otomotiv üreticileri, burada yatırım yapılması için her şeyi konuşmaya hazırız' dense, inanıyorum önemli üreticileri buraya çekeriz. Çünkü Kuzey Afrika'da bu işin yapılmayacağının örneklerini gördük. İngiltere'nin Brexit'ten sonra ne olacağı konuşuluyor. Sadece burası güvenli ülke demenin yanı sıra net bir şeyler daha yapmak lazım."
SIFIRDAN DEVRİM OTOMOBİLİNİ YAPTIK
Türkiye'nin otomotivde mühendislik, işçilik ve teknik altyapısının çok iyi olduğunu anlatan Bozkurt, şöyle devam etti: "Biz sıfırdan otomobil yapmış bir milletiz. Devrim otomobillerini en küçük vidasına kadar sıfırdan dizayn edip, üretmişiz. Toyota'dan örnek verirsek; fabrikamız yıllardır 'sıfır hata' üretim yapıyor. Japonya Toyota'nın dünyadaki 124 fabrikası arasında ana fabrika olarak kabul edilen 6 fabrikadan biri. Bunlar da gösteriyor ki bizim işçilik kalitemiz de çok artmış. Böyle hazır bir altyapımız var. Coğrafi olarak da Avrupa'nın Kuzey Afrika'nın, Rusya'nın, Türki Cumhuriyetler'in, Ortadoğu'nun tam göbeğindeyiz. Tam merkezde duruyoruz. Ancak istediğimiz ölçüde yatırım alamıyoruz. Yatırımcı, "Ürettiğimin yüzde 10-15'ni bu ülkede satabilmeliyim' diyor. Toyota'ya da bakınca bu durum aşağı yukarı böyle."
HER ŞEYE RAĞMEN ÜLKEMİZ MÜTHİŞ
15 Temmuz sonrasında Avrupalılar'ın, Türkiye'yi şaşkınlıkla izlediği söyleyen Bozkurt, şunları ifade etti: "Her şeye rağmen müthiş bir Türkiye var. Neler yaşandı ama pazar sadece yüzde 2–3 geriledi. Yabancılar şaşkınlıkla birlikte bizi takdir ediyorlar. 'Ne kadar hızlı toparlandınız? diye.' Bu işin günlük operasyonundaki yorumları. Beni ilgilendiren kısmı ise otomotiv için ilave yatırıma gelecekler mi? Mesele sadece güvenlik değil. İnsanları getirmeyen belirsizliktir. Bu bir güvenlik meselesi değil, bu bir regülasyon güvensizliği sorunudur. Büyük yatırımlardan bahsediyorsunuz. Etkilerini iyi ölçmek lazım sektörün oyuncularıyla ya da ilgili taraflarla iyi istişare lazım gerekiyorsa geçiş süreci tanımak lazım."
İKİNCİ ELDE İHRACATA TEŞVİK
İkinci el otomobil ihracatının ülkeye kaynak yaratabileceğini ifade eden Bozkurt, şunları anlattı: "Türkiye'de ikinci el otomobil ihraç edemiyoruz. Otomobil maliyetinin içinde KDV, ÖTV olduğu için fiyat yüksek. Türkiye'de ikinci el Corolla'nın fiyatı 20 bin dolarken, Arabistan'da sıfır Corolla'nın fiyatı 10-12 bin dolar. Bu araçlar vergi iadesi gibi bir yöntemle teşvik edilebilir. Böylece hem bu eski araçları buradan göndermiş olacağız, hem ihracata katkıda bulunacağız."
ŞİLİ, MEKSİKA DAHA MI GÜVENLİ?
Yaşanan terör olayları nedeniyle, bazı yatırımcıların Türkiye'nin güvenliğini sorguladığına değinen Bozkurt, "Şili, Meksika gibi adam kaçırma olaylarının olduğu riskli ülkelerde de yatırımlar var. Bu ülkeler bizden daha çok mu güvenli? Regülasyon güvenliği çok daha önemli ve öncelikli. Bunun yanında işin bürokratik yanı da yatırımcıyı yoruyor. Sadece yabancı yatırımcı için söylemiyorum, yerli yatırımcı için de bürokrasinin biraz kolaylaştırılması gerekiyor" dedi.
VERGİDE 10 YILLIK YOL HARİTASI
Otomotiv sektöründe vergi konusunun çok önemli olduğunu söyleyen Bozkurt, sürpriz vergi artışlarına ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı: "Türkiye ile ilgili en büyük kaygılardan biri bir sabah uyanıldığında vergilerin değişiyor olmasıdır. Bu yüzden 10 yıllık bir yol haritası planlanmalı. Bu süre içinde vergi sistemi şu olacak denmeli. Bunu yabancı yatırımcıyı göz önüne alarak düşünün. 'Biz neye göre plan yapacağız' diyorlar. Ben yatırım yapacaksam 10 yıl çok önemli bir güvencedir. Regülasyonda süreklilik lazım."
