Güneydoğu Anadolu Projesi'nin son büyük projesi olan Ilısu Barajı ve Hidroelektrik Santrali Projesi'ne 1950'li yıllarda başlandı. Ancak baraj temeli 2006'nın sonunda atıldı. Ön yüzü beton kaplı kaya dolgulu olan 23 milyon 760 bin metreküp gövde hacmine sahip baraj nedeniyle Batman'ın 3 bin nüfuslu tarihi Hasankeyf ilçesinin, su altında kalacak olması nedeniyle taşınması kararlaştırıldı. Son olarak su altında kalacak olması nedeniyle Batman'ın Hasankeyf ilçesindeki tarihi 7 eser taşındı ve baraj havzasında su tutulmaya başlandı. Dolgu hacmi bakımından ikinci, kurulu güç bakımından ise dördüncü büyük baraj olan Ilısu Barajı su tuttu.
EKONOMİYE YILLIK 412 MİLYON DOLAR KATKI
Gövde hacmi bakımdan Atatürk Barajı'ndan sonra ikinci sırada yer alacak ve yılda yaklaşık 1 milyar lira değerinde 4 milyar 120 milyon kilovatsaat enerji üretecek baraj, Atatürk, Karakaya ve Keban'dan sonra dördüncü büyük baraj olma özelliğinde. İşletmeye alınacak Ilısu Barajı'yla, sadece elektrik enerjisi üretiminden ekonomiye yıllık 412 milyon dolar katkı sunulacak. Porjenin, mal edildiği 12.3 milyar TL yatırım bedelini, 5 yılda karşılayacak potansiyele sahip olduğu belirtildi.
TARİHİ 7 ESER TAŞINDI
Ilısu Barajı havzasında kalan tarihi Hasankeyf ilçesindeki 7 eserin taşları tek tek sökülerek, yeni yerleşim birimine taşındı. Artuklu Hamamı, Sultan Süleyman Koç Camisi, İmam Abdullah Zaviyesi, El Rızık Camisi, Zeynel Abidin Türbesi, Eyyubi (Kızlar) Camisi ve kale giriş orta kapısı, Dicle Nehri'nin kıyısındaki Kültürel Park'ta yeniden inşa edildi.
MAHALLE VE CADDELERE TARİHİ İSİM
Barajın altında kalacak olması nedeniyle Hasankeyf'te mevcut yerleşim yerinin 3 kilometre mesafesinde yeni yerleşim yeri yapıldı. Hasankeyf'in yeni yerleşim yerinde 4 mahalle kuruldu. Mahallelere ise tarihi isimler verildi. Kültür, Raman, Dicle ve ilçede 300 yıl hakimiyet sürdüren Eyyubilerin adı verilen mahallerin bulunduğu yeni Hasankeyf'te TOKİ tarafından bölge mimarisine uygun 160 metrekarelik 710 konut ve 98 iş yeri inşa edildi. Tek katlı inşa edilen konut ve iş yerleri sahiplerine teslim edildi. Hasankeyfliler, 4 mahalleden oluşan yeni yerleşim yerine taşınmaya başladı. Ilısu Barajı ve Hidroelektrik Santrali Projesi kapsamında su altında kalacak 12 bin yıllık tarihi ilçeden kopmadan, 3 kilometre mesafedeki yeni yerleşim yerindeki evlerine taşınan Hasankeyfliler, yaşamlarına başladı. Yeni Hasankeyf'te, Kaymakamlık, belediye, jandarma, emniyet, üniversite ve hastane gibi kurumlar da yeni binalarında hizmet vermeye başladı.
BAŞKAN KUSEN: HASANKEYF'İN GELİR SEVİYESİ DÜZELECEK
Hasankeyf Belediye Başkanı AK Parti'li Abdulvahap Kusen, yeni yerleşim yerinin büyük ölçüde tamamlandığını insanların yeni evlerine taşındığını söyledi. Kusen, projenin tamamlanmasıyla ilçede olumlu gelişmeler yaşanacağını anlatarak, "Hasankeyf, kamuoyunda bilindiği gibi Ilısu projesi kapsamında göl altında kalacak yerleşim yeri. 2006'nın sonlarına doğru Ilısu'nun temeli atıldı. Baraj projesi fiziki anlamda tamamen bitmiş ve su tutmuş konumda. Tabi su yavaş yavaş yükseliyor ve yerleşim yerine gelmedi. Tahminen 3- 4 ay sonra Mardin- Midyat karayolunun ulaşımını sağlayan köprünün su altında kalacağı. Eski Hasankeyf'te artık yaşamın olamayacağı tahmin ediliyor. Bu vesileyle yeni bir Hasankeyf yerleşim yeri yapıldı. Bu hanelerle yüzde 95'e yakını bitmiş. Bir kısmına vatandaşlar taşınmaya başladı. Bugünden itibaren her gün taşınma süreci devam edecek. Evlerde elektrik, su ve kanalizasyon bağlantılarının büyük kısmı bitti" şeklinde konuştu.
Başkan Kusen, şunları kaydetti:
"2 ay içerisinde eski Hasankeyf'te yerleşim tamamen ortadan kalkacak. Tabi bu süreçte malum Hasankeyf'in 12 bin 500 yıllık tarihi geçmişi var. Onlarca medeniyetin izleri var. Özellikle açık hava müzesi görünümündeydi geçmişte. Bu süreçte tarihi doku da taşındı. Özellikle bin 100 ton ağırlığındaki Zeynel Bey Türbesi'nin taşınması ilgi gördü. Diğer eserler titizlikle yarımay şeklinde inşa edilen Kültürel Park'a taşındı. Kültürel Park, müzeyle birlikte Hasankeyf'in kültürel değerlerinin, ekonomik değerlere kazanım sağlaması anlamında çalışmalar yapılıyor. Güzel çalışmalar yapılıyor. Bu biterse Hasankeyf'in ekonomik kazanımı da gelir seviyesi de muhtemelen düzelecek. Oluşacak gölle birlikte kalenin de turizme açık olması, insanların teknelerle, feribotlarla taşınacak olması ayrıca Hasankeyf'in cazibesini artıracaktır. Tabiki içimizdeki o Hasankeyf'in tarihi, kültürel değerlerinin yok olması, bir kısmının su altında kalması içimizde bir acı olarak kalacaktır. Ama nihayetinde hayat da devam ediyor. İnsan geçmişi unutup geleceği kuramaz ama biz kurmak zorundayız."
HASANKEYFLİLER MEMNUN
Kurban Bayramı'nı Hasankeyf'in yeni yerleşim yerindeki evinde geçiren Metin Dursun, memnun olduklarını söyledi. 6 çocuk babası Dursun, "Bayramdan önce taşındım. Eski evimiz bayağı yıpranmıştı. Bakım da yapamıyorduk baraj dolayısıyla. Yeni eve taşındık. Memnunuz. Eksiklikleri var ama yavaş yavaş onlar da tamamlanacak" dedi.
Ev hanımı Sabahat Dursun ise Memnunuz çok şükür. Diğer evimiz oturulacak gibi değildi. Bu evimiz, çok güzel. Allah herkese nasip etsin" diye konuştu.
Eski evlerinde odasının olmadığı için üzüldüğünü kaydeden Yağmur Dursun da yeni evlerinde odası olduğu için mutlu olduğunu söyledi.
