Türkiye Sınai Kalkınma Bankası'nın (TSKB) iştiraki TSKB Gayrimenkul Değerleme AŞ tarafından yapılan açıklamaya göre, TSKB Gayrimenkul Değerleme AŞ, OSB'ler özelinde yaptığı araştırmanın sonucunu açıkladı.
Araştırmada, OSB'lerdeki yıllık kira değer artışı, değer değişimiyle birlikte yapılaşma hakları ve doluluk oranları incelendi.
Açıklamada görüşlerine yer verilen TSKB Gayrimenkul Değerleme AŞ. Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, son yıllarda sanayi yapılarına yönelik artan taleplerin hem arsa satış değerleri hem de fabrika kira değerlerinde yukarı yönlü bir değişim olduğunu belirtti.
Maya, OSB'lerde yıllık ortalama kira artışları yüzde 102 seviyesinde gerçekleştiğine vurgu yaparak, "Büyükşehirlerin genelinde kira artışlarının önceki yıl görülen yüksek artışlardan sonra artış oranlarının hız kestiği görünüyor. Artışlarda başı çeken iller arasında Malatya, Konya, Antalya, Eskişehir ve Sakarya yer alıyor. Kira artışlarının yıllık enflasyon oranının üzerinde gerçekleştiğini gözlemliyoruz." ifadelerini kullandı.
Fabrika kiralarındaki artışına değinen Maya, arsa tahsislerinin tamamlanmasıyla birlikte sınırlı fabrika arzı ve talep artışıyla enflasyon oranlarındaki artışın önemli bir rol oynadığına değindi.
Maya, kira artışının en çok yaşandığı iller hakkında şu bilgileri verdi:
"Antalya'da bölgenin artan nüfusu ve sanayisinin gelişme hızı kira artış oranlarında da ortaya çıkıyor. Marmara Bölgesi'nde artış seviyelerinin Kocaeli ve Sakarya illerinde yüksek olduğunu belirtebiliriz. Özellikle Sakarya'da diğer illere kıyasla baz kira bedellerinin düşük olması talebi artırmakla birlikte, bu durum artış oranlarına yansıdı. Kira artışlarının dağılımından ayrıca sanayicilerin Anadolu'ya yöneldiği de gözlemleniyor. İç Anadolu Bölgesi'nde özellikle deprem sonrasında Konya ve Eskişehir'de oluşan talep artışına istinaden kira artış oranı yüzde 130'un üzerinde gerçekleşti. Malatya özelinde de deprem sonrasında bölgede bir artış kaydedildi."
OSB'lerdeki kira bedelleri üzerinden yatırımların geri dönüş sürelerini hesapladıklarını kaydeden Maya, ortalama amorti süresinin 17,5 yıl olduğunu aktardı.
OSB'lerde yıllık ortalama arsa değer artışının yüzde 92 olduğunu belirten Maya, arsa değerlerini, doluluk oranının yüksek olması, sınırlı arsa arzı ve talep artışının olumlu etkilediğine işaret etti.
Maya, "Arsa değer artışlarında İzmir, Manisa, Antalya, Ankara ve Eskişehir gibi illerde talep artışı en önemli itici güç olurken Eskişehir'de baz değerlerin düşük olmasının da güçlü artış oranlarında etkisi bulunuyor. Piyasası daha oturmuş ve yüksek satış birim değerlerine sahip olan İstanbul ile yakın çevresinde ise ortalamanın kısmen altında artış oranları gözlemleniyor." ifadelerini kullandı.
"KONYA OSB'DE DOLULUK ORANI BİR SENE İÇİNDE YÜZDE 100'E ULAŞTI"
Doluluk oranlarının yüksek olduğu organize sanayi bölgelerinde talebin önemli bir göstergesi bulunduğunu bildiren Maya, şunlara dikkati çekti:
"Düşük doluluk oranları ise doğrudan talep olmadığının bir göstergesi olarak değerlendirilmiyor. Yeni gelişme sahaları açılan veya yeni kurulan organize sanayi bölgelerinde doluluk oranlarının düşük olması söz konusu olabilir. Çalışmaya konu OSB'lerin 7'sinin haricinde tamamında doluluk oranı yüzde 90'ın üzerinde. Geçen yıl 8 OSB bu oranın altında kalırken, Konya OSB'de doluluk bir sene içinde yüzde 100'e ulaştı. Marmara Bölgesi'nde yüzde 137 ile en yüksek kira artışının yaşandığı Sakarya'da doluluk oranı 2 OSB için ortalama yüzde 90 seviyesinde. Bu oranlar bölgeye olan talebi işaret ediyor."
