Otomobil piyasasındaki vurgun ve fırsatçılığa karşı topyekûn mücadele meyvelerini vermeye başladı. Ticaret Bakanlığı'nın sıkı denetimleri ve ekonomi yönetiminin kredi musluğunu kısacak önlemlerinin ardından otomobil yatırım aracı olmaktan çıktı. İki ay öncesine kadar bayilerde bulunamayan sıfır araçlar piyasaya çıkarken, bazı bayiler liste fiyatına yüzde 2-3 oranında iskonto dahi uygulamaya başladı. Birinci el araçların olması gereken seviyeleri görmesiyle birlikte ikinci el araçlarda da panik satışları başladı, fiyatlar yüzde 5 geriledi. Bu oran bazı modellerde ise yüzde 10'a kadar çıktı.
SİPARİŞ İPTALLERİ VAR
Birinci el araç almak için aylar öncesinden sıraya giren vatandaşlara bayiler artık bir bir dönüş yapıyor. Ancak aradaki fiyat farkı nedeniyle sıraya girenler de siparişlerini iptal ediyor. Örneğin mart ayında 1 milyon TL'lik aracın güncel fiyatı 1.5 milyon TL olunca özellikle bu işin ticaretini yapanlar aracı almaktan vazgeçiyor. Çünkü tedbirler öncesinde bu farkı krediyle kapatıp aracı alıyor sonrasında da üstüne kâr koyarak satabiliyordu. Şimdi böyle bir satış yapma imkânı kalmadı. Son bir haftada sipariş iptalleri yüzde 15'i buldu.
AKSESUVAR SATIŞI BİTTİ
Birinci el araçlarda yaşanan bir diğer sorun da aksesuvar zorunluğuydu. Sıfır aracı alabilmek için bazı bayi ya da galeriler vatandaşa zorunlu aksesuvarlar satıyorlardı. 30 bin TL tutacak aksesuvarlarda araç sıkıntısı nedeniyle 150 bin lira isteniyor, vatandaştan adeta haraç kesiliyordu. Alınan tedbirlerin ardından yaşanan durgunlukla birlikte bu durum da da ortadan kalktı.
120 MİLYON TL CEZA KESİLDİ
Fiyatlarda yaşanan bu gerilemenin en temel sebebi Ticaret Bakanlığı'nın aldığı tedbirler oldu. Hatırlanacağı üzere bakanlık fahiş artışların önüne geçmek için distribütör tarafından tavsiye edilen güncel satış fiyatının üzerinde bir pazarlamaya 1 Ocak 2024 yılına kadar kısıtlama getirdi. Düzenlemeye aykırı ilan başına 300 bin TL'ye kadar idari para cezası verileceğini bildirdi. Bakanlık ayrıca kayıt dışı ticaret ve ikinci el piyasasındaki haksız uygulamalar gibi olumsuz faktörleri ele almak için 6 bin kilometre ve 6 ay düzenlemesinin kapsamını 1 Ocak 2024 tarihine kadar uzattı. Denetimlere bireysel kullanıcıların da dahil edilmesi ve sıfırdan yüksek fiyatlı ilanların yasaklanması da araçlardaki fiyat artışlarının önüne geçti. Ticaret Bakanlığı'ndan edinilen bilgilere göre son denetimlerle birlikte usulsüzlüklere karşı toplamda 120 milyon TL para cezası kesildi. Öte yandan Maliye Bakanlığı'nın kredilere yönelik sıkılaştırma adımları da araçlardaki fiyat artışını durduran bir başka etken oldu. Bu kapsamda Merkez Bankası temmuz ayında seçici kredi ve miktarsal sıkılaştırma adımları atarak taşıt kredilerinde yüzde 3 olan büyüme sınırının yüzde 2 olarak belirlenmesine karar vermişti. Ardından 1 Ağustos'ta da Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, kredilerde sıkılaştırmaya gittiğini duyurdu.
FİYAT DÜŞÜŞÜ SÜREBİLİR
OTO Merkezi CEO'su Muhammed Ali Karakaş, otomobil sektörüne yönelik alınan tedbirlerin işe yaradığını belirterek, "Araçta bekleme süresi nedeniyle fiyat farkı oluşuyordu. Özellikle bu işin ticaretini yapanlar fiyat artsa da aracı alıyor, üzerine fark koyup satıyordu. Ancak araç başına 300 bin TL ceza ciddi bir caydırıcı etki yarattı. Hal böyle olunca otomobilde ihtiyacı olanlara sıra gelmeye başladı. Şu anda birinci elde sipariş iptali yüzde 15'i buldu" dedi. İkinci el otomobillerde panik satışlarının olduğunu anlatan Karakaş, "Şu anda fiyatlar yüzde 5 düştü ancak durgunluk devam ederse bu oranın yüzde 10'u göreceğini düşünüyoruz" diye konuştu.
