Emeklilikte yaşa takılan (EYT) milyonlarca vatandaşın heyecanla beklediği EYT yasa teklifi TBMM Başkanlığı'na sunuldu. Yasa teklifine göre yaş dışındaki diğer şartları taşıyanlar, yaşlılık veya emekli aylığından yararlanacak. Emekli olduktan sonra aynı işyerinde 10 gün içerisinde tekrar işe başlayan bütün çalışanlar için 500 lira olmak üzere yüzde 5 destek primi verilecek. Emeklilik hakkı kazanan kadroya alınan işçiler ile işçi statüsüne geçirilenlerin iş sözleşmelerinin feshini zorunlu tutan düzenlemeler yürürlükten kalkacak.
9 EYLÜL 1999 ÖNCESİ GEÇERLİ
Bu yıl 2 milyon 250 bin EYT'liye emeklilik kapısı açacak yasa teklifi 4 maddeden oluştu. Toplamda 5 milyon çalışanın hayatına dokunacak yasa teklifine göre, prim gün sayısını ve çalışma süresini dolduran 8 Eylül 1999 (dâhil) tarihinden önce sigorta girişi olanlar yaşı ne olursa olsun emekli olacak.
KADEMELİ PRİM GÜNÜ
SSK'lılar 4447 Sayılı Kanun ile getirilen kademeli prim gününe tabi olacak. Kademeli prim günü 5000'den başlayarak 5975 güne kadar çıkacak. Bağ-Kur ve Emekli Sandığı 7200-9000 günle emekli olabilecek. Bütün sigorta kollarında kadın 20, erkek 25 yıl sigortalılık süresiyle emekli olabilecek.
GERİYE DÖNÜK ÖDEME YOK
Teklifin yürürlük tarihinden sonra yaşlılık veya emekli aylığı bağlanacak olanlar, söz konusu hükümlerde yaş dışındaki diğer şartları taşımaları halinde yaşlılık veya emekli aylığından yararlanacak. Bu fıkra esas alınarak geriye dönük herhangi bir ödeme yapılmayacak ve geriye dönük hak talep edilemeyecek.
HAFTAYA YASALAŞACAK
Yasa teklifi bu hafta Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşülerek gelecek hafta salı ya da çarşamba günü Genel Kurul'da görüşülerek yasalaşacak. Şubat ayında Resmi Gazete'de yayımlanmasının ardından yürürlüğe girerek emeklilik başvuruları yapılabilecek. İster e-Devletten ister bizzat Sosyal Güvenlik Kurumları veya çalışan memurlar kendi kurumlarına müracaat ederek emekli olmak için başvurulabilecek.
TARİHİ DÜZENLEMEDEN SATIR BAŞLARI
9 Eylül 1999 öncesinde işe girenler düzenlemeden faydalanacak.
EYT'de herhangi bir yaş sınırı uygulanmayacak.
Yaş dışında prim günü ve sigortalılık süresi şartlarını taşıyanlar aylık alabilecek.
Emekli olduktan sonra aynı iş yerinde 10 gün içerisinde tekrar işe başlayan çalışanlar için yüzde 5 destek primi verilecek.
Kadroya alınan işçiler ile işçi statüsüne geçirilenlerin aylık almaya hak kazanmaları halinde iş sözleşmelerinin feshini zorunlu tutan düzenleme yürürlükten kalkacak.
EYT'lilerin kıdem tazminatına ilişkin Kredi Garanti Fonu'ndan destek verilecek.
Teklifin bu hafta TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda ele alınması, gelecek hafta da Genel Kurul'da yasalaşması öngörülüyor.
Toplamda 5 milyon çalışanı etkileyen düzenlemeye göre 2023 yılında 2 milyon 250 bin kişi emekli olabilecek.
Emeklilik başvuruları, e-Devlet üzerinden veya SGK'ye yapılabilecek.
5 bin 500 liranın altında maaş olmayacak.
İŞÇİLERE ZORUNLU EMEKLİLİK KALKTI
Taşeron olarak bilinen ve daimi işçi statüsüne geçen yüz binlerce çalışan için zorunlu emeklilik ortadan kalkacak. Bütün bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşları, belediyeler, il özel idarelerine bağlı şirketlerdeki taşeron işçiler bu kapsamda yer alacak. Bu kapsamdaki çalışanların iş sözleşmelerinin feshedilmesini zorunlu tutan düzenlemeler yürürlükten kaldırılacak. Emekliliği hak eden, taşerondan işçi kadrosuna geçenler ister emekli olacak isterse işine devam edebilecek.
GEREKÇE: YAŞ ŞARTININ KALKMASI
Yasa teklifinin genel gerekçesinde, 8 Eylül 1999'dan önce malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası kapsamında çalışmaya başlayanların, 9 Eylül 1999'dan sonra malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası kapsamında çalışmaya başlamalarına rağmen sigortalılık başlangıç tarihini geriye götürmeye imkân tanıyan ilgili mevzuat hükümlerine göre yaptıkları borçlanmalar ile sigortalılık başlangıç tarihi 8 Eylül 1999 öncesi olacak şekilde geriye götürülenlerin mevcut mevzuattaki emekliliğe hak kazanma koşullarından yaş şartının kaldırılmasının amaçlandığı belirtildi. Emekli olacak kişilerin çalışmaya devam etmeleri durumunda, bu kişilerin kayıtlı istihdamlarının teşvik edilmesi için sigorta prim teşviki verileceği belirtildi.
İLK AYLIKLAR MART'TA YATACAK
Mevcut mevzuata göre emeklilik dilekçelerinin başvuru tarihinden itibaren takip eden ay başı itibarıyla emekli maaşına hak kazanıyor. Şubat ayında emeklilik başvurusunda bulunanlar ilk aylıklarını mart ayında alabilecek.
ÇALIŞAN EMEKLİYE 500 LİRA PRİM TEŞVİKİ
EYT kapsamında emekli olup aynı işyerinde çalışmaya devam eden her bir çalışan için 5 puan sosyal güvenlik prim desteği verilecek. Emekli olduktan sonra aynı iş yerinde 10 gün içerisinde sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaya başlayan her bir çalışan için işverene 500 TL destek sağlanacak. Destek primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmına isabet eden tutar Hazinece karşılanacak. Destek primi işveren hissesi indiriminden yararlanılan sigortalının işten ayrılması halinde bu indirimden tekrar yararlanılamayacak.
BORÇLANMA İLE GERİ ÇEKİLEBİLECEK
Uzun vadeli sigorta öncesi yapılan askerlik, staj sonrası doğum sigorta başlangıcını öne çekebilecek. Çalışan kadınlar doğum, erkekler askerlik, doktora öğrenimi, tıpta uzmanlık, avukatlık stajını yapanların staj süreleri, kısmi süreli çalışılan aylara ait eksik süreleri borçlanabilecek. Askerlik borçlanmasıyla işe giriş tarihini geri çekenler işe girişi çektikleri tarihteki prim koşullarına tabi olacak. Sigorta girişi yapılmadan önce askerlik yapanlar EYT düzenlemesinden yararlansalar dahi borçlanarak prim şartını düşürebilecek.
DÜŞÜK AYLIK İDDİASI ÇARPITMA
AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu yasa teklifine ilişkin bilgi verirken, EYT'lilerin düşük aylık alacağı iddialarına ilişkin olarak, "EYT'liler az maaş alacak iddiası çarpıtmadır. EYT'lilerin daha az maaş alma durumu söz konusu değil. En düşük emekli maaşı 5 bin 500 lira. Bunun altında kimse maaş almayacak" dedi. Akbaşoğlu, EYT'lilere kıdem tazminatı konusunun yasa teklifinde yer almadığını belirterek, "Bu konuda işverenlerimizin de yanında işçilerimizin de mağduriyetini gidermek üzere istihdama dayalı dinamik ekonomik modeli sektesiz bir şekilde devam ettirmek için KGF destekli kredilerle doğrudan kıdem tazminatını işçimizin hesabına yatıracak bir model üzerinde çalışma yapıldı" diye konuştu.
