10 yıllık tutukluluk süresi çok uzun. Cinayet işlediği ileri sürülen, toplum gözünde lanetlenmiş bazı kişilerin tahliye olması üzüntü verici ama bu durum, 10 yıllık sürenin evrensel hukuk ilkelerine aykırı olduğu gerçeğini ortadan kaldırmaz. 2005'te yasalaşan yeni CMK'da, "Ağır ceza mahkemesinin görevine girmeyen işlerde, tutukluluk süresi en çok bir yıldır. Bu süre 6 ay uzatılabilir" deniliyordu. "Ağır ceza mahkemesinin görevine giren işlerde ise, tutukluluk süresinin en çok 2 yıl olması, bu sürenin zorunlu hallerde, gerekçesi gösterilerek uzatılabilmesi" öngörülüyordu. Aynı maddede, "uzatma süresi toplam 3 yılı geçemez" hükmü de mevcuttu.
Zaten tartışma bu noktada çıkıyor. Ağır cezalık suçlarda, acaba uzatma süresiyle birlikte mi toplam 3 yıl tutukluluktan söz ediliyor? Yoksa 2 yıllık tutuklamanın, 3 yıl ilave edilerek 5 yıla çıkarılması mı söz konusu? Yargıtay değerlendirmesinde, "2+3" yıllık süreyi esas aldı. CMK'nın 250'nci maddesinde sıralanan "katalog suçlarda" (Uyuşturucu, çıkar amaçlı suç örgütü, ülke bütünlüğüne karşı fiiller, anayasayı ihlâl, casusluk, silâhlı örgüt vs), bu sürenin iki misli arttırılabileceği ilkesini benimsedi. Böylece, 10 yıl tutuklu kalanlar, en ağır suçları işlemiş olsalar dahi tahliye ediliyor.
Doğru olan, tahliye süresini daha da uzatmak değil. Yargılama safhasını kısaltmak. Bunun için de, mahkemelerin yükünü hafifletmek gerekiyor. Tekrar edelim: Tutukluluk süreleri çok uzun; 10 yıl kabul edilemez. Zaten ilk başta, ağır cezalık suçlar ile özel yetkili mahkemelerde yargılananlar arasında bir tefrik yoktu. Kanunun müzakereleri sırasında AK Parti milletvekillerinin teklifiyle, "İki misli tutukluluk" uygulamasına geçildi. Ağır cezalık suçlarda, bence kastedilen, azami sürenin 2 yıl olması ve bir yıllık uzatmayla, toplam tutukluluk süresinin 3 yıl olarak uygulanmasıydı. Ama Yargıtay, farklı bir yorum getirdi ve üstelik katalog suçlarda tutukluluğu 10 yıla kadar çıkarttı. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin, bunu, Sözleşme'ye aykırı bulacağı ortada. Neden anayasanın 90'ncı maddesine göre hareket edilmiyor? Ve uluslararası hukukun ilkeleri benimsenmiyor?
