Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen, IMF'nin de isteğiyle bir gecede günah keçisi ilan edilen serbest bölgelerin teşviklerinin kaldırılmasıyla IKEA, Hugo Boss gibi firmaların serbest bölge yatırımlarından vazgeçtiğini söyledi. Tüzmen, SABAH'ın Bakanlar Kurulu'nda ihracata destek kararları ve serbest bölgelere ilişkin sorularını yanıtladı. Bakan, Başbakan Tayyip Erdoğan'ın geçen ay gittiği Dubai'deki serbest bölgeden çok etkilendiğini, Türkiye'deki serbest bölgelerin ise IMF'nin de etkisiyle bir gecede günah keçisi ilan edildiğini söyledi. Tüzmen, şöyle devam etti:
YATIRIMLAR ASKIDA
"Şubat 2004'te Serbest Bölgeler'le ilgili karar bir gecede uygulamaya konuldu. Ben de son Bakanlar Kurulu'nda, serbest bölgelerin gelişmekte olan ülkeler için çok önemli bir enstrüman olduğunu, teşviklerin kaldırılmasıyla koşan ayağımıza kurşun sıktığımızı söyledim. Türkiye'nin yabancı yatırım çektiği bir ortamda, yabancı sermayeyi ürküten bir karar alınmasının yanlış olduğunu anlattım. Birkaç üç kağıtçı yüzünden serbest bölgeler günah keçisi ilan edildi. Yanlış yapıldı." Tüzmen, serbest bölgelerdeki yatırım kararlarının askıya alınmasını ise şu örneklerle açıkladı: "Vergi muafiyeti kaldırıldı. Halen faaliyet gösteren şirketler için vergi teşvikleri ise sadece üretimle sınırlı olmak üzere 2008'e kadar devam ediyor. Bu sınırlamalar serbest bölgelere olan ilgiyi azalttı. Hugo Boss yeni yatırımını erteledi. IKEA serbest bölgeye gelecekti, vazgeçti. Yılda bin 34 olan şirket başvurusu 24'e indi. Yatırım ve ticaret hacmi dramatik bir biçimde geriye gitti. Bunun anlaşılması için neredeyse 2 yıl geçmesi gerekti."
'CARİ FAZLA VEREBİLİRDİK'
"Şu andaki tablomuz, dış ticarete dayalı kalkınma modelini tam yansıtmıyor" diyen Tüzmen, şöyle devam etti: "İhracata dayalı kalkınma modelini hem seçim beyannamemize hem de hükümet programımıza yazdık. Madem kur politikasında bir esneklik yok, o zaman ihracatın desteklenmesi lazım. Desteklerin, ihracatın yüzde 1'ine ulaşması, yaklaşık 750 milyon dolar olması gerekli. İhracatın ithalatı karşılama oranını makul seviye tutmak için, dış ticaret açığının toplam dış ticarete oranını sürdürülebilir kılmak için belli ölçüde destek gerekiyor. Kur nedeni ile bir dönemi ıskaladık. Yoksa 75 milyar dolar ihracat, 80 milyar dolar ithalat dengesini yakalayabilir, hatta cari fazla verebilirdik."
