(Serpil Gogen, Londra / Türkler Sergisi'ni anlatmaya devam ediyor.)
"BU çocuk programı kimin fikri" diye soruyorum, bizi bekleyen sergi küratörüne.. İlk kez Aztek sergisinde denemişler.. Müthiş başarılı olmuş.. "Onlar da destansı, efsanelerle dolu bir kültürdü, çocuklara masalsı bir anlatım çok iyi oturdu.. Bir başka destansı özellik de Türkler'de.. Dolayısıyla, burada da denedik.." Peki, serginin Avrupa başkentlerinde dolaşma programı? "Hermitage Müzesi eserlerinin dolaşmasını istemiyor, diye duymuştum.." "Sergi burada bitiyor. Dolaşmayacak ama Hermitage yüzünden değil" diyor.. "Nedenini hükümetinize, kendi Kültür Bakanınıza sorun!" Hissettiğim kadarı ile zamanın Kültür Bakanı Erkan Mumcu'ya fena halde öfkeli..
Türkiye'nin AB'ye alınmasına en karşı çıkan halkların yaşadığı Almanya, Avusturya ve Fransa fena halde isterken Türkler Sergisi'ni, Türk Kültür Bakanlığı, hele İngiltere zaferi meydanda iken, nasıl karşı çıkar böyle bir şeye, anlamak mümkün değil..
Sergi konusunda merak ettiklerimin başında, nasıl yankılandığı geliyordu. Maalesef, orada söylenenler, yazılanlar Türk kamuoyuna hiç yansıyamadı. Londra Büyükelçiliğimizin en kayda değer olanlardan derleyerek bana verdiği basın dosyası 130 sayfa.. Hepsinden söz etmek mümkün değil. Özetlemek bile imkansız.. Hepsinin ortak noktası, bu serginin, bu "Paha biçilmez hazinelerin" mutlaka görülmesi gerektiği şeklinde.. Ben sadece aşina olduğumuz gazete ve dergilerde çıkanlardan birkaç vurucu satır aktarabileceğim, olumsuzlar dahil.
***
The Times: "Türkler geliyor!" Eski bir savaş çığlığı.. İşte geldiler.. Bu sergi modern Türkiye'nin, AB sürecinde, İngiltere'nin verdiği tam desteğe şükran jestidir. Tıpkı İngiltere gibi, şimdi geriye, uygarlıklarının zirvesindeki görkeme gururla bakabiliyorlar.
The Guardian: Roma İmparatorluğu İtalya'ya neyse, sergideki Türkler de modern Türkiye'ye o.. AB ile ilgili tartışmalar sürerken, sergi bize Türkiye'nin şimdi ve geçmişle ilgili neler sunabileceğini hatırlatıyor.
The New York Times ve International Herald Tribune: Bakan Erkan Mumcu, bu serginin Türkiye'nin Avrupa'da yürütmeye çalıştığı kampanyaya destek olacağını umduğunu söyledi.. Niçin olmasın? Avrupalılar referandumlara gitmeden önce, klişeleşmiş harem, savaşçı ve göçebe Türkler diye algıladıkları insanları daha iyi tanımalılar. Çok az Avrupalı bugün zengin ve parlak bir geçmişe sahip Türkiye'nin modern, laik bir devlet olduğunun farkında. Eğer sergi Avrupa'da dolaşabilirse, bu birçok bilinmeyenin açığa çıkmasını sağlar..
The Sunday Times: Royal Academy'nin Türkleri, Türkler hakkında değil.. Karşımda Ming sülalesine ait bir çanak var.. İran minyatürleri, Budist duvar resimleri gibi.. ..Türkler sadece Osmanlı ve Müslüman değillermiş, meğerse.. Budist, Yahudi, Pagan, Şaman.. Deneyimli bir sanat kritiği ve şüpheci olarak, bu gösterinin böyle beklenmedik bir zamanda ortaya çıkma nedenini Türk başbakanının sergi kataloguna yazdığı önsözde buldum: Türkiye'nin AB'ye girme ümitleri.. Tony Blair de uluslararası bir destek vermiş.. Zira bu gösteri Türkiye'ye AB yolunda propaganda rolü oynayacak..
Yarın: Diğerleri..
