Türkiye genelinde 98 yangının 88'i kontrol altına alındı. Canla başla mücadele edilirken durum her geçen dakika çok daha iyiye gidiyor. Türkiye ormanlarına üzülürken, muhalefet THK uçakları tartışmasını başlattı. Tarımm ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, THK'nın elinde uçabilecek kapasitede uçak olmadığını belirtti. Pakdemirli, "Coğrafyaya en uygun müdahale aracı helikopter" diyerek bu konudaki araştırmaları işaret etti. Orman Fakülteleri Derneği'nin raporu da Tarım ve Orman Bakanı'nın sözlerini doğrular nitelikte... Peki, yangında neden uçak değil de helikopter tercih ediliyor? İşte detaylar...
İŞTE O RAPOR…
Türk Hava Kurumu'nun (THK) envanterindeki yangın söndürme uçaklarının neredeyse tamamı kullanılamayacak durumda… Tarım ve Orman Bakanlığı bu nedenle uçak kiralama yoluna gidiyor. Uçaklara göre daha fazla su kaynağından yararlanan helikopterler de aktif olarak kullanılıyor. Yangın söndürme uçakları ile helikopterler arasındaki fark Orman Fakülteleri Derneği'nin yayınladığı raporlarda da daha net açıklanmış durumda… 1 saatte ortalama 8 defa su atarak toplam 20 ton suyu yangına müdahalede kullanabilen K-32 ve Mi-8 cinsi yangın söndürme helikopterlerinin taşıma kapasitesi 2.5 ton. Helikopterler, uçakların su ikmali yapabildiği su kaynaklarının yanında, daha seri hareket edip, her su kaynağından su alabiliyor. Orman Genel Müdürlüğü'nün yangına hassas bölgelerde her 5 kilometrede bir tane olacak şekilde yapılan, 400 ila bin 200 ton kapasitesi olan havuz ve göletlerden su ikmali yapabiliyor. Uçakların 1 saatte iki defa 4'er tondan 8 ton su ikmaline karşın helikopterler, bir saatte ortalama 8 defa ve her seferinde 2.5 tondan 20 ton su ikmali yapıyor.
HANGİSİNİN MALİYETİ DAHA DÜŞÜK?
Helikopterler hem maliyet hem kapasite hem de kullanılabilirlik açısından THK uçaklarından çok daha efektif... Uçakların saatlik maliyeti 71 bin 500 TL, helikopterlerin ise 26 bin 250 TL.
HELİKOPTER
Kapasite: 20 ton su
Bir saatteki atış sayısı: Sekiz kez
Maliyeti: 26.500 TL
UÇAK
Kapasite: 8 ton su
Bir saatteki atış sayısı: İki kez
Maliyeti: 71.500 TL
İŞTE MÜDAHALE FİLOSU….
6 Uçak
9 İHA
1 JCB
45 Helikopter
620 Arazöz
63 Su ikmal aracı
39 Su tankeri
54 İş makinesi
2 TOMA
9 TIR
184 Arazi aracı
45 İtfaiye aracı
21 Araç
2 Ekskavatör
46 Ambulans
13 UMKE aracı
4 Mobil komuta aracı
4 bin Personel
187 Sağlık personeli
DÜNYA NASIL YAPIYOR?
Orman yangını riski tüm dünyada da son dönemde artmış durumda… Son yıllarda Kanada, ABD, İspanya, Portekiz, Yunanistan ve Şili gibi birçok ülkede yangınlar çıktı. Orman yangınları ile mücadelede dünyada çeşitli modeller kullanılıyor. Ülkelerin birçoğu uçak kiralama yöntemini uyguluyor. Uçak veya helikopterler genellikle silahlı kuvvetler bünyesindeki envanterde tutuluyor.
KİRALAMA YAYGIN…
ABD gibi ülkelerde devletin yanı sıra yangın felaketlerinde özel sektörden de destek alınıyor. Asya'da, Güney Kore New Mexico'daki 10 Tanker Air Carrier şirketiyle çalışıyor. Endonezya ise birkaç yıl önce Avustralya'ya gelen Kanadalı Coulson Aviation uçaklarını kiraladı. Bolivya ise 2016'da İsrail'de, 2017'de Şili'de ve 2018'de Kaliforniya'da kullanılan, dünyanın tek Boeing 747 yangın uçağını kiralama yoluna gitti.
AB ORTAK FİLO KURUYOR
Avrupa Birliği'nde üye ülkelerde çıkabilecek olası felaketlere ortak müdahalede bulunulması için kurumlar var. Acil Müdahale Koordinasyon Merkezi (ERCC) bunlardan biri… Üye ülkelerden birinde yaşanan felaketin ardından ERCC, Avrupa düzeyinde yardımı koordine ediyor ve sağlanan yardımın verimli ve etkili olmasını sağlıyor. 2018'de bu mekanizma, Avrupa'da orman yangınları için beş kez, İsveç için iki kez, Portekiz, Yunanistan ve Letonya için bir kez etkinleştirildi. Genel olarak, AB müdahalesi 15 uçak, 6 helikopter, 400'den fazla itfaiyeci ve mürettebat ile 69 araçtan oluşuyor. Portekiz'de seçkin itfaiyeci askerler eğitiliyor.
