Bazı kadınlarda özellikle gece gelen ateş basmaları yüzünden uyku bozuklukları görülebilir. Ancak bu yaşlardaki bir kadının ortalama olarak 6-9 saat uyuması gereklidir. Uyku bozukluklarının çözümünde ilk olarak basit önlemler alınmalıdır; ağır akşam yemeklerinden kaçınmak, ışık ve gürültüyü azaltmak, yatak odasının ısısını düşürmek gibi... Alkol, kahve ve sigara tüketiminin azaltılması da uyku kalitesini önemli ölçülerde artıracaktır. Yatak odası sadece uyku ve cinsel aktiviteler için kullanılmalıdır. Diğer aktiviteler evin başka alanlarında gerçekleştirilmelidir. Hafta sonları dahil uyanma saatleri, kaçta yatıldığına bakılmaksızın, aynı saatte olmalıdır. Bu basit önlemlere rağmen uyku bozuklukları düzelmiyorsa; tiroid hastalıkları, alerji, kansızlık, huzursuz bacak sendromu, depresyon ve uyku apnesi gibi nedenler araştırılmalıdır. Uykusuzluğun nedeni depresyon ise, psikiyatriste başvurulmalıdır! Menopoz; yumurtalıklardaki hormon üreten ve âdet döngüsünü sağlayan hücre yapılarının tükenmesi sonucu oluşur. Dolayısıyla bu hücre yapılarının tükenmesini engellemek mümkün değildir. Ancak sigaranın menopoz yaşını etkileyebilen en önemli faktör olduğu bilinmektedir. Sigara içenler, içmeyenlere nazaran ortalama olarak 1.5-2 yıl önce menopozla karşı karşıya kalırlar.
DÜZENLİ SPOR STRESİ AZALTIR VE İYİ UYUTUR!
Menopoz döneminde yaşanacak sıkıntılarla baş edebilmek için yaşam tarzınızda bazı değişiklikler yapmanız gerekebilir.
Sıcak ortamlardan mümkün olduğunca kaçının! Saç kurutma makinesi kullanmayın, Sıcak içecekler, alkol, kafein ve sigaradan da uzak durmaya çalışın.
Düzenli spor stresi azaltır ve rahat uyumayı sağlar.
Bazı bitkisel kökenli estrojenik ilaçlar ateş basmalarını yüzde 30 azaltabilir.
Şiddetli yakınmaları olan kadınlara; hor
mon tedavileri, antidepresan ilaçlar ve bazı tansiyon ilaçları verilebilir.
KADININ MENOPOZA GİRDİĞİ NASIL ANLAŞILIR?
40'lı yaşlarındaki kadınlardaki ilk belirtiler; âdetlerdeki düzensizlikler ve ateş basmalarıdır. Kadının 12 ay âdet görmemesi ve yapılan hormon testleri sonucu menopoz teşhisi konur.
Kandaki FSH seviyesi sürekli 30 mIU/ mL'nin üzerinde seyrediyorsa, kadının menopoza girdiğini söyleyebiliriz. Pre-menopozda FSH dalgalı seyir izler. Bu dönemde bir kez FSH yükselmesi, menopoz değildir.
ATEŞ BASMALARI ORTALAMA 5 YIL SÜRER
Kadınların menopoz dönemindeki en yaygın şikayeti ateş basmalarıdır. Beyindeki ısı düzenleme merkezinin, hormonal değişikliklerden etkilenmesi nedeniyle oluştuğu düşünülmektedir.
ŞİDDETİ AZALIR
Ateş basmalarının sadece menopoza bağlı olmayacağı bilinmelidir. Tiroid, enfeksiyon, kanser gibi hastalıklar ile tamoksifen ve raloksifen gibi ilaçların kullanımı da ateş basmasına yol açabilir.
Ateş basmalarının şiddeti kadından kadına değişir. Bazılarında belli belirsiz bir yakınma şeklinde seyrederken, bazılarında sosyal hayatını etkileyecek boyutlarda olabilir. Ateş basmaları genellikle üç-beş yıl sürer ve şiddeti zamanla azalır.
Öte yandan menopoz döneminde baş ağrısı, hafıza ve konsantrasyonda değişiklikler, depresyon sorunları da yaşanabilir. Bu yakınmalar için sosyal hayatı çok etkilemediği sürece hemen psikiyatriste başvurulmasına gerek yoktur.
HORMON İLAÇLARIYLA MENOPOZ ENGELLENMEZ
Menopoza geçiş yıllarındaki âdet düzensizlikleri ve ateş basmaları nedeniyle verilen hormon tedavileri sonucu; kadın düzenli âdet görmeye devam etmektedir. Fakat bu menopozun engellendiği anlamına gelmez. Çünkü verilen hormon ilaçları kesilip kandaki FSH değerine bakıldığında; yine normal değerlerin üzerinde olduğu görülecektir.
Menopoza geçiş dönemindeki hormon tedavileri sayesinde kadınlar, yaşamın bu dönemini daha rahat geçirir. Böylelikle kalp hastalıkları, kemik erimesi, cinsel ilişkide ağrıya yol açan vajinal kuruluktan korunmuş olurlar.
ÂDETLERİN KESİLMESİ İLE BAŞ AĞRISI KALKAR
Âdet dönemlerinde ve doğum kontrol hapı kullanırken baş ağrısı yakınması olan kadınlarda; menopoz döneminde de baş ağrısının görülme olasılığı çok fazladır.
HAFIZA KÖTÜLEŞİR
Hormonlarla ilişkili olan baş ağrıları, âdetlerin tamamen kesilmesi ile geçer. Yeni başlamış ve şiddetli baş ağrısı varsa, giderek şiddetleniyorsa veya her zamankinden daha fazla şiddetteyse, uykudan uyandırıyorsa ve ateşle birlikte seyrediyorsa tıbbi yardım alınmalı.
Menopoz döneminde uygulanan hormon tedavisi sırasında migren ortaya çıkıyorsa, hormon kesilmelidir.
Hafıza ve diğer mental kapasiteler yaşla birlikte önemli ölçüde azalır. Menopoz dönemindeki yakınmalarla birlikte bu süreç hızlanabilir. Hormon tedavilerinin bu sorunların tedavisinde de olumlu etkileri vardır. Özellikle ameliyatla menopoza sokulan kadınlarda, östrojenin beyin kapasitesi üzerindeki etkisi daha belirgindir.
DEPRESYON GÖRÜLEBİLİR
Menopoz döneminde kadınlarda duygusal değişimler, depresyon ve sıkıntı hissine çok sık rastlanır.
Kadın önceden sık sık âdet öncesi gerginlik sendromu yaşıyorsa, menopoza geçiş dönemi uzun sürüyorsa veya ateş basması gibi semptomlar çok şiddetli ise depresif yakınmaların görülme riski de artar.
Hormon tedavileri ile düzelmeyen depresif haller için mutlaka bir psikiyatriste başvurulmalıdır.
MENOPOZDA KULLANILAN İLAÇLAR
Son yıllarda menopozda kullanılabilecek ilaç çeşitliliği çok arttı. İşte bu dönem kullanılan ilaçlar:
5 FARKLI GRUP
Ağız yoluyla verilen östrojen hapları: Burada en düşük östrojen dozu ile tedavi planlanmalıdır. Rahim alınmışsa saf östrojen tek başına kullanılmalıdır.
Deri yoluyla verilen östrojen preparatları: Ağız yoluyla almalarda ortaya çıkabilecek yan etkileri azaltır.
Vajinal yoldan uygulanan östrojen ilaçları: Daha çok vajinal kuruluk içindir.
Östrojen ve progesteron içeren kombine hormon ilaçları: Doğal menopoza giren kadınlarda tercih edilen ilaçlardır.
Sadece progesteron içeren ilaçlar: Östrojen verilmesinin sakıncalı olduğu durumlarda kullanılır.
YARIN: MENOPOZ SEKSİN SONU MU?
