Yapımı Milattan Önce (M.Ö.) 1105'li yıllara dayanan ve birkaç dönemi içerisinde barındıran Zeyrek Sarnıcı (Pantokrator) ve üzerinde bulunan Osmanlı dönemi kalıntıları gün ışığına çıkarılıyor. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu ile Fatih Belediyesi Zeyrek Sarnıcı'nın restorasyon çalışmasını 2006 yılında başlattı. Tarihi yapının zarar görmemesi ve aslına uygun bir şekilde restore edilmesi için çalışmalar uzun zaman alıyor. İstanbul Kültür ve Tabiat Varlıklarını Korumu Bölge Kurulu'nun kararı doğrultusunda sarnıcın üzerindeki park alanında rölövedeki eksiklerin tamamlanabilmesi, yapının kronolojik analizinin yapılabilmesi, restitüsyon ve restorasyon kararlarının doğru oluşturulabilmesi için Osmanlı dönemi kalıntı ve yapılaşmasını araştırmak amacıyla kazı çalışmalarına başlandı. Sarnıcın iç kısmında girilemeyen bölgelerin istenilen rölövelerin alınabilmesi için gerekli temizlemeler yapıldı. Sarnıçta nem, basınç sıcaklık ve iklim değerleri de çıkarıldı. Sütun ve payelerde temizlik ve onarımları, galeri ve ana mekan tonozlarında restorasyon sırasında ahşap gergi kullanıldı.
PİRİ MEHMET PAŞA MESCİDİ
Sarnıç üst alanında Osmanlı dönemi tarihi kalıntıların ortaya çıkarılması için arkeolojik kazı çalışmaları devam ediyor. Sarnıç içinde ve sarnıç üst alanı çalışmaları sırasında tarihi yapıların zarar görmemesi için üzeri kazı boyunca tamamen ahşap yapıyla kaplı olacak. Zeyrek Sarnıcı'nın üstünde Arkeoloji Müzeler Müdürlüğü denetiminde şu ana kadar yapılan kazıda Piri Mehmet Paşa Mescidi ve Medresesi'nin temel izlerine ulaşıldı. Mescit, Zeyrek Sarnıcı'nın üzerinde bulunuyor. Mülkiyeti Piri Mehmet Paşa Vakfı'na ait olduğu için Fatih Belediyesi restorasyonun yapılması için alanı vakıftan kiralayarak arkeolojik çalışmayı başlattı.
ALİ BALCI
