Alman merkez bankası Bundesbank, soğuk savaş döneminde Rus işgaline karşı rezervlerini korumak amacıyla altınlarının bir kısmını ABD, Fransa ve İngiltere'ye gönderdi. Banka şimdi bu altınları kendi ülkesinde saklamak için geri istiyor.
Plana göre, New York Merkez Bankası'nda saklanan 300 ton altın partiler halinde Almanya'ya taşınacak. Unutulmamalı ki Almanya dünya altın rezervi sıralamasında 3 bin 400 ton resmi altın rezerviyle ABD'nin 8 bin 133 tonluk resmi altın rezervinin ardından ikinci sırada.
Peki neden Almanlar, Ruslar'ın eline geçmemesi için gönderdikleri altınları şimdi geri istiyorlar? Bu soruya en mantıklı cevap, ABD Merkez Bankası'nın kontrolsüz para basması, gösteriliyor. ABD'nin bütçe açıklarının hızla yükselmesi ve bu açıkların para basılarak karşılanmasının dünya para sistemini kaosa götüreceği düşüncesi giderek yaygınlaşıyor. İşte bu nedenle Almanya artık Rusya'nın işgal tehlikesi de ortadan kalktığı için altınlarının elinin altında olmasını istiyorlar. Böylece bir parasal kaos halinde altınlarını geri alamama tehlikesine karşı önlem alıyor.
Peki parasal kaos çıkar mı? Küresel para sistemine güven sağlanamazsa kaos çıkabilir. Bilindiği gibi ABD dolarının altınla bağı 1971'de koparıldı. Böylece bir ülkenin parasının güvenilirliği kurumsal yapı ve ülke yöneticilerine olan güvene bağlandı. Bir de tabii askeri güç olma faktörü var ki, ünlü iktisatçı Milton Freidman bir ülkenin parasının rezerv para olma özelliğinin o ülkenin askeri gücüne bağlı olduğunu da ileri sürer. Çünkü ABD, dolar kullanmayı reddeden ülkelere karşı askeri harekât başlatarak bugüne dek o ülke yönetimlerini hep tasfiye etti. Ama şimdi durum farklı.
2008 mali krizinin ardından, ABD'nin askeri harekât yapma gücü eskisi gibi değil. Bütçesi aşırı açık veriyor, bütçe açığının milli gelirine oranı yaklaşık yüzde 8'i buluyor. Kamu borç yükünün federe devletler dahil milli gelire oranı da yüzde 108 civarında. Hal böyle olunca doların rezerv para olma özelliği doğal olarak tartışılıyor.
Gelelim parasal kaos çıkması halinde alternatif mübadele aracının ne olacağına...
Küresel düzeyde bir para kaosu yaşandığı takdirde ülkelerin dış ticaretlerini sürdürebilmesi için altın ve diğer kıymetli metalleri kullanmaları gerekecek. Dünya para sistemi büyük olasılıkla tekrar altına bağlı hale gelecek.
Bu konuda Currency Wars (Kur Savaşları) isimli bir kitap yazan yatırım bankacısı James Rickards, halen merkez bankalarının para arzlarının ellerindeki altın rezervine göre altın karşılıklarını ölçerek bir ons altın karşılığı ne kadar paranın dolaşımda olduğunu hesap etti.
Buna göre ABD, Çin ve Avrupa merkez bankalarının yüzde yüz altın karşılığı olarak geniş tanımlı para arzı (M2) dikkate alındığında, bir ons altına karşılık 44 bin 552 dolar denk geliyor ya da bu miktar para arzıyla resmi altın rezervleri talep edildiğinde bir ons altının fiyatı bu rakamı işaret ediyor. Peki bu hesabı Türkiye için yaptığımızda ne oluyor? Bir ons altın, bizim Merkez Bankası'nın elindeki resmi 370 tonluk altın rezervine uyguladığımızda mevcut kurlardan 42 bin 658 dolara denk geliyor. O halde küresel bir parasal kaos halinde esnek altın standardına geçildiğinde bizim Merkez Bankamız diğerlerine göre daha tutarlı bir para arzı sergiliyor.