Çok acılar çekti Bosna Hersek. 1992 yılında başlayan Bosna Savaşı'nda tüm dünyanın gözü önünde 200 bine yakın kişi yaşamını yitirdi. O günlere kadar çoğumuz ancak haritadaki yerini biliyorduk bu ülkenin. Geçmişine tarih derslerinden aşinaydı kulaklarımız. Evet, Osmanlı İmparatorluğu'na en çok devlet adamı yetiştiren sancaktı, Bosna sancağı. Ama Sokollu Mehmet Paşa'nın bile Bosnalı olduğunu yakın zamanda dizilerden öğrenmedik mi? Savaş sonrası dikkatimizi çeken Bosna Hersek'e sıkça turlar düzenlenmeye başlanmış olması. Elbette Saraybosna, Mostar Köprüsü, Başçarşı ve biraz da Travnik şehriyle, ayrıca Osmanlı döneminden kalma köprü, cami, han, medrese, çeşme bedestenleriyle mutlaka görülmesi gereken bir yer. Saraybosna, Balkanların Kudüs'ü gibi. Şehrin merkezinde yer alan Başçarşı'daki camiler, katedral, kiliseler ve sinagog hala bir arada, insanlara da bir arada yaşamayı öğretir gibi... Bosna'da kış turizmi için de çok önemli noktalar bulunuyor. Hatta kış sporlarına o kadar elverişli pistleri var ki; 1984'te burada gerçekleşen 14. Kış Olimpiyatları o yıla kadar yapılmış en iyi kış olimpiyatı kabul ediliyor. Olimpiyat, Saraybosna'da Bjelasnica bölgesinde erkek sporcuların, Jahorina bölgesinde ise kadın sporcuların slalom, İgman Dağı bölgesinde yapılan kayakla atlama ve biatlon yarışlarıyla gerçekleşmiş. İgman Dağı'ndaki pistler Müslüman Boşnakların yaşadığı tarafta kaldığı için savaşta ağır hasar görmüş. Şu an sadece kayak okullarının minik kayakçılarına hizmet veriyor. Bu bölgenin bir özelliği de havadaki ozon miktarı açısından Avrupa'da en önemli yer olması. Bu yüzden kemoterapi gören kanser hastalarının uğrak yeri.
25 ARALIK'TA SEZON AÇILIYOR
Önümüzdeki yıl 21 Yaş Altı Avrupa Kayak Yarışları'na evsahipliği yapmaya hazırlanan bölgede tesisler yenilendi, hatta yenileri de eklendi. Tesisler ucuz ama kaliteli olmalarıyla dikkat çekiyor. Bjelasnica'da 20, Bosnalı Sırplar'ın işlettiği Jahorina'da ise 70'e yakın irili ufaklı tesis bulunuyor. 25 Aralık'ta açılan sezon mayıs ayına kadar devam ediyor. Bosna Hersek'in merkezine 30 dakika mesafede olan otellerin dekorasyonlarında genelde ahşap ve taş kullanılmış. Birbirinden şık ve otantik atmosfere sahip olan oteller arasında seçim yaparken zorlanıyorsunuz. Türk Hava Yolları, Saraybosna'ya haftada 10 sefer düzenliyor. Havalimanı ya da Saraybosna merkezden kayak bölgesindeki otellere ulaşım taksiyle 15 euro. Kayak otellerinde fiyatlar uçuk olur diye düşünüyorsanız, yanılıyorsunuz. Otel fiyatları da yeme- içme de hem çok ucuz hem de yemekler damak tadımıza çok uygun. Etleri nefis ve porsiyonları da büyük. Boşnak böreği bir harika. Kilo alıp döneceğinizden emin olabilirsiniz. Sıkıntılar da yok değil elbette. Yaşadığım en büyük sıkıntı demleme çay bulamamaktı. Onu da Saraybosna, Başçarşı'daki Moriça Han'da çözdük. Bu arada Bosna kahvesi bizim Türk kahvesine çok benziyor. Yalnız sunumu daha güzel. Farkı sade pişirilip kıtlama şekerle birlikte gelmesi. Kahvenin de çayın da yanında mutlaka lokum ikram ediliyor. Vizesiz 1.5 saatte gidebilen, ucuz kaliteli ve kendinizi evinizde gibi hissedebileceğiniz bir destinasyon Saraybosna. Netice itibarıyla 415 yıl Osmanlı hakimiyetinde kalmış. Yılbaşı veya sömestr tatilini geçirmek için ideal.
Damak tadımıza uygun
Bizim damak tadımıza çok uygun olan Bosna mutfağından cevapi, Boşnak böreği, bey çorbası, soğan dolması, Boşnak kahvesi ve yabanmersini suyunu mutlaka denemelisiniz.
TARİHİN İZLERİNİN PEŞİNDE
Gazi Hüsrev Bey Camii (Başçarşı): 1530'da inşa edilen cami, Bosna Sancak Beyi olan Gazi Hüsrev Bey'in adını taşıyor. Savaşta hasar gören cami, 1996'da Suudi Arabistan'ın yardımıyla restore edilmiş.
Şehitlik: Alifakovaç bölgesinde bulunan şehitlikte, öldükten sonra beni silah arkadaşlarımın yanına gömün diye vasiyet eden Bosna Hersek'in ilk cumhurbaşkanı Aliya İzzet Begoviç'in de mezarı bulunuyor. Türk hükümetinin yaptırdığı Begoviç'in kabri yukarıdan bakıldığında ay-yıldız şeklinde görünüyor.
Sebil (Başçarşı): Başçarşı'nın girişinde yer alan sebil şehrin simgesi.
Gazi Hüsrev Bey Medresesi: 16. yüzyılda inşa edilmiş olan Gazi Hüsrev Bey Medresesi, günümüze kadar eğitime hiç ara vermemiş. Medrese dört yıllık eğitimine devam ediyor.
İsa'nın Kalbi Katedrali: 1889 yılında inşa edilen İsa'nın Yüce Kalbi Katedrali, Paris'teki Notre Dame Katedrali'nden esinlenilerek yapılmış.
Saat kulesi (Başçarşı): Gazi Hüsrev Bey Camii'nin yanındaki 30 metre yüksekliğindeki Saat Kulesi, 17. yüzyılda inşa edilmiş. Saatin özelliği namaz vakitlerini gösteriyor olması.
Moriça Han (Başçarşı): Gazi Hüsrev Bey Vakfı tarafından 1551 yılında inşa edilen han, demleme çay bulabileceğiniz ender noktalardan. Hanın bir önemi de Boşnakları örgütlemek için Aliya İzzet Begoviç'in kurucusu olduğu Mladi Müslimani (Genç Müslümanlar) gazetesinin temellerinin bu hanın ikinci katında atılmış olması.
Kurtuluş Tüneli: Yaşam Tüneli veya Umut Tüneli denmesine rağmen Boşnaklar buraya Kurtuluş Tüneli diyor. Abluka altındaki Saraybosna'nın dış dünyayla bağlantısında çok önemli rol oynayan 800 metrelik tünel, 1993'te dört aylık bir sürede bitirilmiş. Havalimanı ile Butmir arasındaki tünelden vagonlar yardımıyla yardım getirilmiş. Müze olarak ziyaret edilebilen tünelin 80 metrelik kısmı ziyarete açık.
MUSTAFA GEZER
