Ünlü Fransız yazar/düşünür Jean Paul Sartre ''İnsan sahip olduklarının toplamı değil, fakat henüz gerçekleştiremediklerinin toplamıdır'' sözü ile ''Varoluşçuluk'' felsefesinin en güçlü tezlerinden birini ortaya koydu; 1959 yılında Nobel Ödülü'nü almayı red etti, ölümüne yıllar kala tamamen kördü ama hala bu yılların kendisi için bir kayıp olmadığını savunuyordu.
Hayatının önemli bir döneminde Sartre'ye yol arkadaşlığı yapmış Albert Camus'un başarı ve varoluşçuluğu özetlediği ''Başarı kolay elde edilir, zor olan başarıyı hak etmektir'' sözü Sanayi Devrimi'nin etkisi ile materyalist sisteme ayak uydurmaya hazırlanan yeni dünya düzeninin başarıya olan bakış açısını biraz da olsa değişime uğratacaktı.
Peki gerçekten başarının temel kriteri neydi? Girişimciler için iş hayatında başarılı olmanın tek dayanağı bir şirketin kasasındaki nakit para ya da insanlığa ürettiği değer miydi?
Siz hiç rutubetli para kokusu nedir bilir misiniz? Ben biliyorum.
1990 yılların sonunda Halk Bankası'nda amir olarak çalışan annemin sayesinde banka veznesinde geçirdiğim bir çocukluğum oldu. İlkokulu bitirene kadar her gün milyonlarca lira para sayan Temindar amcanın dünyanın en zengin ve başarılı adamı olduğunu düşünürdüm. Herkes Temindar amcaya bir sürü para ve bir kağıt verir, karşılığında ise bir kağıt alırdı, üstelik Temindar amca ona para verenlerin yüzüne dahi bakmıyordu.
Bu dünyadaki yapılacak en zor işlerden birinin veznedarlık olduğunu idrak ettiğim gün, annemin bana Temindar amcanın gerçekten o paraların sahibi olmadığını anlattığı gündü. Adeta filmlerde alışılagelmemiş şekilde ölen süper kahramanlar gibi bir süper kahramanımı kaybetmiştim.
Bugün iş hayatının basamaklarını yeni tırmanmaya başlayan girişimcilere baktığımda yeni Temindar amcalar görüyorum. Her gün büyük teknoloji sitelerinde milyarlarca dolarlara satın alınan şirketlerin haberlerini okuyan, o başarılı şirketlerin hikâyelerini ezbere bilen, tamamı ile olmasa dahi büyük bir ölçüde onların iş planlarını kopyalayan fakat tüm bu çabaya rağmen zorlukla hayatlarını idame eden girişimci arkadaşlarım bir gün o şirketlerin sahipleri gibi milyarlarca dolar kazanacaklarının hayali ile çalışmaya devam ediyorlar.
Başarının ölçütünü değer üretmekten ziyade para kazanmak ile eş-değerleyen girişimci arkadaşlarıma bir kötü bir de iyi haberim var.
Kötü haber; şu aşamaya kadar insanlık için bir değer üretmeden para kazanmayı hedeflediğiniz için milyarder olamayacaksınız.
İyi haber; bir değer üretmek için hala vaktiniz var. Ve fakat, başarı denen kavram böylesine göreceli ve hayat da yalnız bir kez yaşanan bir şey olduğuna göre, kalan vaktinizde siz ne yapmayı düşünüyorsunuz? Belki de önemli olan, bu soruya, hakkıyla ve anlamlı bir cevap verebilmektir.
Sartre'nin sözleri girişimciler için önemli bir yol gösterici olmalıdır. Ancak yaptıklarına değil yapacaklarına odaklanan insanlar gerçek başarıya ulaşabilecektir.
İşte tam bu noktada, "girişimci ruh" diye anabileceğimiz bazı karakteristik özellikler söz konusu olmaktadır. Risk almayı bilmeyen bir girişimci, elbette belli başarıların altına imza atabilir. Fakat değer üretmek söz konusu olduğunda, risk almaya cesaret edemeyenler başarı kavramının yakınından dahi geçemeyecektir.
Değer üretmek, daha önce denenmemiş olanı denemeden yapılabilecek bir şey kesinlikle değildir. Değer üretmek isteyen girişimci, kolay olanı değil riskli olanı seçer. Fakat bununla birlikte bu girişimcileri başarıyı getirecek en önemli unsur da, risk aldıkları şey her ne olursa olsun, hayallerine inanmalarıdır.
ÖZGÜR BAYRAKTAR
