Oğlak Yayınları çok güzel bir kitap yayınladı. "Bir Şarkiyatçı İmgenin Serüveni: Çerkes Güzeli."
Yazarı Irvin Cemil Schick, Batı imgelemindeki 'Çerkes' kavramının izini sürüyor. Kitap sadece memleketlerinden kaçırılarak Osmanlı, Ortadoğu ve Kuzey Afrika'daki haremlere satılan Çerkes kadın ve erkeklerini... Ve bunun Batı fikir ve sanat dünyasındaki yansımasını incelemiyor. Aynı zamanda okura çok çarpıcı bir görsel malzeme de (resim, gravür, kartpostal vs.) sunuyor.
Kitabı karıştırırken neye rastgeldim biliyor musunuz? 'Kafkasyalı' kavramının mucidine!
Hani bilirsiniz: Özellikle Amerikan dizilerinde, polis takip ettiği kişiyi merkeze şöyle bildirir: "30 yaşlarında, erkek, Kafkasyalı." Milletimiz de merak eder: "Vay canına, bir bakışta adamın Kafkasyalı mı, Balkan kökenli mi olduğunu anlıyorlar." Halbuki burada Kafkasyalı, basitçe 'Beyaz ırktan' anlamına geliyor. Yani çevirmenlerin kurbanı oluyoruz.
İşte 'Çerkes Güzeli'nde Beyaz ırka Kafkasyalı diyen Johann Friedrich Blumenbach da var. 1795'te yayınlanan 'İnsan Cinsindeki Doğal Farklılıklar' adlı kitabında kullanıyor bu kavramı. Blumenbach, Kafkas Dağları civarında yaşayanları (yani Gürcüler ve Çerkesler) Beyaz ırkın 'ilk' ve 'en güzel' temsilcisi olarak gördüğü için bu adı veriyor.
'Çerkes Güzeli' hem okumak, hem de bakmak için.