Suriye'nin sınır ihlali gerekçisiyle Türkiye'nin jet uçağını düşürmesi Ortadoğu'da yeni bir durum yarattı.
İlk akla gelen olasılık Türkiye'nin savaşın içine çekilmek istenmesi... Ama bu durumu açıklamaya yetmiyor.
Suriye sınır ihlali gerekçesiyle NATO üyesi bir ülkenin uçağını düşürüyorsa işin içinde başka işler de var demek.
Uzun yıllar NATO'da çalışan uçuk mühendisi genç siyasetçi Adem Çekem, olayı duyduğunda şaşkınlığını gizlemeden şöyle diyordu:
"Bu sıradan bir olay değil. Uçağın bu kadar alçaktan uçuşu da sınır ihlaline bu türden bir cevap verilmesi de enterasan."
Henüz ayrıntıları ortaya çıkmış değil ama bu saldırı şu gerçeği açığa çıkartacak gibi görünüyor. Suriye'nin saldırısı Rusya-Çin ve İran ekseninde oluşan "eski dünya bloku"yla yeni dünyayı karşı karşıya getirecek bir çatışma zemini yaratıyor.
Türkiye bu noktada kilit ülke konumunda...
Tam bir satranç oyunu oynanıyor. Sorun bölgesel olmaktan çıkıp küresel bir soruna dönüşüyor. NATO üyesi Türkiye'den beklenen ise sakin ve soğukkanlı davranmak... O da yapılıyor. Ancak asıl olan bundan sonra ne yapılacağı.
Türkiye'nin önünde, içinde "tuzak" boyutu da olan iki seçenek var; Real politik açıdan NATO ekseninde sıcak güç kullanıp bölgesel lider olmak veya diplomatik hamleyle Suriye'den özür beklemek.
Birinci tavrın riski de getirisi de büyük. Bazı uzmanlara göre, Türkiye, elindeki en önemli güç "ordu"yu kullanarak "Ortadoğu'nun lideri" olabilir. Bu beklentide olanların sayısı hiç de az değil.
Ancak Suriye gerçeği ve Kürt meselesi ekseninde olaya bakınca sıcak çatışma, Türkiye'yi sonu belirsiz bir maceraya sürükleyebilir.
İkinci seçenek, hem Türkiye'nin iç demokrasi yolculuğuna hem de bölgesel ilham kaynağı olma misyonuna daha uygun düşüyor.
Bölgede demokratikleşmenin simgesi olan ve geçmişinde 1 Mart tezkeresi deneyimi bulunan Türkiye, Suriye'yi özür dileme noktasına çekerse diplomatik sahada önemli bir hamle yapmış olur ve "yumuşak güç" olarak etkinliğini sürdürür.
Türkiye'nin sessiz kalma şansı yok. Bu nedenle diplomatik hamleyle bu kriz atlatılmalı. Bu süreç Suriye'nin arkasındaki eski dünya blokunu açığa çıkaracağı gibi küresel dünyanın baskısını da artıracak.
