Yazan: Ömer ÜST
Nurizade Ziya Songülen: Fenerbahçe Spor Kulübü’nün kurucularından olan Ziya Bey, 1907-1908 tarihleri arasında görev yapmış ve kulüp tarihinin ilk başkanı olarak sarı-lacivertli tarihe adını yazdırmıştır. Köklü bir Osmanlı ailesine mensup olan Ziya Bey yüksek tahsilini Avrupa’da gerçekleştirmiştir. Hem ailesi hem de kendisi Osmanlı’da önemli görevler üstlenmişlerdir. Nurizade lakabı babası Suat Bey’in dedesi Nuri Bey’den gelir. Başkanlığı döneminde “Papazın Çayırı” olarak bilinen stadı yani şimdiki adıyla Şükrü Saraçoğlu Stadyumu’nu 17 altın karşılığında satın almıştır. 1936 yılında beyin kanamasından vefat eden Ziya Bey, ilk kurucu ve ilk başkan olarak halen saygı ve sevgi ile anılmaktadır.
Ayetullah Bey: Fenerbahçe kurucularından olan Ayetullah Bey, 1908 yılında Ziya Bey’in istifası üzerine kulüp başkanı olmuştur. Kendisi Galatasaray Lisesi mezunu bir Fenerbahçeli ve ilk takımda kaleci ve savunma oyuncusu olarak görev almıştır. Bu dönemde kulüp sıkıntı içine düştüğünde 1909 yılında Üsküdar ve Pazaryolu kulüpleriyle birleşme görüşmeleri yapılmıştır. Bu kulüp yöneticilerinin Fenerbahçe adı üzerinde pazarlığa tutuşması üzerine restini çeker ve kulüp tarihine geçen bir konuşmaya imza atar ve şu sözleri söyler: "Fransa Kralı XIV. Louis 'L'état, c'est moi-Devlet ben'im" demişti. Ben de Fenerbahçe ben’im diyor ve bu pazarlığı kabul etmiyorum". Bunun üzerine ikinci yılında kapanma tehlikesi yaşayan kulübü bir anlamda kurtarmış olur. Ayetullah Bey 1919’da İspanyol nezlesinden dolayı 31 yaşında vefat etmiştir.
Tevfik Haccar Taşçı: 1909-1910 yılları arasında Fenerbahçe Kulübünde başkanlık görevini üstlenmiştir. Bu dönemde Penaltı Kralı olarak bilinen sol açık Topuz Hikmet tarafından çizilen Fenerbahçe Amblemi, Tevfik Haccar Taşçı tarafından İngiltere'de yaptırılmıştır. Tevfik Taşçı'nın Fenerbahçe tarihine bir diğer hizmeti ise tenis branşının yayılıp sevilmesidir.
Osman Fuat Efendi (Osmanoğlu): 1911-1912 yılları arasında Fenerbahçe Başkanlığı yapmıştır. Osmanlı Hanedanı’ndan V. Murat’ın torunudur.
Hamit Hüsnü Kayacan: Galatasaray Spor Kulübü' nün kurucularından ve ilk yöneticilerinden olan Hamit Hüsnü Kayacan Fenerbahçe'ye 1912 yılında idareci olarak geçti ve Fenerbahçe Spor Kulübü başkanlığını Osman Fuat Efendi'den devraldı. Bu görevi 2 yıl sürdüren Kayacan, 1914'de görevi Hulusi Salih Paşa'ya bırakmıştır. Fenerbahçe'ye geçtikten sonra 1 Eylül 1913'te Galatasaray kurucuları listesinden çıkarılmıştır. Hamit Hüsnü Kayacan ayrıca Türkiye'nin ilk futbolcusu kabul edilen Galatasaray Spor Kulübü' nün 29 sicil numaralı üyesi Fuat Hüsnü Kayacan'ın abisidir. 1952 yılında ehliyetsiz bir taksi şoförünün çarpması sonucu hayatını kaybetmiştir.
Karzeg Salih Hulusi Paşa: 1914-1915 yılları arasında Fenerbahçe Kulübünde başkanlık görevini üstlenmiştir. VI. Mehmet Vahdettin saltanatında ve İstanbul'un işgal altında bulunduğu dönemde 8 Mart 1920 - 5 Nisan 1920 tarihleri arasında yirmi sekiz gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.
Mehmet Sabri Toprak: 1915-1916 yılları arasında Fenerbahçe Spor Kulübü başkanlığı yapmıştır. IV. ve V. Dönem Manisa Milletvekilliği ile TBMM Başkanvekili ve Tarım Bakanlığı yapmıştır.
Dr. Nazım Bey: İttihat Terakki Cemiyeti’nin önde gelenlerinden. Son Talât Paşa hükümetinin maarif nazırı. 1916-1918, Fenerbahçe Kulübü Başkanı. Fenerbahçe tarihindeki rolünden çok ülke siyaseti konusunda birçok görev ve eylemde bulunmuştur.
İbn-ür Refik Ahmet Nuri Sekizinci: 1918-1919 yılları arasında Fenerbahçe Spor Kulübü başkanlığı yapmış tiyatro oyuncusu, oyun yazarı ve spor adamıdır. Galatasaray Lisesi’nden mezun olmuştur. Birçok devlet görevinde de bulunmuş olan Sekizinci, onlarca esere de imza atmıştır.
Ömer Faruk Efendi: 1919-1924 yılları arasında Fenerbahçe başkanlığı yapan Ömer Faruk Efendi, son Osmanlı halifesi 2. Abdülmecit’in oğlu, son Osmanlı padişahı Sultan Vahdettin’in damadıdır. 4 Mart 1924 yılında TBMM’nin kabul ettiği hilafetin kaldırılması ve Osmanlı Hanedanı’nın sınır dışı edilmesi kanunuyla sürgüne gönderildi ve Fenerbahçe başkanlığından da ayrılmak zorunda kaldı.
Nasuhi Baydar: Fenerbahçe Spor Kulübü kurucularındandır. 1924-1925 yılları arasında başkanlık yapmıştır. Fenerbahçe’nin o dönem önemli oyuncularından olan Alaattin Baydar’ın ağabeyidir.
Ali Naci Karacan: 1926-1927 yıllarında Fenerbahçe başkanlığı yapmış olan dönemin işadamlarındandır. Birçok gazete çıkartmıştır. Bunlar arasında en önemlisi 1950’de kurduğu Milliyet gazetesidir.
Muvaffak Menemencioğlu: 1928-1932 yılları arasında Fenerbahçe başkanlığı yapmıştır. Fenerbahçe'de genel sekreterlik ve başkanlığının yanı sıra Türkiye'nin ilk bisikletçilerinden olup bisiklet federasyonu başkanlığı görevinde de bulunmuştur. Bunun yanı sıra 1926 - 1927 ve 1927 - 1931 yılları arasında futbol federasyonu başkanlığı yapmıştır.
Sait Selahattin Cihanoğlu: 1932-1933 yıllarında Fenerbahçe başkanlığı yapmış avcı ve spor adamı. Fenerbahçe’ye ilk yabancı antrenörünü getirmiştir. Genç, A ve B takımlarıyla namağlup şampiyonluk yaşamıştır. Aslan avlayan ilk Türk'tür. Ayrıca profesyonel bir safariye katılan ilk Türk'tür. Avladığı 22 aslanı İngiltere'de doldurtup Fenerbahçe kulübüne hediye etmiştir. Ancak müzede çıkan bir yangında hepsi kül olmuştur.
Hayri Celal Atamer: Sait Selahattin Cihanoğlu’ndan sonraki, Şükrü Saraçoğlu'ndan önceki Fenerbahçe Spor Kulübü başkanıdır. 1933–1934 yılları arasında bu görevde bulunmuştur.
Şükrü Saracoğlu: 1934-1950 yılları arasında tam 17 yıl Fenerbahçe Spor Kulübü başkanlığı görevinde bulunmuş, stada adı verilmiş, sarı-lacivertli camianın efsane başkanıdır. Halen bu görevi en uzun süre üstlenmiş isimdir. Sadece Fenerbahçe için değil Türk siyasi tarihinde önemli isimlerinden biridir Saracoğlu. Milletvekilliği, bakanlık, TBMM başkanlığı ve başbakanlık görevlerinde bulunmuştur. “Varlık Vergisi” uygulamasına öncülük etmiştir. 1932 yılında Paris’te Osmanlı borçlarının ödeme koşullarıyla ilgili görüşmeleri Türkiye adına yürütmüş ve 1933’te yaptığı başarılı antlaşmayla Türkiye Cumhuriyeti maliyesi rahat bir nefes almıştır. İsmet İnönü ile birlikte Türkiye’nin 2. Dünya Savaşı’na girmemesinde büyük rol oynamıştır. Fenerbahçe, Saracoğlu başkanlığında sayısız kupayı müzesine götürmüştür.
Ali Muhiddin Hacıbekir: 1950-1951 yılları arasında Fenerbahçe başkanlığı yapmıştır. Bu dönemde futbolcuları mali yönden desteklemeye önem vermiştir.
Osman Kavrakoğlu: 1915 Rize doğumlu siyasetçi ve spor adamı. 1951-1953 yılları arasında Fenerbahçe başkanlığı yapmıştır. Sadece futbol değil basketbol, voleybol, masa tenisi, kürek, boks, güreş gibi amatör dallara ağırlık verdi. Futbolda İstanbul Ligi şampiyonluğunun dışında amatör dallarda da birçok başarı sağlandı.
Bedii Yazıcı: Robert Koleji'nde voleybol ve basketbol oynarken kaleci olmaya karar verdi. Fenerbahçe'ye transfer olup 1934 - 1936 yılları arasında 37 maçta Fenerbahçe'nin kalesini korudu. Türkiye'de uzun plonjonlar yapan ilk kaleci oldu. Geçirdiği bir ameliyat sonrasında futbola veda etti. Futbolda jübile yaptıktan sonra eğitimi için ABD'ye gitti. Burada sigortacılık üzerine çalıştı ve çeşitli şirketlerde genel müdürlük yaptı. 1953 - 1954 yılları arasında Fenerbahçe başkanlığı yaptı.
Zeki Rıza Sporel: Fenerbahçe ve Türkiye Milli Takımı’nın efsane golcülerinden olan Sporel 1955-1957 yılları arasında da Fenerbahçe Kulübü’nün başkanlığını yapmıştır. 19 yıl sarı-lacivertli formaya giyen Sporel 352 maçta 470 gol atma başarısı göstermişti. 26 Ekim 1923 yılında oynadığımız ilk milli maç olan ve 2-2 biten Romanya maçında iki golü atan isimdir. Futbolculuk kariyerinde Galatasaray’a 27 gol atmıştır ve bu rekor Fenerbahçe tarihindeki yerini korumaya devam etmektedir.
Agâh Erozan: 1958-1959 yılları arasında Fenerbahçe başkanlığı yapmıştır. 1959 Sezonundaki Ignace Molnar yönetimindeki Fenerbahçe Profesyonel Lig'de şampiyon olan ilk takım olmuştur. 1959-60 Sezonuna ise Mehmet Reşat Nayır yönetiminde giren Fenerbahçe'nin başına daha sonra Laszlo Szekelly gelmiştir. Lig bitmeden başkanlık seçimleri tekrarlanmış ve başkanlığa Medeni Berk seçilmiştir. Fenerbahçe o sezon ligi 4. tamamlamıştır.
Medeni Berk: 1960 yılında Fenerbahçe başkanlığı yapmıştır. Sezon ortasında Agâh Erozon’un yerine gelen Medeni Berk sezon sonunda bu görevinden ayrılmıştır. Tük siyasetinde de önemli görevlerde bulunmuştur.
Hasan Kamil Sporel: 1960-1961 yılları arasında Fenerbahçe başkanlığı yapmıştır. Efsane golcü Zeki Rıza Sporel’in ağabeyidir. 1923 yılında Romanya’ya karşı oynadığımız maçın takım kaptanlığını yapmıştır. Galatasaray’a gol atan ilk Fenerbahçeli futbolcudur. 1914'da öğrenim için gittiği ABD'de, üniversitenin takımında, geçilmez bir savunma oyuncusu olduğu için kendisine "Dardanelle" (Çanakkale) lakabı verildi. Sporel'e Türkiye'de ise "dalgakıran" lakabı verilmiştir. Başkanlığı döneminde Fenerbahçe ligde ikinci şampiyonluğunu kazanmıştır
Razi Trak: 1961-1962 ve 1980-1981 yıllarında Fenerbahçe başkanlığı yapmıştır. Razi Trak 1961-62 ve 1980-81 yıllarında Fenerbahçe'de başkanlık yapmıştır. 1961-62 sezonundaki Laszlo Szekelly yönetimindeki takım 2, 1980-81 sezonundaki sırasıyla Alman Friedel Rausch ve Envir Kâtip yönetimindeki takım 10. olmuştur.
İsmet Uluğ: Eski futbolcu ve boksör olan Uluğ 1962-1966 yılları arasında Fenerbahçe başkanlığı yapmıştır. Onun döneminde Fenerbahçe 1962-63 sezonunda 3. , 1963-64 ve 1964-65 sezonlarında şampiyon, 1965-66 sezonunda 4. oldu. Türkiye Kupası'nda 1963 ve 1965'te final oynayan takım, 1964'te Galatasaray'ı 3-1 yenerek Atatürk Kupası'nı kazandı. Avrupa Kupaları'nda ise 1963-64 sezonunda Kupa Galipleri Kupası'nda çeyrek finale yükselen takım, yarı finale çıkma fırsatını şanssız bir şekilde kaybetti. Onun döneminde Fenerbahçe 1962-63 sezonunda 3. , 1963-64 ve 1964-65 sezonlarında şampiyon, 1965-66 sezonunda 4. oldu. Türkiye Kupası'nda 1963 ve 1965'te final oynayan takım, 1964'te Galatasaray'ı 3-1 yenerek Atatürk Kupası'nı kazandı. Avrupa Kupaları'nda ise 1963-64 sezonunda Kupa Galipleri Kupası'nda çeyrek finale yükselen takım, yarı finale çıkma fırsatını şanssız bir şekilde kaybetti. Aynı dönemde Fenerbahçe'nin amatör sporları da büyük atılım yaptı. Basketbol, voleybol, atletizm, kros, boks, yelken, kürek, kule ve tramplen atlama, masatenisi ve grekoromen güreş dallarında İstanbul ve Türkiye şampiyonluklarına ulaştı. Özellikle 1965 yılında sekiz branşta kazanılan 19 takım şampiyonluğu Türkiye'deki bir spor kulübünün ulaştığı en büyük başarılardan biri oldu.
