Göksan GÖKTAŞ MAGAZİN OLARAK GÖRÜLEN ALDATMAYA BİLİMSEL BAKIŞ Panik ve endişenin ruhunu ele geçirdiği her halinde belli olan genç kadının titreyen elleri, kucağından indirmediği çantasına uzandı psikiyatr koltuğuna oturur oturmaz. Parfüm, muhtelif kredi kartları, anahtarlar ve pek çok ıvır zıvırı yere döktükten sonra zar zor aradığı sigara paketini buldu ve alelacele bir tane yakıverdi. Derin bir nefes çektikten sonra başladı anlatmaya: 'Nereden başlayacağımı bilemiyorum. İki aydır aynı sahne gözümün önünden gitmiyor. Kendine bakan bir kadındım. Duş almakta bile zorlanıyorum. Kişisel bakımımı yapamaz hale geldim. Uyku yok... Televizyonda el ele tutuşan bir çift görsem, midem bulanıyor, kusuyorum. Aklıma eşim ve o kadın geliyor. İşimi yapamaz hale geldim ve istifa ettim. Yemek yemeyi unuttum...' Psikolog vaka notlarından elimize ulaşan bilgiler ışığında kaleme aldığımız bu satırlar eşi tarafından aldatılan bir kadına ait. Yaşadığı, travma sonrası stres bozukluğu. Uzmanlara göre hastada görülen semptomlar bir depremzedenin, terör olayına maruz kalmış bir kişinin ve hatta bir savaş gazisinin yaşadıklarıyla örtüşüyor. Aldatılma tedavisi en güç travmalardan biri! Şimdi bir parantez açalım. Bu yaz magazin gündemine aldatma vakaları damga vurdu. Aldatan ve aldatılan hikayeleri artık günlük hayatın fonu haline dönüşen magazin haberlerinin ilk sıralarına yerleşti. Üzerine bir de geçtiğimiz hafta Türkiye genelinde toplam 12 şubesi bulunan Cİ- SED (Cinsel Sağlık Enstitüsü) 2010 yılında başlattığı aldatma anketinin sonuçlarını açıkladı. Evli ve evli olmayan (yarı yarıya) 10 bin çifti kapsayan araştırma sonuçlarına göre Türkiye'de erkeklerin yüzde 58'i, kadınların ise yüzde 40'ı, -psikolog tabiriyle- partnerini aldatıyor. Konunun peşine düşmek şart oldu! CİSED başkanı psikoterapist Dr. Cem Keçe 'Araştırmanın yarısı yüz yüze, yarısı internet sitesinde yayınladığımız anket üzerinden yapıldı. Bütün Türkiye'yi yansıtmasa bile bir projeksiyon olarak önemli' diyor. 'Peki, nasıl oldu da bu noktaya gelindi' diye soruyoruz, şöyle yanıtlıyor Keçe: 'Sosyal medyanın yaygınlığı partnere ulaşımı kolaylaştırdı. Erkekler de kendilerini yoğun bir şekilde başarıya, işe verdiler. Kadınlar ihmale uğradı. İkincisi tüm dünyada bir kirlenme ve yozlaşma yaşanıyor. Ahlaki değerler bile global artık. Bir de kadınların çalışma hayatındaki ve dolayısıyla sosyal hayattaki rolünün artması var. Kadının çalışması tabii ki olumlu bir gelişme. Ama bütün bunların kesiştiği noktada çıkıyor arızalar.' Bazı insanların aldatmayı boşanmak için bir vesile olarak kullandığını söylüyor Dr. Keçe ama olayı ilişkiyi toparlamak için bir fırsata dönüştürenler de yok değil: 'Bize başvuranların neredeyse yüzde 40'ı aldatma ve sonuçlarıyla geliyor. Aldatmak evliliği bitirmek için bir bahane de olabilir, evliliği güçlendirmek için bir fırsat da.' ÖLÜMDEN AĞIR BİR DUYGU Şimdi başa dönelim. Öyle ya da böyle aldatma diye bir gerçek var ve veriler bu alanda bir artış da olduğunu gösteriyor. Ancak aldatırken ya da aldatmaya meylederken karşı tarafın yaşayacağı ağır yıkımı düşünmek gerekiyor. Türkiye'nin hatırı sayılır travma merkezlerinden DBE'nin (Davranış Bilimleri Enstitüsü) Kurucu Başkanı Uzman Psikolog Emre Konuk aldatılmanın yol açtığı travmanın ölümü kabullenmekten bile zor olabileceğini anlatıyor: 'En büyük acı dediğimiz zaman hepimiz ölümü düşünürüz. Ama bir yandan da aslında hepimiz ölümü bilerek büyürüz. Din de, sosyal çevre de bizi buna hızla hazırlar. Ölüm bizim kontrolümüz dışındadır çünkü ve beyin bunu kolay nötralize eder. Ama aldatılma bir sürü karmaşık duygunun bir arada yaşanması durumudur. Yerinize bir başkasının seçilmiş olmasının verdiği değersizlik hissi, dışlanmışlık, acı ve öfke nöbetleri gibi bir sürü karmaşık duygu ve olumsuz hal iç içe yaşanır ve her şey arapçasına döner. İnsan ciddi bir şekilde yıpranır.' ERKEK DAHA ZOR ATLATIYOR Aldatılmanın hasarıyla baş etmek için uygulanan en başarılı yöntem ise depremzedelere, savaş mağdurlarına, diğer felaket ve afetleri yaşayan insanlara uygulanan yöntemle aynı! Bunların içinden en verimlisi EMDR Terapisi diye bilinen yaklaşım (Eye Movement Desenstitation and Reprocesing). Türkçesiyle Göz Hareketleri Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme. Süreç şöyle işliyor: Terapist danışanın, gözlerini sağa sola hareket ettirerek, beynin her iki küresini uyarıyor. Bu kişinin kendisini rahatsız eden görüntü ve duygulara yoğunlaşmasını sağlıyor. Bu hızlı göz hareketleri normalde kişi rüya görürken oluşuyor. Rüyalar da bazı travmaları onarabiliyor. Amaç kişinin travmayla ilgili belleğine kazınan en rahatsız edici sahneyi bulup ona yoğunlaşmasını sağlamak. EMDR'da kişi bu acı veren olayla güvenli bir ortamda, terapist kontrolünde yüz yüze geliyor. Bu şekilde onun üzerine gidebiliyor ve üstesinden gelmek için harekete geçebilme cesaretini buluyor. Emre Konuk'un verdiği bilgilere göre aldatılma terapisinde insanların takıldığı sahneler farklı: 'Bir danışanım vardı. Kadın, kocasının kendisini aldattığını şöyle anlatıyor: Kendisi duştayken kocasının geç bir saatte telefonda sessiz bir şekilde konuştuğunu duyuyor. Sonra çaktırmadan telefonda son aramalar listesine bakıyor ve orada bir kadın ismi görüyor. İlerleyen günlerde kadın kocasının peşine düşüyor. Otele pusu kuruyor ve eşiyle sevgilisini asansörde yakalıyor. Aldatıldığını ispatlıyor bir şekilde. Asansörde kavga ediyorlar. Sonrasında karşılıklı hakaretler, sinir krizleri bir sürü acı verici, yıpratıcı olay yaşanıyor. Sonra her şey düzelir gibi oluyor. Barışıyorlar ama kadın bunu unutamıyor. Sonra eşiyle birlikte terapiye geldiler. Terapide gördük ki kadını bu olayla ilgili en rahatsız eden sahne, yani travması, kocasının telefonunda bir başka kadının adını gördüğü an. O anı EMDR tekniğiyle gözünde canlandırarak duyarsızlaşmasını sağladık. O görüntü onu artık rahatsız etmediğinde, yaklaşık 10 seans sonrasında belleğinde normal bir anıya dönüştüğünde rahatladı.' Son söz kabilinden, 'Erkek mi aldatılma travmasını daha zor atlatır, yoksa kadın mı?' diye soruyoruz. Psikolog Emre Konuk son noktayı koyuyor: 'Kadınlarda meşhur kadın dayanışması devreye giriyor: Kadın her şeyi detayına kadar çevresiyle paylaşabiliyor. Birlikte erkekler çekiştirilir, zaten hepsinin 'böyle' olduğuna kanaat getirilir. Bir rahatlama yaşanır. Ama erkek dokunmayı da, dinlemeyi de, çözüm önerisi getirmeyi de bilmez. Hatta önermese daha iyi olur! Aldatıldığını çevresiyle paylaşamaz. Psikolojik destek almak konusunda da zor karar verir. O yüzden erkek aldatılma travmasını daha zor atlatır.' İNSAN NEDEN ALDATIR? DBE (Davranış Bilimleri Enstitüsü) terapistlerinin tuttuğu notlardan aldatmak ve aldatılmak: Aldatma, sorunlu ilişkilerin bir sonucu olarak görülse de mutlu ilişkilerde de rastlanıyor. Özellikle evliliklerdeki aldatma nedenleri özgüven eksikliği, evlilikteki sorunlar ve sadakatsizliğin hoş görülmesi. Aldatma seks, aşk ve romantizm bağımlılığının göstergesi de olabiliyor. Seks bağımlıları orgazmın yaşattığı kaygı boşalımına tutkun. Aldatmayı statü açısından gurur kaynağı olarak görüp suçluluk duymuyorlar. Cinsellik olmadan duygusal bağımlılık daha çok kadınlarda görülüyor. İnternet ilişkileri de fiziksel temas olmadan yaşanan duygusal ilişkilerin bir örneği ve evliliklerde sorun yaratabiliyor. Evliliğe en çok zarar veren ilişki tipi, cinsel birleşmenin de olduğu yoğun duygusal bağlılıklar. Bir gecelik veya gelip geçici cinsel ilişkiler evlilikler için aşılması en kolay birliktelikler. 'Kazayla' yaşanan cinsel birliktelikleri, aldatılan eşler göreceli olarak daha rahat kabul edebiliyor. En güç aşılansa uzun süreli, duygusal yoğunluğu fazla romantik aşk ilişkileri. ALDATAN NE HİSSEDER? Psikolog Ayhan Altaş: 'Aldatan kişide ağır bir pişmanlık duygusu oluşabilir. Ama pişmanlık her zaman travma yaratmayabilir. Fakat yakalanma anı ve eşinin verdiği tepkiler travma yaratabilir. Örneğin ilk yakalanma anı eşinin telefonu elinden alması sonrası olduysa eşi her telefonunu eline aldığında kaygı yaşayabilir. Aldatan kişi genelde pişmanlık duygusu ile hareket etmektedir. Tabi pişmanlık herkeste ortaya çıkmayabilir. Bazı kişiler ise evliliği bitirmek için de aldatır.' Popüler rock grubu Duman'ın solisti Kaan Tangöze'in, eşi Seçkin Piriler'i aldattığı için ayrıldıkları ortaya çıktı. Manken Demet Kutluay, kendisini aldattığını öğrendiği için eşi İbrahim Kutluay'dan ayrılmaya karar verdi. Manken Ebru Şallı'nın sevgilisi Uğur Akkuş evli çıktı. Akkuş'un 10 yıllık eşi evliliklerini bitirme kararı aldı. 14 yıllık evli sunucu Murat Başoğlu, bir teknede tatil yaparken başka bir kadınla objektiflere yakalandı.