Geçen hafta Zonguldak'taki maden göçüğünde hayatını kaybeden 30 maden işçisiyle ilgili yazımdan sonra Metin Köse'den bir mail aldım. Köse, bize Zonguldak maden işçisinin dramının çok eskiye gittiğini hatırlatıyordu. Unuttuğumuz kölelik tarihini, 'Mükellefiyet'i, yani zorunlu çalışma günlerini. Zorunlu çalışma tarihte iki kez uygulandı. İlk dönemi, Dilaver Paşa Nizamnamesi olarak bilinir. 1876 yılında yürürlüğe girdi ve yaklaşık 30 yıl uygulamada kaldı, 1906'da yasaklandı. İkinci dönem ise 1940 yılında Milli Koruma Kanunu'na bağlı olarak "Zorunlu Çalışma Yasası" ile yürürlüğe kondu. O da yaklaşık beş yıl sürdü. 13-50 yaş arası köylüler maden ocaklarında zorla çalıştırıldı. Çalışmayanların kızları, eşleri rehin alındı. Gelecek hafta daha geniş ele almak üzere şimdilik bırakalım.