Birincil tümörler omurgayı oluşturan yapıların hücrelerinden kaynaklanan tümörlerdir diyen Op Dr Mahmt Gökdağ , İkincil tümörler ise akciğer, meme, prostat, böbrek ,lenfoma, mide barsak sistemi rahim gibi organlardan omurgaya yayılan metastatik tümörler denilen tümörlerden oluşurlar dedi. Bir diğer sınıflandırma ise omurilik zarının dışında olanlar (ekstradural), omurilik zarı ile omurilik arasında olanlar (intradural ekstrameduller) ve omuriliğin içinde olan tümörler (intrameduller) şeklindedir.
TÜMÖR BELİRTİLERİ NELERDİR ?
Omurga ve omurilik tümörlerinin, boyun sırt ve belde yerleşim yerine göre bulgular verdiklerini belirten Beyin, Sinir ve Omurilik Cerrahisi Uzmanı Op Dr Mahmut Gökdağ , En sık rastlanan bulguların ağrı olduğunu ve genelde sırt ağrısı şeklinde başlayabildiğini anlattı.
Bu ağrılar özellikle istirahat halinde dinlenmekle geçmez ve geceleri daha fazladır. Ağrı genellikle yaygın olup nadiren bölgeseldir. Bazı hastalarda karın ağrısı şeklinde başlayabilir. Ağrıyla beraber yerleşim yerine göre; boyun bölgesinde tümöre bağlı bası varsa, hem kollarda hem bacaklarda güç kayıpları, uyuşma hissi görülebilir. Sırt ve bel bölgesinde tümör varsa sadece bacaklarda güçsüzlük, uyuşma, yürüyememe gibi durumlar görülebilir. Yine omurilik ve omurga tümörlerinde mesane ve barsak sistemi kontrolü bozulabilir. İdrar kaçırma, dışkı kontrolünü sağlayamama, cinsel fonksiyon kaybı ortaya çıkabildiğini anlatan Op Dr Mahmut Gökdağ , Reflekslerde bozulmalar, tama yakın hissizlik, yatağa bağımlılık durumu görülebildiğinden bahsediyor. Bazı tümörlerde baskının derecesine bağlı olarak güçsüzlük bir iki gün içerisinde çok hızlı ilerleyebilir. Bazı tümörlerde güçsüzlük yavaş ilerler çok sinsi seyreder. Çocuklarda beceriksizlik, güçsüzlük, düşme atakları, şeklinde kuvvet kayıpları sıktır. Çocuklardaki bir diğer yakınma ise omurgada meydana gelen skolyoz dediğimiz eğriliktir.
OMURGA VE OMURİLİK TÜMÖRLERİNİN RİSK FAKTÖRLERİ
Omurga ve omurilik tümörlerinin de diğer tümörlerin çoğunda olduğu gibi tam olarak nedeni bilinmemektedir diyen Op Dr Mahmut Gökdağ, Genetik faktörler, bazı kimyasal ajanlar, radyasyon ışınları, virüsler bu tümörlerin oluşumunda risk faktörleridir diyor. Özellikle ikincil başka organlardan yayılan kanserler omurgayı çok severler.
NASIL TANI KONUR ?
Omurilik ve omurga tümörlerinin en sık belirtisi ağrı olduğundan ilk olarak hasta bu şikayetle hekime başvurabilir. Op Dr Mahmut Gökdağ ,Hastalığın öyküsü ve iyi bir nörolojik muayene bu tanıdan şüphelenmek için yol göstericidir dedi. Yine radyolojik görüntüleme yöntemleri tanıda esastır. Muayene sonuçlarına göre omuriliğin ve omurganın hangi seviyesinden şüpheleniliyorsa buraya yönelik radyolojik tetkikler yapılır. Direk grafiler, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme, anjiografi, kemik sintigrafisi tanıda kullanılan yöntemlerdir.
Özellikle kanser olduğu bilinen hastaların omurga üzerinde ağrı olması, kol ve bacaklarda güçsüzlük gelişmesi durumunda mutlaka omurga tümörü yönünden tetkik edilmesi gerekmektedir.
OMURGA VE OMURİLİK TÜMÖRLERİ NASIL TEDAVİ EDİLİR ?
Omurilik ve omurga tümörleri tedavisi beyin ve sinir cerrahisi, nöroloji, radyasyon onkolojisi, medikal onkoloji, patoloji gibi branşların birlikte karar vererek tedavi ettikleri tümörlerdir. Tanıya yönelik gerekli işlemler tamamlandıktan sonra tümörün yeri ve muhtemel tipi tespit edilir ve tedavi seçenekleri sunulur. Tedavide cerrahi girişim, radyoterapi, kemoterapi, immunoterapi gibi yöntemler tek veya bir arada kullanılabilir.
Cerrahi : Omurilik ve omurga tümörlerin çoğunda cerrahi tedavi esastır. Son yıllarda teknolojideki artış ile bu tümörlerin tanısının kolaylaşması özellikle cerrahide mikroskobun kullanılması ile yüz güldürücü sonuçlar alınmaktadır. Özel tekniklerle radyolojik girişim altında bu tümörlerin çoğundan biyopsi alınabilmekte ve patolojisi belirlenmektedir. Omurilik zarı içerisindeki iyi huylu tümörler bütün olarak mikrocerrahi tekniklerle kolayca çıkarılmaktadır. Omuriliğin içerisindeki tümörler eğer yaygın değilse yine mikrocerrahi yöntemlerle çıkarılabilir. Omurilik zarı dışındaki tümörler; bunların çoğu metastatik tümörlerdir ve bunlar omurgada kırıklara yol açabilirler. Omurganın yük taşıma kapasitesini azaltabilirler. Ciddi derecede kuvvetsizlik ve ağrılara yol açabilirler. Bu metastatik tümörlerde özellikle radyasyon onkolojisi ve medikal onkoloji beyin cerrahisi branşlarının ortak karar vermesi gereklidir. Özellikle omurga tutulumu olan kanserli hastalarda cerrahi girişimin amacı tümörü tamamen çıkarmaktan ziyade hastanın konforlu yaşamını sürdürmesini sağlamaktır. Bu hastalarda omurilikteki baskıyı kaldırdıktan sonra omurgayı destekleyici çeşitli implantlar takılmakta ve hastanın rahat yaşamasına olanak sağlanmaktadır.
Örneğin:
Bir hastamız 34 yaşında Kazakistan'da yaşıyordu. Uzun zamandan beri omurgasında tümör olduğu biliniyor ve ülkesinde yapılan tetkikler sonucu tedavisi için hastanemize başvuruyor. Hastaya çekilen filmleri inceledikten sonra oldukça zor bir ameliyat olacağını ve bu ameliyatı yapabileceğimizi bildirdik. Tümör bel bölgesinde omurilik içinden dışarı böbreğin altına doğru taşmış yaklaşık 6-7 cm büyüklüğünde idi. Tümörün cinsi schwannoma dediğimiz bir omurilik tümörü. Üroloji doktorumuz Op Dr. Erkan Erbay beyin cerrahı doktorumuz Op Dr Mesut Yılmaz ve Op Dr Mahmut Gökdağ tarafından yaklaşık 3-4 saatlik bir operasyonla gerçektirildi. Tümörün tamamı çıkarıldı. Hastamız şu an gayet sağlıklı bir şekilde sorunsuz yürüyor. Hastamızın aynı zamanda omurgasında skolyoz dediğimiz omurga eğriliği olduğu için 3-4 ay sonra omurga eğriliğine yönelik operasyon gerçekleştirilecek.
Radyoterapi: Omurilik ve omurga tümörlerinin hemen hemen hepsi radyasyona duyarlıdır. Cerrahi girişim öncesi ve sonrası dönemde bu tümörlere radyoterapi verilmektedir.Özellikle tanısı konulan ve patolojik tiplenmesi yapılan tümörlerde ameliyat sonrası erken dönemde radyoterapi yapılabilmektedir diyen Op Dr Mahmut Gökdağ Radyoterapide tümöre yönelik tümör hücrelerinin öldürülmesi ile normal dokulara zarar vermeyecek şekilde planlanmakta olduğunu belirtti.
Kemoterapi: Bu yöntem diğer tedavi yöntemlerine destek olarak omurilik ve omurga tümörlerinde tümöre yönelik kimyasal maddeler verilerek tümörün küçültülmesi esasına dayanır. Medikal onkolog ve beyin cerrahının işbirliğinde verilir.