Çocukluk döneminde sıkça görülen, birçok çocuğun sosyal hayattan ve okul ortamından uzak kalmasına neden olan kırıklar artık yeni yöntemler sayesinde çok daha kısa sürede ve sorunsuz tedavi edilebiliyor. Tüm kolu ya da bacağı kaplayan, ağırlığı nedeniyle yaşam kalitesini düşüren alçılar artık tarihe karışıyor. Parçalı olmayan kırıklarda hafif ve estetik görünümlü hazır breysler tercih edilirken, ameliyat gerektiren kırıklarda ise kemiğin kaynamasını sağlayan çiviler ve dış tespit cihazlarıyla birçok sorun ortadan kaldırılıyor. Memorial Şişli Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü'nden Prof. Dr. Tuncay Centel, çocukların sosyal hayata ve okul ortamına erkenden dönmesini sağlayan kırık tedavisindeki özel yöntemler hakkında bilgi verdi...
Yataktan kurtaran tedaviler
Çocukluk çağı kırıkları, iki ayrı şekilde değerlendirilebilir. Bunlar; geçmişte alçıyla tedavi edilebilen basit kırıklar ve ameliyat gerektiren parçalı kırıklardır. Yeni tedavi yöntemleri sayesinde çocukların özellikle de bacak kırıklarında yaklaşık 2.5 ay süren alçı ve yatak istirahati dönemi ortadan kalkmaktadır. Yataktan kurtarıcı yeni tedaviler sayesinde bacak kırıklarında bile çocuklar bir hafta içinde okula dönebilmekte, el bileği kırıklarında ise ertesi gün okula gidip yazı yazabilmektedir.
Banyo yapabilmek mümkün
Ayrılmamış kırıklarda önceden imal edilmiş, hazır birtakım breysler kullanılmakta ve bunlar sayesinde alçı gereksinimi de büyük oranda ortadan kalkmaktadır. Yeni nesil breyslerin en büyük artılarından biri de sökülüp takılabilir olduğu için çocuğun yıkanmasına engel teşkil etmemesidir. Ayrıca ergonomik tasarımları ve hafif olmaları nedeniyle kolda incelmeye neden olmazlar. Alçı takılan çocukların genelde hareketleri kısıtlanır ve alçılı kol veya bacağı çok kullanmaması önerilir. Yeni malzemelerin ergonomisi sayesinde ise bu durum tamamen ortadan kalkmıştır.
En feksiyon riski aza indiriliyor
8-9 yaş üzerindeki çocuklara dış tespit cihazlarının yanı sıra kemik iliğinden gönderilen esnek titanyum çiviler ile parçalı kırık tedavisi yapılabilmektedir. Çiviler, çok küçük iki kesiden kemik iliğine gönderilir ve kırık yeri kesinlikle açılmaz. Enfeksiyon, cilt yarası gibi sorunlar da bu sayede ortadan kalkar. Çocuk bir hafta içinde yürümeye başlar. Ancak ayağının üzerine basması iki-üç haftayı bulabilir.
üç
Hafta içinde iyileşir
Eskiden açık ameliyatlarda geniş kesi yapılıyor ve kemiklerdeki aşırı uzama nedeniyle bacaklarda uzunluk farkı olabiliyordu. Bu riskleri en aza indiren sistem sayesinde parçalı kırıklarda artık üç hafta içinde yeterince iyileşme gerçekleşmektedir. Bu tür kırıklarda eskiden alçıda bekleme süresi üç ayı buluyor ve hasta çocuk en az bu süre kadar okuluna devam edemiyordu. Kol içinde ayrıksız bir kırık varsa alçıya gerek duyulmamaktadır. Bu tür kırıklarda önceden imal edilmiş, takılıp çıkarılabilen ve böylece kolun itinayla yıkanmasına olanak sağlayan hazır breysler kullanılabilir. Eğer ameliyat gerekiyorsa titanyum çivilerle tedavi kolda da uygulanır. Burada da çocuğun kalem tutması üç-beş günü bulabilir. Ardından rahatlıkla yazı yazmaya başlayabilir. Çocuk yazı yazmasının dışında; müzik aleti çalabilmekte, resim yapabilmekte ve yemek yiyebilmektedir.
Dış tespit cihazı kulanılıyor
Uyluk kemiği kırıkları çocukları en çok yatağa bağlayan ve 2.5-3 ay yatmak zorunda kalmasına sebep olan kırıklardır. Önceden pantolon alçısı ile tedavi edilen bu kırıklar için artık 'dış tespit cihazları' kullanılmaktadır. Bu sayede; ciltte genellikle kesi olmamakta, kırığın kaynaması olumsuz etkilenmemekte, estetik kusur kalmamakta ve enfeksiyon riski de azalmaktadır. Çocuk bir hafta sonra kontrollü bir şekilde ayağa kalkarak, okuluna gidebilir. Bir süre koltuk değnekleri ile daha sonra da baston yardımı ile yürüyebilir.
Yapıştırma yöntemi iyileştiriyor
Dizde ortaya çıkabilen eklem içi kırıkların, artroskopi adı verilen kapalı yöntemle, büyük cerrahiye gerek kalmadan anatomik yatağına vidalanması mümkündür. Gömülebilen başsız vidalar, eklem içi kırıklarda bize bu olanağı vermektedir.
Psikolojik travmanın önüne geçilir
Kırık
tedavisindeki yeni yöntemler sayesinde;
Büyük alçılar nedeniyle oluşan yara, terleme ve pişik sorunları ortadan kalkmaktadır.
Çocukların yediklerinin bir parçasının alçı içine kaçması nedeniyle ortaya çıkan bası yaraları artık görülmemektedir.
Çocuklarda ortaya çıkabilecek 'işe yaramama' düşüncesi ortadan kalkmakta ve psikolojik travmanın önüne geçilmektedir.
Alçı motorunun sesi, gürültüsü çocuk için ciddi bir psikolojik travma yaratabilmekteyken artık böyle bir durum söz konusu değildir.
Kırık tedavilerinde uygulanan yeni teknoloji ve ameliyatlar sayesinde çocuk çok kısa sürede eğitim hayatına dönebilmektedir.
Dirsek kırıkları ameliyatsız tedavi edilebiliyor
Çocuklarda en sık görülen kırıklardan birisi de dirsek kemiğinde meydana gelen kırıklardır. Erkek çocuklarında daha sık rastlanan dirsek kemiği kırıkları 7 yaş altında sıklıkla yaşanmaktadır. Genellikle düşmeye bağlı olarak meydana gelen dirsek kemiği kırıklarının tedavisi zorlu bir süreç gerektirir. Kırığın şekli ve durumuna göre tedavi şekli belirlenmekle birlikte çocuklarda dirsek kırıkları anatomik olarak düzeltilmelidir. Bu da sıklıkla cerrahi girişimi gerektirir. Skopi denilen cihazların gelişmesiyle eskiden alçıyla tedavi etmeyi düşündüğümüz birçok dirsek kırığı açık cerrahiye gerek kalmadan düzeltilebilmekte ve metal çubuklar aracılığıyla sabitlenmektedir. Kırığın sıkı bir şekilde sabitlenmesi sayesinde dirseğe erken hareket vermek mümkün olmakta ve bu sayede uzun süreli sabitlenmeye bağlı eklem sertliği olasılığı da azaltılabilmektedir. Ayrıca alçı atel içinde kırık uçlarının zamanla kayması da önlenmiş olmaktadır.
