Covid-19 virüsünün yaşama dahil olması ile birlikte her insanda meydana gelen stres tepkilerinin farklı düzeylerde olabildiğini anlatan Psikiyatri Uzmanı Dr. Özlem Bora, "Yaşanılan zorlayıcı dönemde ortaya çıkan stres belirtilerini önlemeyi ya da azaltmayı hedefleyen yöntemler sanılanın aksine bir takım olumsuz duyguları fark etmeye ve anlamaya çalışmakla başlar. Salgın birçok ek tıbbi ya da sosyal davranış değişikliğini de gündeme getirdiğinden kurallara uyma zorunluluğu, sürdürebilir bir ruhsal uyum becerisini gerektirmektedir. Uyumda zorlanma, yönetilemeyen kaygı ve korku bağışıklık yanıtını kısa süre içinde zayıflatabilir" dedi.
KARANTİNADA ORTAYA ÇIKAN RUHSAL BELİRTİLER
Covid-19 testi pozitif çıkan ve karantinaya giren kişilerde çeşitli ruhsal belirtilerin ortaya çıktığını ifade eden Uzm. Dr. Özlem Bora, bu belirtileri sıralayarak, "kafa karışıklığı, dikkat ve yoğunlaşma güçlüğü, korku, huzursuzluk, çaresizlik ve yalnız hissetme, öfke ve tahammülsüzlük, suçluluk hissi, matem hisleri, uyuşukluk ve motivasyonda azalma, tükenmiş hissetme, sağlık kaygısı, sürekli hastalık belirtisi arama, çarpıntı, nefes almakta güçlük, ateş basması, iletişim sorunları ve uykusuzluk gibi sorunlar baş gösterebilir" diye konuştu.
Karantinadayken insanların yalnızlık, öfke ve sıkıntıdan yakınmalarının normal olduğunu, covid-19 pozitif olan veya temaslı olduğu için izole edilen kişilerin potansiyel ölümcül yeni bir virüsle, enfeksiyonun sonuçlarından korkabileceğini vurgulayan Uzm. Dr. Özlem Bora, "Sevilen kişilerden ayrı kalmak, bağımsızlığını yitirmek, kontrolünü kaybediyormuş gibi hissetmek, dışarıdan zorla dayatılan bir şeye uyum sağlamak bazı kişilerde dramatik etkiler yaratabilir" şeklinde konuştu.
KAYGIYI NASIL AZALTABİLİRİZ?
Covid-19'un belirti ve bulguları açısından kişinin sürekli kendisini yoklamaya başladığını, ayrıca başkaları tarafından izlenmekten kaynaklanan stresin bir süre sonra beklenti kaygısına dönüşebildiğini ifade eden Uzm. Dr. Bora, ateş, nefes darlığı ve öksürük gibi enfeksiyon belirtilerinin yanında tedavide kullanılan ilaçlara bağlı uykusuzluk gibi olumsuz etkiler, sıkıntı, kaygı ve endişeyi daha da artırabildiğini söyledi. Alanında uzman kişilerden hastalığın belirtileri ve gidişi ile ilgili bilgi almanın, bilgilendirici kamu spotlarını izlemenin kaygıyı azaltabileceğini de kaydeden Uzm. Dr. Bora, "Evde tedavi altındayken bir ihtiyaç olması durumunda hızla sağlık hizmetine ulaşabileceğini bilmek kişiyi rahatlatır. Unutulmadığını, önemsendiğini bilmek de kaygı, endişe ve öfke duygularını azaltır. Pandemi süreci bizler için farkındalıklarla dolu olmalıdır. Evden çıkamayan insanların neler yaşadığını anlayabilmek için bir fırsat olmalıdır" dedi.
STRESLE MÜCADALEYİ KOLAYLAŞTIRIN
Uzm. Dr. Özlem Bora, covid-19 testi pozitif çıkan kişilerin stresle mücadele etmesini kolaylaştıracak öneriler getirdi: