Bir esnaf ekmek bıçağını çekip karşısında duran gazeteciyi kalbinden vurup öldürüyor. Bu durum çok ciddi, çok önemli bir gerçeği işaret ediyor: akıl almaz derecede şiddete batmış bir toplumuz. Kimse bir abartı olarak kabul etmesin.
Türkiye'nin bugün en büyük sorunu budur: toplumsal şiddet veya toplumu sarıp sarmalayan şiddet. Niye böyle düşündüğümü açıklayayım.

Türkiye çok hareketli bir toplum. Herkes yer değiştirmek, sınıf değiştirmek, kimlik değiştirmek istiyor. Geçiş yok bizim toplumda. Sıçrama var. Büyük kitleleri ciddi toplumsal dönüşümlere hazırlayacak sanayileşme gibi sistematik yapı değişikliklerini yaşamadık. Herkes ansızın kentli oldu. Sınıf farkları da olmayınca tüm insanların gerçekleriyle hayalleri birbirinden koptu.
Bu hayalle gerçek arasındaki fark, ekonomik koşullar, toplumsal değişimin gerektirdiği hareketlilik insanı delirme raddesine taşıyor. Şiddet onun doğal bir sonucu.
Bunun bir erkeklik sorunu olduğunu yazdım. Bıçak çekmek öncelikle erkeklik bizde. Erkeklik 'zor zanaat' bu ülkede. Hayata üstüne yüklenen ama gücünü fersah fersah aşan sorumluluklarla ve 'sorunluluklarla' başlıyorsun. Herkes senden 'erkeklik' bekliyor. Ama o hayatın içinde evde babandan dayak yiyorsun. Gece gündüz azar işitiyorsun. Baban anneni dövüyor, azarlıyor. Annen ayrıca seni dövüp azarlıyor.
Okulda öğretmenden şiddet görüyorsun. Dayak yiyorsun. Çevrende dostluk yok. Kabul yok. Hayata yalan söyleyerek başlıyorsun. Kendine ait her şeyini saklamak zorundasın. Evinde, ailende destek bulmuyorsun çünkü. Orada 'sever de döver de' mantığı hâkim.
Okuyamayıp işe girmişsen etin ve kemiğin pazarlık ediliyor. Ustandan yediğin dayağın haddi hesabı yok. Askere gidip komutandan dayak yiyorsun. İlk cinsel deneyimini sevgi ve şefkatle değil, korku ve şiddetle yaşıyorsun. Evleniyorsun, hayatın bin bir güçlüğü omuzunda. Buna yoksulluk, göç, yeni hayat arayışları ekleniyor. Ailenden kurtulamıyorsun. Bütün nesiller, kendilerinden önceki ve sonraki kuşaklar arasında 'sandviç nesil' olarak yaşıyor. Nihayet sen şiddet gösteriyorsun.
Bu aile düzeni, bu toplumsal yapı, bu olmayan bireylik nasıl şiddetle bütünleşmiş erkekler, nasıl şiddete dayalı bir toplum yaratmasın, hele ki, o toplum bir erkek toplumuysa?..
Türkiye şimdi bu dokuyu başka bir anlayışla, geleneksel birtakım kavramları devreye sokarak aşmaya çalışıyor. Mahalle dayanışması (baskısı da deniyor) şimdi temel birim. Aile içi şiddeti çözmek için mahalleden faydalanmayı düşünüyor insanlar. Esnafın asker, polis, bekçi olduğu vurgulanıyor.
Bana göre Türkiye'de şu yukarıda anlattığım şartlardan ötürü daha başlangıçta yetersiz ve geliştirilmeye çok muhtaç ailenin bir birim olarak büyütülmesi ve mahalle ölçeğine taşınmasıdır tüm bu 'hareket.'
Kaldı ki, bu aslında çok yeni bir şey değil. İki nedenden ötürü. Hem geleneksel olarak aile-mahalle ilişkisi hayatımıza daima hâkim oldu hem de son 20 yılda bu mahalle olgusunu başlı başına çok başarılı bir siyasal proje olarak kullandık. Türkiye'de son 30 yılda 27 milyon insan göç etti. Bu insanlar hiçbir açık, görünen, çıplak toplumsal sorun yaratmadı. Nedeni, mahallelere yerleştirilmesi, cemaat dayanışması içinde hareket etmesi, hayatla bu ölçekte ilişki kurmasıdır büyük kitlelerin.
Ama bu geleneksel model yetmiyor. Yetmez. Daha başlangıçta iyileştirilmeye muhtaç. Aile ve cemaat bizatihi şiddettir bu haliyle. Ve şiddet bizi kemiriyor. Sağlıksız, yetersiz, sorunlu insanlar toplumuna dönüşüyoruz. Konuşmayan, iletişim kurmayan, sadece kırıp döken insanlar toplumu. Aile, erkeklik, mahalle oluşturuyor bu zinciri!
Layık mıyız?