1965-1979 yılları arasında doğan X kuşağı ve 1980-1999 yılları arasında doğan Y kuşağından sonra, 2000 yılından sonra doğanlar Z kuşağı çocukları olarak anılırlar. "Z kuşağı nedir?" sorusu en doğru şekilde, kendinden önceki kuşaklardan farkları ekseninde yanıtlanabilir. Z kuşağı, önceki nesillerden daha farklı ve teknolojik gelişmelerin had safhada yaşandığı bir dönemin çocukları olarak dünyaya geldiği için, yetişme evreleri de önceki kuşaklardan belirgin şekilde farklı olmuştur. Doğrudan doğruya birçok teknolojik gelişmenin yaşamı sarmaladığı bir tarihsel dönemde dünyaya gelen Z kuşağı, kendinden önceki nesillerden farklı olarak sokak ve mahalle oyunlarıyla değil, internet üzerinden gerçekleştirilen eğlence etkinlikleriyle sosyalleşmeye başlamıştır. Z kuşağı, teknolojiyle doğrudan ilişki içinde büyüdüğünden, birden çok işi bir arada ve hızlı şekilde gerçekleştirme becerisine sahiptir.
Z KUŞAĞI NE DEMEK?
Z kuşağı, kendinden önce gelen X ve Y kuşaklarından farklı çerçevede tanımlanan, içinde bulunduğumuz çağın teknolojik imkân ve gerekliliklerine son derece uyumlu yetişmiş, hızlı ve kıvrak hareket edebilen bir kuşaktır. 1965-1979 yılları arasında doğanları kapsayan X kuşağı, kurallara uyan ve çalışkan bir kuşak olmakla birlikte, gündelik yaşamı kolaylaştıran birtakım teknolojik aletlerle tanışmış kuşaktır. 1980-1999 yılları arasında doğan kişileri kapsayan Y kuşağı, X kuşağına kıyasla teknolojiyle daha fazla ilişki içinde olan bir kuşaktır. Kişisel yetenekler ve başarı olgusu bu kuşak için önemlidir. Y kuşağı aynı zamanda yeni fikirlere de açık bir nesildir. Birçok kaynakta 2000 yılından itibaren doğan çocukları tanımlamak için kullanılan Z kuşağı adlandırması ise teknolojiyle çepeçevre sarılmış günümüz dünyasının tam ortasına doğmuş kuşaktır. Özellikle bilişim ve internet teknolojilerini aktif olarak kullanan Z kuşağı, önceki nesillerden farklı olarak, sokaklarda değil bilgisayar başında büyümüştür. İnternet kullanımı Z kuşağının yaşamında öyle önemli bir yer tutar ki, bu kuşak kimi zaman "internet kuşağı" olarak da anılır.
Z KUŞAĞI HANGİ YILLAR?
Z kuşağı, birçok kaynakta 2000 yılı itibariyle doğanları anlatmak için kullanılır. Ancak bazı başka kaynaklarda 1996 yılından sonra doğanların veya 1990'lı yıllardan itibaren doğanların Z kuşağı diye adlandırıldığı da görülmektedir. Ancak "milenyum çocukları" adlandırmasından da anlaşılacağı gibi, yaygın görüşe göre Z kuşağı 2000 yılı ve sonrasında doğanları tanımlamak için kullanılan bir adlandırmadır. Bazı kaynaklarda Z kuşağı 2012 yılına kadar doğanları, bazı kaynaklarda ise takriben 2010'lu yıllara kadar doğanları ifade etmek için kullanılır. 2010 yılı ve sonrasındaki yıllarda doğanlarla birlikte Z kuşağının sona ereceğini düşünenler, bu yıllardan sonra doğanları Alfa Kuşağı şeklinde adlandırmaktadır.
Z KUŞAĞI ÖZELLİKLERİ
Z kuşağı olarak adlandırılan, teknolojinin kullanımı konusunda maharetli olan kuşağın mensupları, önceki kuşaklardan farklı yönleri ekseninde bazı özelliklerle tanımlanır. Bu özelliklerden bazıları:
Z KUŞAĞI YAŞ ARALIĞI
1990 yılı ve sonrasında gelen bazı yıllardan itibaren doğmuş olanları Z kuşağı olarak kabul edenler olduğu gibi, 2000 yılını referans alarak bu yıldan itibaren doğanları Z kuşağı olarak adlandıranlar daha fazladır. Bu tarihi referans alarak düşünüldüğünde, milenyum çocukları adıyla da anılan bu kuşak, bazı kaynaklarda 2010 yılı veya sonrasındaki birkaç yıl içinde doğanları da kapsamaktadır. Bu kaynaklara göre 2010 yılı civarında veya 2012 yılında doğanları da kapsadığı söylenen Z kuşağı, 2010 yılı veya sonrasında gelen birkaç yıl içinde doğanlarla birlikte yerini alfa kuşağına bırakmıştır. Bu tarihlere göre düşünüldüğünde, Z kuşağının en büyüklerinin 20'li yaşlarda, en küçüklerinin ise ilkokul-ortaokul çağlarında bulunduğu söylenebilir.
Z KUŞAĞINDAN SONRAKİ KUŞAK
Yaygın kanaate göre, 2010 yılı veya ardından gelen birkaç yıl içinde doğanlar artık alfa kuşağı mensubudur. Bu yıllardan itibaren doğanlar, Z kuşağına kıyasla "teknolojik" bir kuşak olmanın bile çok ötesine geçmiştir. Tamamen dijital bir çağın çocukları olan alfa kuşağı çocukları, Z kuşağının sahip olduğu birçok özelliğe, Z kuşağına kıyasla çok daha yüksek derecede sahiptir. Bu kuşak, önceki tüm nesillere kıyasla daha fazla bireyci, dijital teknolojilerle daha yüksek derecede iç içe büyüyen bir kuşaktır
