Orta Asya’da kurulan ilk Türk devleti hangisidir? Orta Asya’da kurulan ilk Türk devleti özellikleri ve ilişki kurduğu devletler

Orta Asya'da kurulan devletler Asya ve Avrupa'da kurulan devletlerdir. Fakat ilk Türk Devletleri içerisindeki ilk Türk topluluğu İskitler, Karadeniz'in kuzeyinden Tuna Nehri'ne uzanan bölgede yaşamışlardır. Uzun süre de Asurlular, Pers, Urartular gibi devletlerle mücadele etmişlerdir. Bu devlet M.Ö. VII. Yüzyıldan M.Ö. II. Yüzyıla kadar siyasi etkinliklerini sürdürmüş Anadolu, Suriye ve Filistin üzerinden Mısır'a sefer yapmışlardır. Özellikle Perslerle büyük bir mücadele içinde olan İskitler, Alper Tunga ile Pers hükümdarı arasındaki önemli mücadelesinden dolayı Şehname adlı eserde konu olmuşlardır.

ORTA ASYA'DA KURULAN İLK TÜRK DEVLETİ HANGİSİDİR?

Orta Asya'da kurulan ilk Türk devletinin adı Asya Hun devletidir. Asya hun imparatorluğu Teoman Han tarafından M.Ö. 220 yılında kurulmuştur. Asya Hun Devleti Türk boylarını ilk kez tek bayrak altında toplayan bir imparatorluk olarak da bilinmektedir.

M.Ö. 220M.Ö. 209 yıllarında hüküm sürdükten sonra Oğlu Mete Han devletin başına geçmiştir. Mete Han, devlet sınırlarını hızla genişleterek altın çağını yaşatır. Siyasi başarılarının yanı sıra ilk düzenli orduyu kurarak askeri açıdan da oldukça önemli başarılar elde etmiştir.

Asya Hun devleti; İmparatorların Çin sarayından gelen prenslerle evlilik yapması, Çin entrikalarına yenik düşmesi ve bir yandan da devam eden taht kavgaları sonucu parçalanmaya başlamış ve çökmüştür.

ORTA ASYA'DA KURULAN İLK TÜRK DEVLETİ ÖZELLİKLERİ

• Tarihte kurulan ilk Türk devleti olan Göktürk devletinin yanı sıra Uygur devletinin atalarıdır.
• İlk Türk Devleti teşkilatını oluşturmuşlardır.
• Orta Asya'da kurulan ilk Türk devletidir. Devletin en parlak dönemlerini Mete Han, Kiok Cünçin gibi hükümdar dönemlerinde yaşamıştır.
• Anadolu'ya ilk keşif birlikleri gönderen devlettir.
• Asya Hun Devleti özellikleri arasında atlıgöçebe kültürünün olması da bulunmaktadır.
• Devletin merkezi yani başkenti Ötüken'dir.
• Göçebe yaşam tarzını benimsemiş ve yerleşik hayata geçmemişlerdir.
• Asya Hun devleti özellikle atlı okçuları ile ünlemiştir.
• Çok tanrılı inanca sahip olmuşlar; ay, su, güneş ve toprağı kutsal olarak kabul etmişlerdir.
• Yerleşik hayata geçmemelerine rağmen tarımla uğraşarak su kanalları yapmışlardır.
• Asya Hun Devleti M.S 216 yılında yıkılmıştır.

ORTA ASYA'DA KURULAN İLK TÜRK DEVLETİ HANGİ DEVLETLERLE İLŞKİ KURMUŞTUR?

Orta Asya'daki Türk ve Çin ilişkileri milattan önceki yıllara dayanmaktadır. Gerek siyasi, gerekse askeri mücadelelerde, dostluk ve kültürel işbirliği ile geçen ilişkiler aynı zamanda rekabeti de beraberinde getirmiştir. Rekabetin temel nedeni ise Orta Asya ve Uzak Doğu'ya hakim olma isteğidir. Diğer bir sebep ise Çinlilerin Türkler ile birbirlerini kültürel ve ekonomik açıdan tesirleri altında almak istemeleridir.

Hun askeri üstünlüğünü Çin Seddi durduramamıştır. Bunun üzerine Çin'deki Chou (Cou) Krallığı geniş bir askeri reform yaparak kendini savunmaya çalışmış; bu sebeple de Çin ordusu, Türk askerlerinin silahları ile donatılmış ve Çin askeri Türk askerleri gibi giydirilmişti. Ancak tüm bu reformlara rağmen Çin seddi Hun ordularını durduramamıştır.

Hunların başına M.Ö. 220 yılında geçen Teoman, dağınık Hun boylarını bir yönetim altında toplamayı başarmıştır. Teoman Çin'in iç karışıklıklar içinde olmasından yararlanmış ve Çin'e karşı akınlara başlamış ve bu akınlar sonucunda Çin'in kuzeyindeki toprakları ele geçirmişti.

Teoman'dan sonra ise Hunların başına geçen Mete, 3 yıl süre ile Çin ile savaşmıştır. Bu savaşlar sonunda Mete Han Çin imparatoru Kaoti'yi Paiteng kalesi civarında bozguna uğratılmasının ardından imparator barış istemek zorunda kalmıştır. Antlaşmadan sonra Mete, bir Çinli prensesle evlenerek Çin ile olan ticari ilişkilerini geliştirmiştir.