İsrail Başbakanı Netanyahu, Yahudi Devleti yasa tasarısını Pazar günü kabineden geçirdi. Çarşamba günü parlamentonun oyuna sunulacak olan tasarı hükümet krizine yol açtı. Koalisyon ortaklarından Adalet Bakanı Livni ile Finans Bakanı Yar Lapid, tasarıyı reddediyor. Hatta Livni, erken seçim restinde bile bulundu. Parlamentodaki oylama sonrası istifalar gelirse koalisyon çatırdayacak. İsrail'deki son gelişmeleri, Filistin sorununu Sabah.com.tr yazarı Taha Dağlı yorumladı NETANYAHU SONA MI YAKLAŞIYOR? Geçtiğimiz Ramazan ayında Gazze saldırıları sırasında Gazze'ye yönelik kara harekatı Başbakan Netanyahu'ya İsrail içerisinden eleştiri getirmişti. Asker kayıplarının yüksek olması Gazze katliamının Netanyahu'nun istifasıyla sonuçlanacağı şeklinde yorumlanıyordu. Çünkü 2009'da o dönem Başbakan olan Olmert kara operasyonunda 11 asker öldüğü için istifa etmek zorunda kalmıştı. Gazze katliam sürecini iyi yöneten Netanyahu, sonrasında gelen Mescid-i Aksa saldırılarıyla da tepki topladı. Filistin'de infial uyanmasından endişe duyanlar Netanyahu'yu ateşle oynamakla suçladı. Neticede Filistin tarafından gelen bir misilleme İsrail şehirlerinde halkın huzurunu bozmaya yetiyor. Netanyahu tüm bunların üstüne Yahudi Devleti yasa tasarıyla da tepki topladı. Bir de ekonomik krizin devam etmesi Netanyahu'yu zora sokan gelişmeler olarak sıralanıyor. TASARI YASALAŞIRSA NE OLUR? İsrail tarafındaki Arap şehirlerinde yaşayan 1 milyon 800 bin Filistinli var. Söz konusu tasarı bu Filistinlileri olumsuz etkileyecek. Yahudi olan İsrail vatandaşları ne yapıyorsa aynısı Filistinlilerden istenecek. Reddedenler vatandaşlıktan çıkarılıp sürgün edilecek. 'İSRAİL VATANDAŞI ARAPLAR' NE DEMEK? Filistinliler 4 ayrı toprak parçasında yaşıyorlar. Nüfusları yaklaşık 6 milyon. Bunun 1 milyon 800 bini 48 sınırları olarak bilinen İsrail tarafında kalan şehirlerde yaşıyor. Bu Filistinliler İsrail vatandaşlığına sahipler. Batı Şeria'da 2 milyon 700 bin, Gazze'de yaklaşık 2 milyon ve Kudüs'te de 500 binden fazla Filistinli var, hepsinin statüleri farklı durumda. İsrail, vatandaşlıkları bulunan Filistinlileri, 'İsrailli Araplar' olarak adlandırıyor. İsrail vatandaşı olanlarla Batı Şeria'dakiler arasında ya da Gazze'dekiler arasında bir fark yok sadece statüleri farklı, bağımsız bir Filistin Devleti olmadığı için ve toprakları işgal altında olduğu için aynı yerde olmalarına rağmen aralarında sınırlar ya da utanç duvarı nedeniyle bölünmüş topraklarda yaşayan Filistinlilerden bahsediyoruz. İşte İsrail bu yeni yasayla kendi vatandaşlığında bulunan 1 milyon 800 bin Filistinliyi zor durumda bırakmayı hedefliyor. FİLİSTİNLİLER NE DİYOR? En büyük tepkiyi Hamas verdi. Hamas, bunun bir din savaşı çıkarabilecek boyutta olduğunu söyledi. Çünkü 1 milyon 800 bin Filistinli Yahudi devleti yasasıyla çok zor durumda bırakılacak. Bu durumda 48 sınırları olarak bilinen bir çok Arap şehrinde yeni ayaklanmalar çıkabilir. İsrail'de tasarıya muhalif olan siyasiler de bu tarz ayaklanmalardan çekiniyor. NETANYAHU NE YAPMAK İSTİYOR? Likut sağcı bir parti. Netanyahu da son bir yıldır aşırı sağcılarla birlikte Filistinlilere yönelik çok saldırgan bir politika izliyor. Mescid-i Aksa'ya yapılan saldırılar, Yahudilerin Mescid-i Aksa'ya girmeleri, Gazze katliamı, sokak ortasındaki infazlar, keyfi tutuklamalar, cezaevlerindeki esirlere yönelik işkence ve hukuk dışı uygulamalar, ev yıkımları, işgal politikasının hızla artması gibi durumlar, Filistin'i son yılların en kötü durumuna getirdi. İSRAİL-ABD İLİŞKİLERİ NE DURUMDA? İsrail bu saldırgan tutumuyla Amerika'yla da bazı konularda ayrı düştü. ABD Başbanlık seçimlerinde Obama'ya karşı tavır alan Netanyahu'nun Amerika Başkanı Obama'yla son 2 yıldır arası pek de iyi değil. Netanyahu, seçimde Obama'nın karşısında yer almıştı. Sonrasında İran'la müzakere sürecinde araları iyice açıldı. Gazze saldırıları sırasında ise Obama her ne kadar İsrail'in yanında dursa da Netanyahu Amerikan yönetiminden hep daha fazlasını istedi hatta Davutoğlu'nun sunduğu ateşkes planını kendilerine getirdi diye John Kerry'yi İsrail'e ihanet etmekle suçladı. Ayrıca Amerika'nın İsrail'in istediği helikopterleri göndermemesi de Tel Aviv – Washington hattındaki krizin nedenlerinden biri oldu. AVRUPA İLE İSRAİL'İN ARASI NASIL? İngiltere, İsveç, İspanya gibi ülkelerden sonra Fransa'nın da Filistin'i tanıma için yapacağı oylama İsrail'i tedirgin ediyor. Her ne kadar Avrupa ülkelerinin Filistin'i tanıma yönündeki kararları sembolik değer de taşısa aslında burada İsrail'e açıktan bir mesaj verildiği de gerçek İSRAİL'İN ORTADOĞU İLİŞKİLERİ NE DURUMDA? İsrail şu an Mısır'la ittifak halinde. Özellikle Sisi yönetimiyle Gazze konusunda hem fikirler. Mısır bu anlamda İsrail'le ortak hareket ediyor. Suriye ve Irak'taki IŞİD krizinde ise İsrail'in amacı Hamas'ı da bir şekilde IŞİD operasyonuna dahil etmekti. İsrail her fırsatta Hamas'ın da IŞİD'in bir parçası olduğunu dile getirdi, operasyonun IŞİD'la sınırlı kalmaması gerektiğini vurguladı Hamas'ın da hedef alınmasını istedi. Bu ilişkilendirme çabaları ise çok da ses getirmedi. İSRAİL-KÖRFEZ ÜLKELERİ ARASINDA YAKINLAŞMA OLDU MU? Özellikle İran'la Batı arasındaki müzakere süreci İsrail ile birlikte Suudi Arabistan'ı da derinden rahatsız etti. Geçen yıl Kasım ayında İsrail ile Körfez ülkeleri arasında İran karşıtlığı paydasında bir takım ilişkiler geliştirildi.