KÖRFEZ'DE NELER OLUYOR Suudi Arabistan'da neler oluyor? Çok sayıda prens, eski bakan ve vali tutuklandı, Haziran ayındaki Katar krizi sonrası bölgede yeniden çok sıcak gelişmeler yaşanmaya başladı, tüm bunlar ne anlama geliyor, Taha Dağlı sabah.com.tr için yanıtladı. SUUDİ ARABİSTAN'DA BU SON TUTUKLAMALAR NE ANLAMA GELİYOR? Haziran ayındaki Körfez krizinin ardından Kral Selman'ın oğlu Muhammed bin Selman birinci veliaht olmuştu. Bu son operasyonla birinci veliaht Muhammed bin Selman'ın olası tüm rakiplerinin de ekarte edildiğini görüyoruz, bu durumu yorumlayanlar, Kral Selman'ın önümüzdeki süreçte yerini oğlu Muhammed bin Selman'a bırakacağını söylüyor. MUHAMMED BİN SELMAN ADIM ADIM TAHTA MI ÇIKIYOR? Kral Selman 2015 Şubat ayında tahta çıktığında kendisine yönelik darbe hazırlığındaki kişileri görevden almıştı. Haziran ayında Katar kriziyle birinci veliaht Muhammed bin Nayef görevden alınınca Kral'ın oğlu Muhammed bin Selman birinci veliaht olmuştu. Sonraki süreçte Suudi Arabistan'da sosyal anlamda önemli reformlar yapıldı, ılımlı islam konusunda adımlar atıldı, kadınların otomobil kullanmaları, maçlara gidebilmeleri gibi yasaklar kaldırıldı. Ve sonrasında yolsuzluk iddiasıyla prenslere operasyon yapıldı. Bundan sonraki süreçte Muhammed Bin Selman'a yeni kral gözüyle bakılıyor BU DURUM KÖRFEZ ÜLKELERİNDE NASIL KARŞILANDI? Birleşik Arap Emirliklerinden destek geldi. Operasyonu desteklediklerini açıkladılar. Suudi Arabistan'da yaşananlar BAE'nin politikalarıyla örtüşüyor. Katar krizinde de böyleydi, İran konusunda da ABD ilişkilerinde de. LÜBNAN'DA HARİRİ'NİN İSTİFASI NE ANLAMA GELİYOR? Lübnan Başbakanı Saad Hariri istifa etti. İstifasını Riyad'da açıkladı. Suudi Arabistan'la Hariri ailesinin arası çok iyidir. 2005 suikastla öldürülen Refik Hariri'nin oğlu olan Saad Hariri, İran destekli Hizbullah'la sorunlar yaşıyor. Babasını Hizbullah'ın öldürdüğünü söylemişti, şimdi kendisinin de tehdit altında olduğunu vurguluyor. Lübnan'da Hizbullah-İran etkisi ile Hariri-Suudi Arabistan cephesinde gerilim olduğunu görüyoruz. AYNI GÜN YEMEN'DEN RİYAD'A FÜZE ATILMASI NE ANLAMA GELİYOR? Yemen'de İran destekli Husiler, Riyad'a uzun menzilli füze fırlattı. Suudi Arabistan bunun arkasında İran'ın olduğunu biliyor. Hariri'nin İran-Hizbullah tehdidiyle istifa etmesi ve Suudi Arabistan'a gelmesi, aynı gün İran destekli Husilerin Yemen'den Suudi Arabistan'a füze atması, birlikte okunması gereken konular. İRAN-SUUDİ ARABİSTAN ARASINDA SAVAŞ ÇIKAR MI? İki taraf arasında Yemen'de savaş ortamı var. Lübnan da bu cephelerden biri. Suriye, Yemen, Lübnan gibi ülkeler, İran-Suudi Arabistan arasındaki çekişme alanları. Bugün yaşananlar bu çekişmede gerilimin arttığını gösteriyor, bunun sonucunda Yemen'deki çatışma ortamının iki ülkenin etki alanlarındaki diğer bölgelere yansıyabileceği konuşuluyor. ABD BU KRİZİN NERESİNDE? Aslında Körfez'de Katar kriziyle başlayan süreçten bir ay önce Mayıs ayında ABD Başkanı Donald Trump'ın Suudi Arabistan ziyareti çok konuşulmuştu. Katar krizinde ABD krizin taraflarına milyarlarca dolarlık silah satışı yaptı. Bugünkü noktada ise Trump, Aramco'nun New York borsasına bildirilmesini talep etti. ABD'de Trump kanadının Suudi Arabistan'ı desteklediği bir gerçek, İran'a da şiddetli bir cephe açtığını ve bu cepheyi Suudi Arabistan üzerine kurduğunu görüyoruz. Ama neticede ABD'de Trump gibi düşünmeyen ve daha farklı bir ABD dış politikası uygulamayı öngören kanat da var. TÜRKİYE SUUDİ ARABİSTAN İLİŞKİLERİ? 2015'te Kral Selman'ın tahta çıkmasıyla Türkiye-Suudi Arabistan ilişkileri yeni bir sürece girdi. Krizler aşıldı bir çok konuda işbirliği yapıldı. Haziran ayındaki Katar krizinde Türkiye, Katar-Suudi Arabistan arasında bir seçime zorlandı. Ancak Türkiye burada çok dikkatli bir politikayla hem Katar'ın haklarını savundu hem de Suudi Arabistan'la karşı karşıya gelmedi. Bugün Türkiye, Suudi Arabistan'la iyi ilişkilerini koruyor bunun yanında Suudi yönetiminin gerginlik yaşadığı Katar ve İran'la da Türkiye'nin bir çok konuda işbirliği var. Türkiye bu üç ülkeyle ilişkilerini farklı düzlemlerde yürütebiliyor, bundan sonraki süreçte de bu adımları atarak, hiç biriyle ilişkilerin zedelenmesine izin vermeyecektir.