Şeyh Edebali, 1206 yılında doğmuş bir İslam ilahiyatçısıdır. Aynı zamanda Osmanlı Devleti'nin kurucusu Osman Gazi'nin kayınbabası ve fikir hocası olan Edebali, Osmanlı Devleti'nin kuruluş zamanlarını yaşamıştır. Kuruluş Osman dizisinde de canlandırılacak olan bu önemli kişi vatandaşlar tarafından araştırılıyor. Peki, Şeyh Edebali kimdir ve türbesi nerede? İşte Şeyh Edebali'nin Osman Gazi'ye nasihatleri…
ŞEYH EDEBALİ KİMDİR?
Şeyh Edebali, 1206 yılında doğmuş İslam ilahiyatçısı, din bilgini, Ahi şeyhi, Osman Gazi'nin kayınbabası ve hocasıdır. Osmanlı Devleti'nin kuruluş zamanlarını yaşamış olan Şeyh Edebali, Osmanlı Devleti'nin manevi kurucusu ve fikir babası olarak kabul edilmektedir.
Tefsir, hadis ve İslam hukuku konularında uzmanlaşan Edebali, Mevlana Celaleddin-i Rumi ve Hacı Bektaş-ı Veli gibi dönemin büyükleri ile aynı zamanda yaşamıştır ve onlarla pek çok kez sohbet etme şansı bulmuştur. Bilecik'te bir dergah yaptırmış olan Şeyh Edebali, öğrenci yetiştirmekle ve halkı aydınlatmakla uğraşmıştır.
Türbede Şeyh Edebali ile birlikte, şeyhin neslinden altı büyük ve dört küçük sanduka vardır. Sanduka odasının haricinde iki oda daha bulunmaktadır. Türbe ve dergâh, Sultan II. Abdülhamid döneminde ve son olarak da 2012 yılında tadilat görmüştür.
Türbenin hemen yanında aynı tarihlerde inşa edildiği tahmin edilen, Osman Gazi'nin eşi Bala Hatun ve annesinin sandukalarının bulunduğu bir türbe daha bulunmaktadır.
ŞEYH EDEBALİ TÜRBESİ NEREDEDİR?
Şeyh Edebali Türbesi, Bilecik şehir merkezinde yer almaktadır. Bilecik Otogarı'nın hemen karşısında türbeye giden bir yol bulunmaktadır. Bilecik halkı arasında bu yol, "Türbe Yolu" olarak bilinmektedir. Otogarın karşısında bu yolu takip ederek yaklaşık 2-3 kilometre uzaklıktaki Orhan Gazi Camii'ne ulaşılmaktadır. Şeyh Edebali Türbesi, bu caminin sol tarafında bulunan geniş merdivenlerin sonunda yer almaktadır.
ŞEYH EDEBALİ'NİN OSMAN GAZİ'YE VERDİĞİ BAZI NASİHATLER
"Ey Oğul!
Beysin! Bundan sonra öfke bize; uysallık sana... Güceniklik bize; gönül almak sana... Suçlamak bize; katlanmak sana... Âcizlik bize, yanılgı bize; hoş görmek sana... Geçimsizlikler, çatışmalar, uyumsuzluklar, anlaşmazlıklar bize; adâlet sana... Kötü göz, şom ağız, haksız yorum bize; bağışlama sana..."
"Ey Oğul!
Bundan sonra bölmek bize; bütünlemek sana… Üşengeçlik bize; uyarmak, gayretlendirmek, şekillendirmek sana..."
"Ey Oğul!
Yükün ağır, işin çetin, gücün kıla bağlı… Allâh Teâlâ yardımcın olsun. Beyliğini mübârek kılsın. Hak yoluna yararlı etsin. Işığını parıldatsın. Uzaklara iletsin. Sana yükünü taşıyacak güç, ayağını sürçtürmeyecek akıl ve kalb versin."
"Oğul!
Güçlü, kuvvetli, akıllı ve kelâmlısın… Ama bunları nerede ve nasıl kullanacağını bilmezsen, sabah rüzgârlarında savrulur gidersin… Öfken ve nefsin bir olup aklını mağlûb eder. Bunun için dâimâ sabırlı, sebâtkâr ve irâdene sahip olasın!.."
"Sabır çok önemlidir. Bir bey sabretmesini bilmelidir. Vaktinden önce çiçek açmaz. Ham armut yenmez; yense bile bağrında kalır. Bilgisiz kılıç da tıpkı ham armut gibidir."
"Milletin, kendi irfânı içinde yaşasın. Ona sırt çevirme. Her zaman duy varlığını. Toplumu yöneten de, diri tutan da bu irfândır."
"Oğul!
İnsanlar vardır, şafak vaktinde doğar, akşam ezânında ölürler."
"Dünya, senin gözlerinin gördüğü gibi büyük değildir. Bütün fethedilmemiş gizlilikler, bilinmeyenler, ancak senin fazîlet ve adâletinle gün ışığına çıkacaktır."
"Ananı ve atanı say! Bil ki bereket, büyüklerle beraberdir."
"Bu dünyada inancını kaybedersen, yeşilken çorak olur, çöllere dönersin."
"Açık sözlü ol! Her sözü üstüne alma! (Gizlenmesi daha faydalı, hattâ elzem olan hususları) gördün, söyleme; bildin, deme! Sevildiğin yere (bıktıracak kadar) sık gidip gelme; muhabbet ve itibârın zedelenir..."
"Şu üç kişiye; yâni câhiller arasındaki âlime, zenginken fakir düşene ve hatırlı iken itibârını kaybedene acı!.."
"Unutma ki, yüksekte yer tutanlar, aşağıdakiler kadar emniyette değildir."
"Haklı olduğun mücâdeleden korkma! Bilesin ki, atın iyisine doru, yiğidin iyisine deli (korkusuz, pervâsız, kahraman, gözüpek) derler."
"En büyük zafer nefsini tanımaktır. Düşman, insanın kendisidir. Dost ise, nefsi tanıyanın kendisidir."
