Uyku, her canlı için çok önemli bir yaşam kaynağıdır. Vücudun tüm dengesini sağlayan uyku aynı zamanda bünyeyi sağlıklı tutar ve metabolizmayı güçlendirir. Kişi gerekli uykuyu aldığı zaman hem daha sağlıklı hem daha dinç olur. Bu durum kişiyi hem psikolojik hem de sosyal yönden oldukça etkiler. Ancak bir de uyku problemi yaşayanlar ya da uyku hastalıkları diye tabir ettiğimiz bir durum vardır. Bu gibi durumlarda kişi uykuda olduğu için bilinçdışı yaptığı hareketler gözlemlenmelidir. Kişi uykudayken de çeşitli tepkiler verebilir ya da belirtiler gösterebilir. Buna göre; uyku hastalıkları nelerdir? Uykudayken bu belirtilere dikkat!
UYKU HASTALIKLARI
Bugün uykuyla ilgili 80'den fazla hastalık tanımlanmış durumdadır. Bu hastalıkların bazıları uykusuzluğa, bazıları aşırı uyku haline yol açıyor. Diğer bir kısmı uykuda arzu edilmeyen motor aktivitelere (uykuda yürüme, rüya sırasında hareketler, uyku terörü, diş gıcırdatma, uykuda konuşma, kabuslar vb.) neden oluyor ve "parasomniler" başlığı altında inceleniyor.
Uykuya dalamama veya gece boyunca uykuyu sürdürmede zorlanma, normalden daha erken uyanma ve gün boyunca yorgun olmakla tanımlanan insomnia çoğunlukla başka problemlerin belirtisidir. Uyuma zorluğu çekenlerin çoğu uygunsuz durumlarda uykuya dalmaz (örneğin direksiyon başında), eğer böyle bir durum gerçekleşirse, insomnia'nın sebebi uyku apnesi'dir.
Uyku Apnesi
Uyku apnesi belirtileri:
UYKU-APNE SENDROMU
Uykuyla ilgili solunum bozuklukları, özellikle de uyku-apne sendromu, uykuda yüzlerce kez nefes durmasına ve kanda oksijenin düşmesine neden olarak hayatı tehdit edecek komplikasyonlar geliştiriyor. Narkolepsi ise gün içinde engellenemeyen uyku atakları ve bazı başka bulgularla ortaya çıkıyor.
NARKOLEPSİ NEDİR?
Narkolepsi belirtileri gündüzleri aşırı uyku eğilimi ve kısa süreli uyku ataklarıdır. Bu uyuklamalar esnasında rüya görmek ve rüya benzeri halüsinasyonlar görmek narkolepsi uyarı işaretidir.
Narkolepsi belirtileri: Gülme veya öfke gibi hislerle beraber oluşan kasların kontrolünün kaybı (katapleksi) ve uyku paralizi adı verilen, uyandıktan sonra hareket edememe halidir.
UYKU HASTALIKLARININ TANISI NASIL KONUYOR?
Uyku hastalıklarının tanısının konabilmesi için, hastaların uyku laboratuvarında en az bir gece yatırılarak, uyku sırasında birçok parametrenin incelenmesi gerekiyor. Hasta gece boyunca video ile izlenip görüntüsü kaydediliyor. Ayrıca hastanın ne zaman uyanık, ne zaman uykuda olduğunun, uykunun hangi dönemlerinde bulunduğunun ve bunların gece içindeki oranlarının belirlenmesi için elektroansefalografi yapılıyor.
Göz hareketleri, çene ve bacaklardan kas aktivitesi kayıtları; solunum olaylarının belirlenebilmesi için de ağız- burun solunumu, göğüs ve karnın solunum eforu, kan parsiyel oksijen basıncı, kalp atımı gibi birçok parametre, baş ve vücuda yerleştirilen elektrot, kemer ve diğer sensorlarla kaydediliyor.
Şüphelenilen hastalığın tipine göre bu parametrelere başkaları da eklenebiliyor. Bazı hastalar, tanı konduktan sonra tedavi için ikinci bir gece daha yatabiliyorlar. Örneğin uyku-apne sendromu olan hastalar, ikinci gece tedavide kullanılan ve burundan verdiği pozitif basınçlı hava ile solunum yollarını açık tutan nasal CPAP aletinin titrasyonu ile uyuyorlar.
UYKUDAYKEN BU BELİRTİLER VARSA DİKKAT EDİN!
1.Uykuya dalmakta güçlük çekmek
2.Uykudan uyanmakta güçlük çekmek
3.Aşırı terlemek, üşümek ya da horlamak
4.Kalp çarpıntısı ya da heyecan yaşamak
5.Baş ağrısı ile uyanmak
6.Gece sık sık uyanmak
7.Sürekli uyku ya da uykusuzluk hali
8.Sabahları çok erken uyanmak ya da çok geç uyanmak
9.Kötü rüyalar görmek, kabusla uyanmak
10.Yatakta sürekli dönüp durmak, endişeli olmak
