Kentlerin kaderini, liderler kadar, coğrafyaları da tayin ediyor. Atatürk'ün Türkiye Cumhuriyeti projesi için "İlk Adım" olan Samsun bugün, 100'üncü yıla doğru ülke için bu defa bir çıkış kapısı rolü üstlenme rolüne soyunmuş.
Makro hedefleri konuşurken genelde "ne" olacağına yoğunlaşan dikkatimizden kaçan, "nasıl" sorusunun cevabı oluyor. 2023'te yarım trilyon $'lık ihracattan söz ederiz fakat bunun henüz hangi "mal, sektör, katma değer" ile üretileceğine fazlaca konuşmayız. STK'larımız, bunları daha yeni detaylandırmaya başladı.
Fakat "nasıl" sorusuna cevaben bu devasa ihracatın lojistiği nasıl olacak sorusu, henüz net olarak sorgulanmıyor. Ancak bu soruya en azından birileri cevap arıyor.
Mesela Samsun Belediye Başkanı... Yusuf Ziya Yılmaz, küresel rekabetin yeni yüzünü sorgulamakla kalmamış, yakın gelecekte Samsun'un kürede nasıl pozisyonlanacağını da çözmüş...
Yakın gelecekten söz etmişken, rekabet giderek, ülkeler arasındaki yarış olmaktan çıkıyor. Bunun yerine kentler arası rekabet, daha ağır basmaya başlıyor. Dünün ezberiyle eğer hala "kalkınmada öncelikli yöre" masalına takılıp kalmışsanız, başınız belada. Hele ki Ankara'dan yardım, ihsan bekliyorsanız, geri gidiyorsunuz demektir.
Bunun yerine kenti var eden dinamikleri iyi tahlil edip, buna uygun bir "yürüme koridoru" inşa etmişseniz, geçmişinizden yola çıkıp, "geleceğe dönüş" mucizesini gerçekleştirebiliyorsunuz.
Samsun'u ben, genelde gelip geçerken izlerdim. Son 10 yıldır genişleyen yapısıyla nicelik artışını görür, ardında bir gelecek öyküsü barındırabileceğini düşünmezdim.
Strateji belgesi de genelde, "var mı, var" kabilinden, kentler hakkında vizyon vermekten ziyade, "ortak akıl" denen, belki doğru fakat hiçbir işe yaramayan söylemler kitapçığından öteye geçmezdi.
Samsun için üretilen ise "farklı" olmuş. Fark, Samsun'u doğru yerde pozisyonlama kadar, bunu gerçekleştirme iradesindeki, "süreklilikten" doğuyor.
500 milyar $'ı birileri üretecek ve bunu dünyaya taşıyacak.
Ekseni güneye kayan haliyle dahi ihracatın önemli bir bölümü, kuzeye gidecek. Siz eğer Anadolu'nun Kuzey kapısı iseniz ve hava, deniz, karayolu ile demiryoluna da sahipseniz, geriye kenti bu geleceğe taşıyacak enerjiyi üretmek kalıyor.
Bundan 2 yıl önce Samsun ziyaretimde beni etkileyen bir görüşme yaşamıştım. Anadolu'yu karış karış gezme merakımın bu durağında amacım, kentin yerel liderini ve kafasındaki kent tasavvurunu ortaya çıkarmaktı.
Nitekim gittiğim her kentte, yarına dair ipuçları ararken, bu kentin aktörlerinin kafasındaki yarının, kentin de geleceğini belirlediğini öğrendim. Misal benim kentim olan Trabzon'da şehrin aklı, "Trabzonspor" ile iğdiş edilmiş iken, Samsun, farklı bir tablo sergiliyordu. Sonuçta yerel liderlerin tutumları, şehrin yarınının tarihini de oluşturuyor. Samsun'da; operasyon masasından henüz kalkmış haliyle ve ameliyat elbisesiyle hastane odasında beni kabul eden Belediye Başkanı'nın gözünde, bu enerjiyi görmüştüm. Yusuf Ziya Yılmaz; Kentin yakın geleceğini, neyi nereye nasıl koyduğunu bilerek, anlatıyor ve ekliyordu; "coğrafyamız kadar nitelikli insanımız, bizim gerçek servetimizdir."
Pozitif enerji, benzerini kendine çeker... Tersi de doğrudur. Samsun'un gelecek tasavvurunu yanıtsan girişimlerini gördükçe "bu kentin yarını var" diyebiliyorsunuz. Ancak "ülkeyi yönetenler bizden çıktı, daha ne yapmalıyız ki?" diye yarınını düşünmeyi terk etmiş Rize'nin 2023 rüyası yok!.
Yerel sanayicilerin bölgesel ve küresel başarı yolunda attığı adımlar, Samsun'u Yeni Anadolu'nun başarı öyküsü haline getiriyor. Sonraki adımlar, bölgesel güç olmayı da doğuracaktır. Kentin enerjisi yukarı doğrudur ve bunu sürdürülebilir kılmak da, belediye başkanının rolü, hayatidir.
Samsun, lojistik uzmanlığı ile Anadolu mozaiğinin "ekonomi üzerinden" yeni okumalarına, Karadeniz için iyi bir örnek oluşturuyor. Şimdi sıra, Samsun'un yaptığını diğer iller için "yeni normal" kılmak.
