Son dönemde normalleşme yoluna giren Türkiye-İsrail ilişkileri yeni bir boyut kazanıyor. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun Filistin ve İsrail temasları dün başladı. İsrailli mevkidaşı ile bir araya gelecek olan Çavuşoğlu'nun temasları, 15 yıl aranın ardından Dışişleri Bakanı düzeyinde ilk ziyaret olma özelliğini taşıyor. Bakan Çavuşoğlu dün ilk ziyaretini Filistin'e yaptı. Çavuşoğlu'nu taşıyan uçak, İsrail'in başkenti Tel Aviv'deki Ben Gurion Havaalanı'na indi.
İSRAİLLİ YETKİLİLER KARŞILADI
Çavuşoğlu, burada İsrailli yetkililer tarafından karşılandı. Filistin ziyareti kapsamında Tel Aviv'den Ramallah kentine gelen Çavuşoğlu, daha sonra Filistin Dışişleri Bakanlığı'na geçti. Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el-Maliki tarafından karşılanan Çavuşoğlu, Türkiye-Filistin Ortak Komitesi İkinci Toplantısı'na katıldı.
Toplantıda eğitim, çevre, su, adalet, kolluk eğitimi, sürücü belgelerinin karşılıklı tanınması, Osmanlı dönemi vakıflarına ait arşiv belgelerinin değişimi konularının yanı sıra KOSGEB ile Filistin Girişimcilik ve Güçlendirme Bakanlığı arasında mutabakat imzanlandı. Filistinli mevkidaşı Maliki ile ikili görüşme yapan Çavuşoğlu, anlaşma imza töreni ve ortak basın toplantısına katıldı. Türk üniversitelerinden mezun Filistinlilerle bir araya gelen Bakan Çavuşoğlu, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'la da bir araya geldi.
İKİLİ İLİŞKİLER ELE ALINDI
Çavuşoğlu, mevkidaşı Riyad el-Maliki ile ikili ilişkilerin geliştirilmesi için atılacak adımları ele aldı. Görüşmelerde ikili ticaretin artırılmasının yolları ele alınırken, haziran sonunda Türkiye- Filistin Karma Ekonomik Komisyon (KEK) toplantısı yapılması kararlaştırıldı. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nin (TOBB) Batı Şeria'nın kuzeyindeki Cenin kentinde bir sanayi bölgesi inşa etme projesi de değerlendirildi.
Ayrıca Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı'nın (TİKA) Filistin makamlarıyla işbirliğini artırmasının gündeme geldiği paylaşıldı. Görüşmede, Filistin ekonomisinin desteklenmesinin yolları, Filistin ekonomisinin canlandırılması için alınacak tedbirlerin yanı sıra Mescid-i Aksa'daki durum ele alındı.
İSRAİL'DE YOĞUN DİPLOMASİ TRAFİĞİ
BAKAN Çavuşoğlu bugün İsrail'de Dışişleri Bakanı Yair Lapid ile ikili ve heyetler arası görüşme yapacak. Görüşmede, ikili ilişkilerin yanı sıra bölgesel ve küresel konularda fikir alışverişinde bulunulması planlanıyor. İki bakan basına hitap edecek.
Bakan Çavuşoğlu daha sonra İsrail Turizm Bakanı Yoel Razvozov ile görüşecek, Harem-i Şerif'in girişinde yer alan Kudüs İslam Vakfı'nı ziyaret edecek. Kubbet'üs-Sahra ve Mescid-i Aksâ ziyaretinden sonra Yafa Türk Kültür Merkezi'nde İsrail Türkiye İş Konseyi üyelerini kabul edecek, İsrail'deki Türkiyeliler Birliği'ne ziyarette bulunacak.
'FİNLANDİYA VE İSVEÇ SOMUT ADIM ATMALI'
FİLİSTİN ve İsrail'e resmi temaslar için giden Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, yolculuk sırasında uçakta gazetecilerin sorularını yanıtladı. Çavuşoğlu şunları söyledi:
MUTABAKAT OLACAK: İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliği başvurusuna ilişkin pozisyonumuz bizzat Cumhurbaşkanımız seviyesinde açıklandı. PKK/YPG terör örgütüdür, bu örgütler arasında fark yoktur. Bu iki ülkedeki faaliyetleri, uzantıları, dernekleri mevcut. Ayrıca DHKP-C var, FETÖ var. Bunları bir kere daha belge ve bilgilerle göstererek anlattık. 'Teröre desteği keseceğiz' diyorlar. Yol haritamızı ve YPG'nin nasıl bir örgüt, olduğuna ilişkin belgeleri hazırladık. Savunma alanındaki ambargoların kaldırılması da taleplerimiz arasında olacak. Somut adımlar bekliyoruz, temennilerle ilerleyemeyiz. Diğer taraftan savunma sanayi konusunda da kısıtlama var. Ambargonun kaldırılması da beklentimiz. Biz yazılı mutabakata bağlamak istiyoruz. Her şey belge üzerinde olacak.
F-16'LAR İÇİN PAZARLIK YOK: (İsveç ve Finlandiya'nın NATO başvurusu üzerinden ABD ile) Böyle bir pazarlık konusuna direkt olarak girmedik. F-16'ların süreci zaten ilerliyor. Yönetimin tutumu belli. Kongrede de olumlu mesajlar veriliyor. Dolayısıyla F-16 meselesi sözlerinden caymazlarsa seyrinde devam ediyor. Dolayısıyla bize illa F-35'i dahil edin öyle diğer iki ülke adaylığını kabul ederiz diye bir şeye girmedik. ABD'nin yaptırımlarını, Türkiye'ye yönelik ihracat kısıtlamasının kaldırması gerektiğini zaten söylüyoruz.
FİLİSTİN VE İSRAİL: İki ülkeyi birden ziyaret ediyoruz. İsrail'e 15 seneden sonra bir ziyaret. Filistin'e de epeyce oldu. İki ülke ile de ikili ilişkileri de görüşeceğiz ama esas Ortadoğu meselesi, yani Filistin-İsrail konusu. Ana gündem maddelerinden bir tanesi olacak. Büyükelçi ataması konusu da gündemde olacak. Atanır mı atanmaz mı bilmiyorum ama değerlendireceğiz.
NORMALLEŞME
SÜRECİ: İsrail ile normalleşme süreci başladı. Önemli olan bu sürecin iyi işlemesi. Bazı konularda görüş ayrılığımız var ama başka ülkelerle de görüş ayrılığımız var.
FİLİSTİN'E DESTEĞİMİZ SÜRECEK
BAKAN Çavuşoğlu, Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el-Maliki ile Ramallah'ta gerçekleştirdikleri ikili ve heyetler arası görüşmenin ardından ortak basın toplantısında konuştu. Çavuşoğlu şunları söyledi:
PARTİLER ÜSTÜ MESELE: Türkiye'nin Filistin davasına verdiği önem herkes tarafından bilinmektedir. Bu, Türkiye'de esasen tüm kesimlerin gösterdiği bir hassasiyettir ve mecliste en son bu konuda bilgi verirken gördüm ki partiler üstü bir mesele. Tüm siyasi partilerden aynı desteği aldık. Bağımsız ve egemen bir devlete sahip olma mücadelesinde Filistinli kardeşlerimizin yanında olmaya devam edeceğiz.
İKİ DEVLETLİ ÇÖZÜM: Kabul görmüş uluslararası parametreler temelinde, 1967 sınırlarında, başkenti Doğu Kudüs olan bir Filistin devletinin kurulması şarttır. Dolayısıyla iki devletli çözüm vizyonundan kimsenin uzaklaşmaması gerekiyor. Filistin sorunu ancak bu şekilde çözüme kavuşabilir. Bu yönde Türkiye olarak üzerimize düşeni yapmaya devam edeceğiz.
EŞ GÜDÜMÜ SÜRDÜRÜYORUZ: İsrail'le ilişkilerimizdeki normalleşme sürecinde Filistin yönetimiyle eş güdümü sürdürüyoruz. Filistin davasına desteğimiz İsrail'le ilişkilerimizin seyrinden tamamen bağımsızdır. Filistin politikamızın değişmesi mümkün değildir. Ama bu diyaloğun, özellikle gerginliğin azaltılmasında, ramazanda olduğu gibi önemli katkı sağlayacağına, Filistin davasının veya Filistinlilerin sesini daha fazla duyurmasına katkı sağlayacağına da inanıyoruz.
Türkiye ile Filistin arasında bugün imzalanan anlaşmalar hem ilişkilerimizin ahdi altyapısını güçlendirecek hem de farklı alanlarda ilişkilerimizi daha iyi noktalara taşıyacaktır.
