Müşfik'ten sonra nefes almak istemedim

"O, hayatımın güneşiydi, arkasından çok konuşulmasını istemezdi," demişti veda gününde, sahnede yaptığı kısacık konuşmasında... 40 yıllık hayat arkadaşını aniden kaybettikten sonra da bir daha hiç konuşmadı. Kadriye Kenter'in hayatının belki de en zor üç ayında, neler yaşadığını, hissettiğini eşinin kaybıyla nasıl baş edebildiğini bilemeyiz. Ama tiyatro sezonu açılıp, sahnenin ışıkları yanınca, yıllardır yaptığı gibi yine sahnede olmalıydı, öyle de oldu. Geçtiğimiz ağustos ayında 80 yaşında aramızdan ayrılan usta sanatçı Müşfik Kenter'in önce öğrencisi, sonra eşi ve sahne arkadaşı Kadriye Kenter'le sohbetimize, bu sezon hem rol alıp hem de yönetmenliğini de üstlendiği Toplu Hikayeler adlı oyunla başladık ve her cümlemizde Müşfik Kenter de vardı.
- Tiyatroda hiçbir koşulda durmak yok değil mi? Yine dimdik sahnedesiniz...
- Durmak olur mu, tabii ki yok. Mecburuz. Biz hocalarımızdan böyle öğrendik. Bu tiyatro bizim de öğrencilerin de okulu oldu. Biz Yıldız Abl'nın, Şükran Ağabey'in, Müşfik'in öğrencileriydik, şimdi bizim öğrencilerimiz var. Bu hep böyle gidecek. Bu tiyatroyu ayakta tutmamız gerekiyor. Bunun için de var gücümüzle çalışacağız. Yaşayabilmemiz için bizim de tiyatro yapmamız gerekiyor.
- Müşfik Kenter'in yokluğundaki ilk sezon...
- O her yerde, salonun her köşesinde var. Ben onunla hep konuşuyorum; evde, tiyatroda, sokakta. Ona danışıyorum. Sanki beraber çalışıyormuşuz gibi hissediyorum. O her zaman ne olursa olsun çalışmak isterdi.
- Çok büyük kayıplar yaşadınız...
- Evet, üst üste, çok kısa aralıklarla kayıplar yaşadım. Hep sevdiklerimizi kaybettik. Geçen yıl en büyük ağabeyimiz, ondan önce benim ağabeyim, ablam, yengem, Müşfik'ten iki buçuk ay önce engelli oğlumuz Mahmut'u kaybettik. O kadar üst üste yumruklar yedik ki... Elbette bunun altından kalkacağız, ama çok zor. İlk zamanlar hiçbir şey yapmak istemedim, devamlı yattım. Ne yemek, ne içmek nefes almak bile istemiyordum. Evden çıktığım anda hemen biri yanıma gelip, akrabamız, arkadaşımız gibi bizim acımızı paylaşıyordu. Onunla biz yine hep böyle beynimizde sarmaş dolaş gideceğiz. Hayat devam ettikçe, tiyatro da devam edecek, burası hayat kaynağımız, bizi ayakta tutan şey. Tiyatroyu sürdürmezsek, her şeyden önce Müşfik bize kızar, ben hep onu düşünüyorum.
- Son yıllarda aranızda Kenter Tiyatrosu'nun geleceği konusunda konuşmuş olmalısınız... Bundan sonra tiyatroyu neler bekliyor?
- Bize hep gençler geliyor. Herkes her yerde çalışıyor. Defne Halman başka tiyatrolarda da oyun oynuyor. İnsanlar artık tek tiyatroda olmuyor, bu da onlar için de bizler için de iyi oluyor. Tiyatro özgür yapılıyor. Sanat zaten özgürlük demek. Yeter ki birlikte güzel zamanlar geçirip iyi işler çıkartalım. Tiyatroda oyuncuları hep kardeşlerim gibi görüyorum. Bir aile olmalıyız, tiyatroyu böyle yükselteceğiz.
- İlk kez tiyatronun bütün sorumluluğu sizin omuzlarınızda...
- Sorumluluk olmasa, hiçbir şey olmaz zaten. Bu tiyatroyu çok büyük paralar düşünüp, satmayı asla düşünemeyiz. Tiyatro bir tarih; buradan o kadar çok oyuncu geçti ki... Yıldız Abla, Şükran Ağabey, Müşfik çocukluklarından beri, 65 yıldan fazla emeği buraya verdiler. Bunun elden ele dolaşması gerekiyor.
- Kızınız Balam Kenter de yanınızda...
- Kızım müdürlüğümüzü yapıyor. Pek sahneye çıkmak istemiyor, heyecanlanıyor. Bize, oyun bulma, çevirme, yönetim işlerinde yardımcı oluyor.

Mahmut'un hastalığı gücüne giderdi
- Sizin Müşfik Bey'in ilk eşinden olan oğlu Mahmut'a çok büyük emekleriniz olduğunu biliyoruz, ama hiç görmedik onu...
- Benim çocuğum gibi oldu Mahmut, 36 yıl ben baktım. 46 yaşında kaybettik. Beş yaşından sonra vücudunda bir şeyler olmaya başlamış. Biz Müşfik'le evlendiğimizde Mahmut 10 yaşındaydı ve hastalığı başlamıştı. Onu yaşatmak için elimizden geleni yaptık. Zaten doğal olan da oydu, o bizim çocuğumuz. Elimizden ne geliyorsa yaptık, uğraştık, ama olmadı. Mahmut'un hastalığının belirtileri ilk çıktığında, hiçkimse bir şey anlayamamış. Çok ender görülen bir hastalıktı.
- Tam olarak neydi hastalığı?
- Bazı gen eksikliklerinden ortaya çıkıyor. Kalıtımsal gelmiş bir yerlerden. Müşfik'in ailesinde öyle bir geçmiş yok. Mahmut'un annesinin taşıdığı bir şeymiş, erkek çocuklar o kromozom sayıları yetersiz olduğu için bunu tamamlayamayınca, bu hastalığa yakalanıyor, kız çocuklarına bir şey olmuyor. Mahmut'un ablası, en büyük kızımız Elvan'ın bir oğlu olsaydı ve böyle bir hastalık çıksaydı, daha zor olacaktı. olacaktı. Elvan çocuğu olmasını istemedi. Ne yazık ki bu kalıtımsal durum Mahmut'a düşmüş. Mahmut bizim için çok değerliydi.
- Müşfik Kenter'in hastalığının hızla ilerlemesinde, oğlu Mahmut'un vefat etmesinin etkisi olduğu söylendi. Olabilir mi?
- Olmaz mı... Müşfik'in hastalığı da çok geç keşfedildi ve çok hızlı gelişen bir tür kanser olduğu söylendi. Biz bu kadar hızlı olacağını tahmin etmiyorduk. Müşfik acılarını, sıkıntılarını içine gömen bir insandı. Mahmut'un hastalığı, hep çok gücüne giderdi. İnsan ne kadar kabul etse de hani bazen 'Niye bize oldu?' dersiniz ya... Yine de yaşantımızın güzel yanları oldu, Mahmut'la çok eğlendik, çok mutlu olduk, o da çok mutluydu. Biz ona o kadar iyi baktık ki Müşfik'le bazen bizden sonraya kalacak diye üzülüyorduk. Ama onu kaybetmek, sanıyorum Müşfik'in hastalığının hızlanmasına neden oldu. İnsanın evladını, eşini kaybetmesi zor.

Kızı Balam'la birlikte çalışıyor
- Bu sezon için seçtiğiniz ABD'li yazar Donald Margulies'in Toplu Hikayeler'i ajandanıza nasıl girdi?
- Dört yıl önce kızım Balam müdürlüğü devralınca, bir yenilenme oldu. Defne Halman da Balam'la birlikte bir süre birçok şeyi gögüslediler. Sonra araya başka destekçi arkadaşlarımız girdi. O arada oyun araştırıyorduk. Defne de bu oyunu buldu. Oyun bize çok yakın geldi. Bir ünlü yazar, aynı zamanda üniversitede profesör. Yazar olmak isteyen öğrencisiyle aralarındaki hikayeler. Yazarın gençlik döneminde hayatını etkileyen ve herkesten gizlediği bir aşkı var.
- Yıldız ve Müşfik Kenter'in öğrencisi Defne Halman'la bu kez siz aynı sahneyi paylaşıyorsunuz...
- Defne ile çalışmak beni çok mutlu ediyor. Rahat çalışıyoruz. Defne neredeyse çocukluğundan beri bizlerle... ABD'de çalışmalarına devam etti, döner dönmez aramıza katıldı.