Türkiye kesme çiçek ihracatının lokomotifi Antalya, yabancıların geliştirdiği karanfil çeşitlerini üretmesi nedeniyle yaşadığı sıkıntıları ve dışa bağımlılığı, yerli çeşit geliştirerek aşma yoluna gitti. İhracatçıların talebi üzerine Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü'nün (BATEM) Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu'nun (TÜBİTAK) desteğini alarak başlattığı karanfil ıslah çalışması sonuçlandı. Yerli karanfiller bu yıl ilk kez çiçek açtı.
ÇİÇEK AÇTILAR
Yaklaşık 6 yıl önce başlatılan Karanfil Çeşitlerini Geliştirme Projesi üzerinde 7 bilim insanı uzun yıllar çalışma yaptı. BATEM'in Aksu'daki araştırma merkezinde yürütülen ve Anadolu'nun dağlarından toplanan karanfil örnekleri üzerinde devam eden çalışmalar sonucunda binlerce aday karanfil çeşidinin ıslahı başarılı bir şekilde tamamlandı. Aksu'daki deneme seralarında Türkiye'nin yerli ıslahı olan ilk karanfil türleri çiçek açtı.
TİCARİ ÜRÜN OLDU
Çalışmalar hakkında bilgi veren Proje Sorumlusu Ayşe Serpil Kaya, "Anadolu'da 83 karanfil türü var. Fakat bunlar geliştirilmemiş. Bu tür geliştirme çalışmaları yurt dışında yapılmış. Türkiye karanfilin ana vatanı olmasına rağmen biz materyalimizi hep dışarıdan almışız. Elimizde hammadde var ama biz bunu bir ıslah çalışması ile ticari boyuta getirememişiz. Şimdi biz ülkemizde var olan bir türü ticari değer olarak ortaya koyuyoruz" dedi.
SORUNLARI AZALTACAK
Karanfilin anavatanı olmamıza rağmen kesme çiçek üretimimizi başka ülkelere bağımlı olarak gerçekleştirdiğimizi ifade eden Kaya, "Bu konuda yüzde 100 İtalya, Hollanda, Kolombiya, Almanya ve İspanya'ya bağımlıyız. Bu bağımlılık üreticinin girdi maliyetlerinin artmasına neden oluyordu. Ayrıca bu ülkelerden alınan karanfillere, gerekli izinler olmadan ve şartlara uymadan ürettiğiniz takdirde el konulabiliyordu. Yerli karanfillerle bu tür sorunların da önüne geçmiş olacağız" şeklinde konuştu.
400 MİLYON DAL
Sektör olarak yılda 600 milyon dal karanfil ürettiklerini bunun 400 milyon dalının ihraç edildiğini belirten Süs Bitkileri Mamulleri ve İhracatçıları Birliği Başkanı Osman Bağdatlıoğlu, 2009'da karanfil çeliklerine 9-11, fideye 11-13, anaç bitkiye ise 1-1.2 Avro cent ıslahçı hakkı ödediklerini söyledi. Bağdatlıoğlu, Antalya'da kesme çiçek üretimi ve ihracatı yapanların toplam üretim masrafı içinde üretim materyali payının yüzde 30 ile ikinci sırada olduğunu belirterek, yerli karanfillerle bu bağımlılığın biteceğini ifade etti.
GELECEĞE UMUT OLDU
Islah çalışmalarının diğer çiçek türleri için de yapılmasını isteyen Bağdatlıoğlu, "5 yıl önce Türk TIR'ları, ihraçlık çiçeklerin orijin tespiti için sınırda sürekli durduruluyordu. Kendi kültürel ıslah çalışmamız sonuçlandı. Bunu yapmasaydık Türk çiçek sektörü büyük zorluklarla karşılaşacaktı. Artık geleceğe daha büyük umutla bakıyoruz" dedi.