"İsmet Paşa kamufle edilerek kaçırılmıştı"

Tekkeler kapatıldı, oraya dokunulmadı
Özbekler Tekkesi, Cumhuriyet kurulduktan sonra, milli mücadele sırasındaki hizmetlerinin karşılığını fazlasıyla gördü. Dergâh, bu dönemde

tekkelere uygulanan katı uygulamalardan uzak kaldı, Nezih Uzel'in deyimiyle faaliyetine "göz yumuldu". Şeyh Ata Efendi ve ailesinin Tekke'de yaşamasına izin verildi. Ata Efendi 1936 yılında ölünce yerine küçük kardeşi Necmettin Özbekkangay geçti. O tarihten itibaren bir kültür merkezi olarak yaşamını sürdürdü Özbekler Tekkesi. Necmettin Özbekkangay'ın şeyhliğine rastlayan dönemde Süleyman ve Ulvi Erguner, Niyazi Sayın, Nezih Uzel gibi sanatçılar Tekke'de toplanıp tasavvuf müziği meşk ederdi. Nakşibendi tarikatına bağlı olan Tekke'nin ritüelleri de diğer

tekkelerden farklı. Örneğin, 1925'e kadar her pazartesi ve perşembe akşamı toplanılır, şeyhin yerini almasından sonra tarikat silsilesi okunur, herkes 'Hatm-i Hacegan' için hazırlanırdı. 25 kez istiğfar (Tanrı'dan suçların bağışlanmasını dileme) edilir, 7 kez Fatiha suresi, 79 kez

İnşirah suresi, 1001 kez İhlas suresi okunur, 100 kez salavat getirilir. Dualar okunup sayıları karıştırmamak için kullanılan 1001 küçük taş toplandıktan sonra, sıra teveccühe gelir. Şeyh ya da halifesi tarafından gerçekleştirilen teveccüh; zihnin ve yüreğin tamamen Tanrı'ya dönmesi anlamına gelir. Nakşibendi düşüncesine göre yüzleşme niteliği taşıyan teveccüh, inanışa göre dünyadan ayrılmış dervişlerin ruhları ile ilişki kurulabilmesini sağlar. Toplantının sonunda kaside okunur. Özbek pilavının hazırlanışı ve sunuluşu da ayrı bir tören niteliği taşır. Yaklaşık 300 kişiyi doyuran ve büyük kazanlarda hazırlanan pilav, farklı çevrelerden tekkeye gelen insanların eşitliği tatmaları ve kardeşlik ortamını yakalayabilmeleri açısından önem taşırdı.

Birçok zanaatın uygulandığı bir okul işlevi de gören Tekke, hat ve ebru çalışmalarıyla da ünlü; Necmettin Okyay, Sami Efendi gibi büyük ustalar buradan yetişen isimler arasında. Tekke'nin şeyhlerinden İbrahim Efendi de tahta oymacılığı, dökmecilik, doğramacılık, matbaacılık gibi becerileriyle anılan bir isim. Tekke'nin bugünü… Zamanla harap olup kullanılmaz hale gelen Tekke'yi 1994'te restore eden isim, Ahmet Ertegün. Tekke'de bugün eskisi kadar sık olmasa da yine toplantılar, meşkler, zikirler yapılıyor, bakır lengerlerde Özbek pilavı pişirilip fakirler doyuruluyor. Tekke'nin günümüzde herhangi bir şeyhi ya da dervişi, irşad vereni yok. Şeyhin oğulları Ethem ve Sadık Özbekkangay kardeşler

"Bizler hizmet ehliyiz, hizmet için buradayız" diyorlar ve ekliyorlar: "Maksat ocağımızın dumanı tütsün." Ahmet Ertegün'ün ölümünden sonra Milli

Mücadele Müzesi olmasını istedikleri Tekke'de önümüzdeki Kurban Bayramı'nın birinci günü saat 13.00'te tüm müritler yeniden biraraya gelecek, bakır kazanlar kaynayacak, ney üflenip meşk edilecek, ilahiler ve Nakşi efendilere dualar okunacak.

Kendisi benim şeyhimdi. Küçük Hüseyin Efendi de büyük şeyhimdi. Özbekkangay'ı 1956'da tanıdım, o zamanlar müzikle ilgilenmeye yeni başlamıştım. Kutsi Ergüner'in dedesi Süleyman Erguner'in de olduğu grupları vardı. Belirli zamanlarda biraraya gelinir, toplantılar

yapılırdı. Sonraları Niyazi Sayın, Ulvi Erguner gelirdi.

Toplantılarda neler yapılırdı?

Tekkedeki muhabbet odasında toplanılır, zikir yapılır, ney üflenir, ilahiler okunur. Dergâhın gelmiş geçmiş tüm şeyhlerine dualar okunur. Muharrem'de Tekke'nin mutfağında aşure pişer. Dini gelenekler yerine getirilir.

Kadir gecesi neler yapılır?

Sakal-ı Şerif çıkartılır ve ziyaret edilir, dualar okunur.

Ramazanlarda dua edilen, peygamberin sakalı tabir edilen bir parçadır bu. Ama Özbekler'de bu, sakal değil, bir kavanoz içinde kapkara

küçük bir parçadır. Bunun Peygamberimizin Uhud Savaşı'nda kırılan dişi olduğu kabul edilir.

Evet, tabii. Başı açık- kapalı fark etmez. Bir yaşam biçimidir bu. Mescitte teravih namazı kılınır, mevlutlar okuruz. Ramazanın 10. gününde

de mersiye okunur.

Peki hiç baskın ya da uyarı oldu mu?

Hayır, olmadı.

Şeyhti ama son derece şakacı biriydi, hizmet ehliydi, emekli maaşıyla fakirleri doyururdu. Bana o hizmet hilafeti vermiştir.

İrşad devri artık kapanmıştır. Yani kimse kimseyi irşad edemez, kutsayıp cennet kapısına filan ulaştıramaz. Kimsenin öyle bir gücü yoktur, bu yalan dolandır. Ama Bektaşi Veli der ki; bir, insanları doyuracaksın; iki, insanların içindeki canavarı uyandırmayacaksın.

Hizmet hilafeti budur.

Kendisi Necmettin Efendi'ye, yani benim şeyhime icazet vermiştir. O bir ekoldür, kimseyi yönlendirmez. "Herkesi yeteneği içinde yetiştireceksin" der.

Çok seyrekleşti tabii. Ramazan ve bayramlarda biraraya geliriz, zikir ederiz. Pilav pişer, 100-150 kişiye dağıtılır.

Etegün, TGRT'yi aldıktan sonra tekkeci denmesin diye burayı Necmettin Efendi'ninoğullarına devretti. Zaten adamın buradaki

yaşam biçimiyle alakası yoktu. Burada pilav yaparız, o Hilton'da yerdi. Ablasının oğlu Aziz Göksel, ailenin ruhunu taşıyan ve Tekke'ye

bağlı bir insan. Bundan sonra o ilgilenecektir diye düşünüyorum.