Pandemiyle birlikte evlere kapandık. Çocuklar uzaktan eğitime başladı. Ders dışında da vakit geçirmek için telefon ve tabletlere sarıldılar. Bu da göz hastalıklarının görülme sıklığını artırdı. Biz de Acıbadem Bakırköy Hastanesi Göz Hastalıkları Uzmanı Dr. Emel Çolakoğlu ile pandemi sürecinde çocuklarda artan göz hastalıklarını konuştuk.
- Pandemi döneminde çocuklarda göz hastalıkları arttı mı?
Pandemi döneminde normal standartların dışındaki yaşam şartları hepimizde bazı göz sorunlarına neden oldu. Ama özellikle gelişme dönemindeki çocuklarda anlamlı değişiklikler ortaya çıkarttı. Pandemi günlerinde çocukların ister istemez daha fazla kapalı ve klimalı ortamlarda bulunmaları, ekran sürelerinin uzaması, uyku düzenlerinin bozulması ve kullanılan el ve eşya dezenfeksiyon maddelerinin etkileri çocukların göz sağlığında önemli sorunları da beraberinde getirdi. Bu sorunların arasında miyopi, hipermetropi, astigmatizm, şaşılık gibi hastalıkların artmasının yanı sıra, bulanık görme, baş ağrısı, gözlerde kızarıklık, yanma, batma kaşıntı ve göz kırpıştırması gibi şikâyetlerin yaşanması yer alıyor.
- Bu hastalıkları biraz daha detaylı anlatabilir misiniz?
- Miyopi, farklı nedenlere bağlı olarak ışınların retinanın önünde odaklanması halidir. Pandemi döneminde yakın odaklanma süresinin artmasıyla oluşan aşırı göz uyumu miyopiyi hızlandırdı. İlerlemenin yavaşlatılması için yakın odaklanma süre ve sıklığının azaltılmasının yanında gece lensleri veya yakın ilaveli özel miyop camlar da kullanılabilir.
Hipermetropi, bu dönemde çocuklar arasında da görünme sıklığı artan göz rahatsızlıklarından bir diğeri. Hipermetrop gözde ışınlar retinanın gerisinde odaklanır. Çocuklarda kitap okuma isteksizliği ya da baş ağrısı gibi belirtiler olması durumunda mutlaka hipermetropi açısından da değerlendirilmelidir. Pandemi döneminde ekran kullanımının artmasıyla birlikte yakın mesafe odaklanma süresinin uzaması, var olan hipermetropinin düzeltilmesi ihtiyacını arttırdı. Bu dönemde miyopi sorunlarında ilerleme yaşanırken, hipermetropide varolan numaranın açığa çıkması gözlük kullanımını gerektirdi.
Pandemide çocuklarda sıklıkla gördüğümüz bir diğer sorun da astigmatizma. Tablet telefon ve bilgisayar ekranı gibi dijital ışıklı platformlar pandemi döneminde astigmatlı gözlük ihtiyacını arttırdı.
DİJİTAL EKRAN YORGUNLUĞU
"Pandemi döneminde çocuklarda uyku kalitesinin bozulması ve gözlük ihtiyacının artmasıyla beraber göz kuruluğu ve yorgunluğu daha sık yaşanır hale geldi. Bu tip sorunların en büyük belirtisi ise gözlerde yanma, uyku hali ve göz kırpıştırma olarak karşımıza çıkıyor. Ekranlardan yansıyan mavi ışık da bu şikâyetleri artırıyor. Bu sorunun tedavisinde karanlıkta ekrana bakmamak, kaliteli uyku, mavi ışık filtreli gözlük ve nemlendirici göz damlası kullanımı öneriliyor. Bu tabloya dijital ekran yorgunluğu adı veriliyor. Tüm bu sorunların yanı sıra bu dönemde çocukların gözlerindeki şaşılık şikâyeti de çok daha belirgin hale geldi."
BAŞ AĞRISI VE ÇİFT GÖRME VARSA VAKİT KAYBETMEYİN
-
Parlak ışık çocuklarda şaşılığa neden olabiliyor mu? Şaşılık vakalarında artış var mı?
- Çocuklar tablet, bilgisayar ve telefon başında çok fazla zaman geçirdikleri için göz kaslarının yorulması ve uyum gücünün etkisiyle kayma sıklığı arttı. Bu nedenle aileler, okul için zorunlu olan zaman dışında, tablet ve telefon kullanımını kısıtlamalıdır. Kayma fark ettiklerinde veya şüphelendiklerinde, biraz daha büyük çocuklar baş ağrısından veya çift görmeden şikayet ettiklerinde göz hastalıkları uzmanına başvurmalıdırlar.
Genetik etkinin de önemli olduğu akılda tutularak detaylı muayene yapılmalıdır. Araştırmalar gösteriyor ki her 100 bin doğumdan 87'sinde göz kayması görülüyor. Genelde hipermetrobik bozukluklarla beraber içe kaymalar, miyobik göz bozukluklarıyla da dışa kaymalar görülüyor. Doğumsal kas ve sinir gelişim bozukluklarına bağlı olarak oluşan kaymalar da yaşanabiliyor. Öncelikle gözlük ve kapama ile destek tedavi sağlanmalı gerektiği durumlarda cerrahi planlanmalıdır. Şaşılık cerrahisi bir-iki saat süren, gözü hareket ettiren göz dışına tutulan kasa veya kaslara yapılan bir işlemdir. Gerektiği durumlarda iki göze birden müdahale ediliyor. Çocuklara genel anestezi yapılıyor.
