Teknolojinin gelişmesiyle birlikte sanat da farklı bir yola girdi. Geleneksel sanatın yanında son yıllarda yükselen dijital sanat, özellikle yeni nesil tarafından ilgiyle takip ediliyor. Öyle ki, çocuklar ellerindeki tabletler ile dijital sanat eseri denemeleri yapmaya çoktan başladı bile. Bunu 7 yaşındaki kızımdan biliyorum. Ülkemiz de bu alanda pek çok organizasyona ev sahipliği yaptığı gibi, dünyaca ünlü dijital sanatçılar yetiştiriyor. Bu konuda iddialı olduğumuzu söyleyebiliriz. Bu sebeple bu hafta, ailelere bir dijital sanat organizasyonundan bahsedeceğim. Bu yıl dördüncüsü düzenlenen İstanbul Dijital Sanat Festivali'nden (IDAF)... IDAF, 2-5 Mayıs tarihleri arasında Atatürk Kültür Merkezi'nde olacak. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın desteğiyle, Mezo Dijital tarafından hayata geçirilen festival, dijital sanatlar alanında yurt içi ve yurt dışından önemli isimleri bir kez daha sanatseverlerle buluşturacak. Türkiye'nin uluslararası ilk ve tek dijital sanat festivali, çocuk ve gençlik atölyelerine, panellere, görsel ve işitsel performanslara ev sahipliği yapacak. Ben de festival öncesi MEZO Dijital Yönetim Kurulu Başkanı ve Dijital Dönüşüm uzmanı Dr. Nabat Garakhanova ile görüştüm ve festivale dair tüm detayları kendisinden dinledim.
- Festivalde Dijital Sanatın hangi kollarından eserler göreceğiz? Ziyaretçileri nasıl bir deneyim bekliyor?
- Biz bu sene festivalin 4.sünü gerçekleştiriyoruz. Bildiğiniz üzere dünya hızla değişiyor ve dijitalleşiyor. Geçen seneye kadar yapay zekayı çoğumuz bilmezken ChatGPT vb. uygulamalar ile yapay zeka hepimizin hayatına girdi. Eskiden Web 1- Web 2 konuşurken artık Web 3'e geçtik. Yani içeriğin bir parçası olabiliyor, giyilebilir teknolojilerle, avatarlarımızla sanal dünyada yaşanan çalışmaların içinde yer alabiliyoruz. Bu sene festivalde konsept olarak bunu dikkate aldık ve fijital festivali gerçekleştiriyoruz. Fijital ile ziyaretçilerimiz fiziksel olarak alanların içindeki eserlerde interaksiyon yaparak festivali deneyimleyerek yaşayacaklar. Buna paralel bu festivalin metaverse de olacak, buradan da deneyimlenebilecek. Fijital festivalin çalışmalarını planlarken ilk başlığımız dijitalin temeli olan oyun oldu. Bunun yanında müziğin dijitalleşme sürecindeki değişiminden esinlenerek bu çalışmalara yer vermek istedik. Sinema alanındaki yapay zeka çalışmalarında, Anadolu Ajansı'nın Cumhuriyetin 100. Yılında gerçekleştirdiği "100 Yılın 100 Sinema Eseri" projesi kapsamında yayınlattığı kitaptan alınan bilgileri yapay zekaya yorumlatarak dijitalleştirdik. Ayrıca farklı yabancı sanatçıların da filmlerinin dijital yorumlamalarını göreceğiz. Moda tarafında tekstilin sanat tasarımlarındaki değişimini, teknolojilerle inovasyonunu görmezden gelemeyiz.
DENEYİM ÖN PLANDA
- Çocuk ve gençler için özel deneyimler olacak mı? Neler vaat ediyor festival onlara?
- Bir birey sanat ile ilgiliyse empatisi yüksektir, çevreye duyarlıdır, hem kendine hem de çevresine ve topluma değer katar. Sanatla tanışma ise çocukluktan başlar. Biz de festivalde 5-9 yaş grubu, 10-15 yaş grubu ve 15-25 yaş grubu olmak üzere 5 yaşından 25 yaşına kadar tüm çocuk ve gençlerle deneyimin ön planda olduğu atölyeler gerçekleştiriyor ve bu sayede kendilerine dokunmayı hedefliyoruz. Geçen sene ilk adımlarını attığımız ve bizi benzersiz hale getiren çocuk ve gençlere yönelik etkinliklerimiz bu sene bizi uluslararası alanda da daha bilinir, görünür kıldı. Festival boyunca her gün çocuk atölyelerinde ileri dönüşüm çalışmaları, lego, anime vb. çok sayıda atölyelerimiz olacak. Gençler için ise teknolojik çok sayıda atölye planladık. Ayrıca festivalin son günü çocuklara erken yaşta dijitalleşmeyi doğru anlatmak adına "Neci'nin Diji Maceraları" isimli bir tiyatro gösterimimiz olacak.
SANAL İLE GERÇEKLİĞİ ARAMA
- Dijital sanat, sanal bir dünya aslında. Teknik olarak da bundan yararlanıyor. Ancak dijital sanat eserlerinde zıt olarak gerçekliği arayış karşımıza çıkıyor. Buradan yola çıkarak sanal ile bilimsel gerçekliğin etkileşimi, dijital sanatın gerçekliği arayışını ve yansıtma isteğini nasıl yorumlarsınız?
- Bu seneki festivalimizin ana teması "Gerçekliği Ara". Sanal dünyaların gerçeklik kavramıyla nasıl etkileşime girdiğini ve bu etkileşimin insan deneyimini nasıl dönüştürdüğünü keşfetmeyi amaçlıyoruz. Bu platformda katılımcıları düşünmeye, sorgulamaya ve sanal dünyanın derinliklerine dalmaya davet ediyoruz. Dijital dünya kimlik oluşturma ve gerçekliği yeniden tanımlama platformu yaratıyor. Gerçekliği farklı açılardan yorumlamak, yerleşik normları sorgulamak için dijitalden yararlanıyor sanatçılar. Aslında dijital kimlikle gerçeklik hissi veren sanal dünyalarda, gerçeklik ile dijital dünya arasındaki etkileşimi sorgulatıyor. Dijital sanat ile duygular, düşünceler daha yenilikçi yollarla ifade edilebiliyor.
FİBER KABLOLARDAN ESER
Bu sene uluslararası kategoriye girdik, ayrıca geçen sene çocuk alanında dijital sanat etkinliklerimizi başlattık. Bu sene de bu geleneğimizi sürdürüyoruz. Bu sene çocuk alanımızda, eski tekstil artıklarını kullanarak yeni oyuncaklar yapılıp sergilenecek, farklı atölyeler olacak. Gençler tarafında ise Türk Telekom'un kullanmış olduğu fiber kablolarından eser üretimi gerçekleşecek, gençler fiziki olarak sanat eseri üretiminde bulunacaklar.
