Suriye'de ateşkes gece yarısından itibaren yürürlüğe girdi. Ancak soru işaretleri devam ediyor. Çünkü rejimin ateşkesi saatler sonra ihlal ettiği öne sürüldü. Bununla birlikte DAEŞ ve El Kaide bağlantılı Nusra cephesi gibi terör örgütlerinin plan dışında olması da bir başka kafa karıştıran mesele olarak duruyor. Taha Dağlı, Suriye'deki ateşkes sürecini analiz etti. ATEŞKES BAŞLADI AMA BOZULDU İDDİALARI VAR? Suriyeli muhalifler, sabaha karşı rejim tarafından yapılan saldırılarla ateşkesin ihlal edildiğini duyurdu. Saldırıların Lazkiye, Türkmendağı çevresinde yoğun olduğu öne sürüldü. Ateşkes yürürlüğe girdikten sonra gerçekleştirildiği iddia edile rejimin bu saldırılarında da 4 kişinin hayatını kaybettiği açıklandı. ŞAM REJİMİ NE DİYOR? Ortada saldırılar var. Yapan da Şam rejimi. Ancak 'biz teröristleri vurduk' diyorlar. İran'dan da açıklama geldi, Şam rejiminin teröristlere yönelik operasyonlarını sürdürdüğüne dair. Yani ateşkes var ama saldırı da var çünkü rejim ve destekçilerinin teröristten kasıtları, muhalifleri terörist olarak sınıflandırma politikası, durumu bu hale getiriyor. RUSLARIN SAHADAKİ TUTUMU NASIL? Rusya'dan yapılan açıklamada operasyonların durdurulduğu belirtiliyor. Tabi ki teröristlere karşı değil. Rus Savunma Bakanlığı ayrıca savaş uçaklarının ateşkese uyduğunu açıkladı yani bombardımanı durdurmuşlar, bunu beyan ediyorlar. RUSLARIN ATEŞKES BEYANINDA ÇELİŞKİ YOK MU? Rusya, 'ateşkese uyuyoruz' diyor, operasyonlar DAEŞ ve EL Kaide bağlantılı terör örgütlerine yapılacak diyor. Peki o zaman Rusya'ya şunu sormak lazım, 'sen 30 Eylül'den beri Suriye'de kimi bombalıyordun da şimdi ateşkesle bombardımanı bıraktın ve sadece DAEŞ'i vurmaya devam ediyorsun'. Zira Rusya, 30 Eylül'de Suriye'ye girerken 'biz DAEŞ'i bombalayacağız' demişler ve muhalifleri vurmuşlardı. Bunu da hep inkar etmişlerdi. Bu ateşkes süreciyle Rusların bu konuda yalan söyledikleri de ortaya çıktı. Madem bugüne kadar sırf DAEŞ'i vuruyordunuz ya da bugüne kadar muhalifleri bombalamıyordunuz da şimdi ateşkese uyup, bombardımanı DAEŞ ve El Kaide hedefleri dışında bırakmanız ne anlama geliyor. TERÖR ÖRGÜTLERİNİN ATEŞKESTEKİ YERİ? DAEŞ ve El Kaide bağlantılı Nusra örgütü ateşkese dahil edilmedi. Zaten sıkıntıda burada. Rusya ve rejim ateşkese rağmen bombardımana devam etmek için bu kılıfı kullanacaklardır. Çünkü Rusya'ya göre rejime karşı olan tüm unsurlar, terör örgütü, sadece DAEŞ ve EL Kaide değil muhaliflerin tamamı onlara göre terör örgütü. SAHADAKİ SON DURUM NEDİR? 40'dan fazla bölgede ateşkese uyulduğu belirtiliyor. Zaten ateşkesin kısmı bir süreç olduğunu belirtmekte fayda var. Bugünlük de olsa ya da kısa vadede kısa bir zaman dilimini kapsıyor da olsa en azından sivil ölümlerin bir nebze azalmasını sağlayabilir. Tabi ne kadar devam eder bu süreç orası meçhul. MUHALİFLER NE DİYOR? Suriyeli muhalifler ateşkese çok temkinli ve endişeli yaklaştılar, istediler ve kabul ettiler ama rejime ve Rusya'ya, tabi ki İran ve Hizbullah'a da güvenmiyorlar. Çünkü DAEŞ ve El Kaide maddesinin açık olması onları terörist kılıfına sokan bu güçler için her an yeniden hedef haline getirebilir. PYD TERÖR ÖRGÜTÜ AMA ATEŞKES PLANINDA VAR? Terör örgütleri konusunda ABD ile Rusya bu anlaşmayı yaparken çifte standart uyguladılar. Zira Türkiye'nin bu konudaki talebi açıktı, PYD de bir terör örgütüdür ve onların da ateşkes planının dışında tutulması gerekirdi. Ama PYD terör örgütü bugün Suriye'de ABD ve Rusya amaçlarına hizmet ediyor. HİZBULLAH DA TERÖR ÖRGÜTÜ DEĞİL Mİ? Amerika'ya göre Hizbullah da terör örgütü. Bugün ateşkes sürecinde rejimi, Rusları, muhalifleri ve DAEŞ'i konuşuyoruz ama unutmamak gerekir ki ateşkesin taraflarından biri de İran ve Hizbullah. Çünkü onlar da yıllardır Suriye'de katliam yapıyorlar. Ve Hizbullah, ABD'nin terör örgütü olarak ilan ettiği bir yapı. Ancak ne ateşkes sürecinde ne de öncesinde Hizbullah'ın Suriye'deki varlığı hiç sorgulanmadı. ATEŞKESE UYULMAZSA NE OLACAK? Uyulmadığı takdirde her hangi bir yaptırım yok bu da planda açıkça belirtiliyor. Yani herkes kabul etse bile hiçbir garantisi yok, isteyen güç anında bozabilir bu ateşkesi ve karşılığında da bir yaptırıma uğrama ihtimali bulunmuyor. DAHA ÖNCEKİ ATEŞKES PLANLARI? Suriye'de şiddet süreci 5 yılı geride bıraktı. Bu süre içerisinde defalarca genel ve lokal olarak ateşkes planları, anlaşmaları gündeme geldi hatta kabul edildi. Nisan 2012'de daha ortada Ruslar, DAEŞ yokken hatta PYD bu kadar güçlü değilken BM Suriye Özel Temsilcisi Kofi Annan'ın ateşkes planı devreye sokuldu ancak günler içerisinde rejim o ateşkesi bozdu hem de katliam yaparak. Ve sonrasında her şey kısa bir molanın ardından kaldığı yerden devam etti.