Son iki yıldır dünya genelinde yaşanan Pandeminin etkisiyle oluşan ekonomik problemler sebebiyle özellikle esnaflarımız giderlerini (kira, çalışanların giderleri vesair) karşılamakta çok zorlanmaktadırlar. Bu giderlerin de en başında esnaflarımızın mesleklerini icra ettikleri işyerlerinin kira ödemeleri gelmektedir. Özellikle enflasyon oranlarına göre belirlenen yeni kira bedelleri esnaflarımızın korkulu rüyası olmuş durumda. Bu kira bedelleri ekonomik koşulların değişmesiyle artmakta genellikle kanunun belirlediği koşullardan daha yüksek artışlarla karşılaşılmaktadır. Genellikle esnaflarımız, artışların çok yüksek olması sebebiyle çözüm yolu olarak işçi çıkartmakla birlikte küçülmeye gitmektedirler. Halbuki esnaflarımızın kiraladıkları taşınmazlarının ödeme koşullarıyla ilgili kanunlarımızda açıkça belirtilmiş hakları bulunmakta olup çoğu esnafımız da bu durumdan haberdar değiller.
Esnaflarımız kiraladıkları taşınmazların kira bedelleri mülk sahipleri tarafından bir önceki seneye göre ortalama iki kat arttırılmak istenmekte veya da hali hazırdaki kiracıya ''sen çok ucuza oturmaktasın yeni kiracı gelse iki katı fiyattan kiraya vereceğim'' diyerek bıktırma baskısına maruz kalmaktadırlar. Fakat esnaflarımız kiraladıkları taşınmazla ilgili mülk sahibinin baskısı ve işsiz kalma korkusundan sözleşmeye eklenmiş olan yüksek kira artış oranlarının kabul etmek zorunda kalmaktadırlar. Bu durumla karşılaşan esnaflarımızın kanuni hakları kendilerini bu gibi zor durumlardan daha az yara alarak kurtulmalarını sağlayabilmektedir. Örneğin mülk sahipleri sözleşmeye yüksek kira artış oranları eklemiş olsalar bile bu oran geçersiz olabilir. Çünkü kira sözleşmesindeki artış oranının nasıl belirleneceği kanunlarımızda açıkça belirtilmiştir. Borçlar Kanunu Madde 344 bize yeni kira bedelinin nasıl belirleneceğini açıklamaktadır. B.K 'MADDE 344 - Tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır.(1) Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılmamışsa, kira bedeli, bir önceki kira yılının tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemek koşuluyla hâkim tarafından, kiralananın durumu göz önüne alınarak hakkaniyete göre belirlenir.'. Örneğin sözleşmenizi yaptınız, Mülk sahibi de yıllık artış oranını %50 olarak belirledi ve sizde kabul ettiniz. Bu süreçten 1 yıl geçmesiyle birlikte %50 artış oranını uygulamak yerine kanunda açıklanan şekilde belirlenecek artış oranını baz alarak yeni kira bedelini ödeyebilirsiniz. Çünkü yeni kira bedeli kanunlarımızda belirtilen koşullarla hesaplanacaktır. Bu duruma mülk sahibi tarafından her ne kadar itiraz edilse de kiralanan tarafça yeni kira bedeli kanunlarımızda belirtilen koşullarda hesaplanıp o şekilde ödenmelidir. Yapmış olduğunu ödeme mülk sahibinin istediği yükseklikte olmadığı zaman sizin taşınmazdan çıkmanızı isteyebilir ve kanun yollarına da başvurabilir. Fakat kanunlarda belirlenen koşullarda ödeme yaptığınız sürece sözleşmede ki artış oranına uymadınız gerekçesiyle sizi kiraladığınız taşınmazdan çıkartamayacaktır.
