BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ
1. Başvuran …, Kültür ve Turizm Bakanlığında Arkeolog olarak görev yaptığını, Sur İlçesinin yeniden yapılanması kapsamında personel ihtiyacı nedeniyle 15/03/2017 tarihli olur ile Mersin Müze Müdürlüğünden Diyarbakır Müze Müdürlüğüne tayin olduğunu, eşi …'in Mersin Şehir Hastanesinde sosyal çalışmacı olarak görev yaptığını, kendisinin Mersin İline veya başka bir ile tayin yapılamayacağına dair bir yazının Bakanlık tarafından verilemediğinden eşinin tayininin yapılamadığını, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünün yazısının ise Sağlık Bakanlığı tarafından dikkate alınmadığını belirterek, Genel Müdürlüğün yazısının dikkate alınarak eşinin Diyarbakır iline tayin edilmesini talep etmektedir. … başvuru hakkında bilgisi ve izninin olduğunu belirten dilekçesini 16/02/2018 tarihinde Kurumumuza ulaştırmıştır.
V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A. Hukuka ve Hakkaniyete Uygunluk Yönünden Değerlendirme
12. Başvuran 1 numaralı paragrafta belirtildiği üzere; eşi …'in Mersin Şehir Hastanesinde sosyal çalışmacı olarak görev yaptığını, kendisinin ise Diyarbakır Müze Müdürlüğünde görev yaptığını belirterek aile birliğinin sağlanabilmesi için eşinin Diyarbakır İline yer değişikliğinin yapılmasını talep etmektedir.
13. Şikayet konusu somut olayda; başvuran …'in Mersin Müze Müdürlüğünde çalışmaktayken Diyarbakır İlinde bulunan Müze Müdürlüğüne tayin talebinde bulunduğu ve Müzeler Genel Müdürlüğünün onayı ile 28/04/2017 tarihinde Diyarbakır İlinde göreve başladığı, bu defa Mersin Devlet Hastanesi'nde sosyal çalışmacı kadrosunda görev yapan başvuranın eşi …'in aile birliğinin sağlanması için Sağlık Bakanlığına tayin talebinde bulunduğu, Sağlık Bakanlığının ise Diyarbakır İlinde kadronun dolu olmasından bahisle, başvuranın kurumu Kültür ve Turizm Bakanlığı ile yazışmalar yaparak başvuranın başka bir ilde ya da tekrar Mersin İlinde görev yapıp yapamayacağına dair bilgi istediği, Kültür ve Turizm Bakanlığının başvuranın hizmetine ihtiyaç bulunduğundan Mersin İline atanmasının mümkün bulunmadığı bilgisini verdiği anlaşılmıştır.
14. Anayasanın 41 inci maddesinde ailenin Türk toplumunun temeli olduğu, Devletin ailenin huzur ve refahı ile özellikle ananın ve çocukların korunması için gerekli tedbirleri alacağı ve teşkilatı kuracağı hüküm altına alınmıştır. Ailenin korunmasına ilişkin benzer hükümlere uluslararası sözleşmelerde de yer verilmiştir. Bu düzenlemeler Devlete, ailenin korunması için gerekli düzenlemeleri yapması ve teşkilatı kurması konusunda ödevler yüklemiştir. Söz konusu düzenlemeler doğrultusunda çıkarılan 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun memurların yer değiştirme suretiyle atanmalarını düzenleyen 72 nci maddesinin ikinci fıkrasında da, yer değiştirme suretiyle yapılacak atamalarda; aile birimini muhafaza etmek için kurumlar arasında gerekli koordinasyonun sağlanması ve belli esaslar çerçevesinde atamanın yapılması gerektiği belirtilmiştir.
Ayrıca yine aynı madde de yer değiştirme suretiyle atanmaya tabi memurun atandığı yerde eşinin atanacağı teşkilatın bulunmaması ya da teşkilatı olmakla birlikte niteliğine uygun münhal bir görevin bulunmaması durumunda memura eşinin görev süresi ile sınırlı olmak üzere belirtilen şartlarda izin verilebileceği hükme bağlanmıştır.
15. Diğer taraftan, Anayasanın 65 inci maddesinde yer alan Devletin sosyal ve ekonomik alanlarda Anayasa ile belirlenen görevlerini, bu görevlerin amaçlarına uygun öncelikleri gözeterek malî kaynaklarının yeterliliği ölçüsünde yerine getirmesi de gerekmektedir. Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik ile yer değiştirme suretiyle atanma taleplerinin, Devlet Memurlarının adil ve dengeli bir şekilde dağılımının sağlanması için memurun uzmanlığı, iş tecrübesi, mesleki bilgisi gibi özellikleri ile boş kadro durumu göz önünde bulundurularak değerlendirilmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır.
16. Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşları Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 20 nci maddesinde ise personelin eş durumu nedeniyle nakil talebinde bulunabilmesi için eşlerden biri bir başka kurumda çalışıyor ise ilgili kurumla koordinasyon sağlanacağı ve eşinin görev yaptığı kurumun
başka yerde teşkilatının bulunmaması, kadro veya mevzuatı açısından aile birliği mazeretine dayalı atanma imkânının olmaması halinde talebin değerlendirileceği belirtilmiştir.
17. Söz konusu hükümlerin temel amacı kamu görevlilerinin ailevi kaygılardan uzak bir biçimde kamu hizmetlerini verimli, etkin ve sağlıklı bir biçimde yürütmelerini sağlamaktır. Danıştay 5 inci Dairesinin E:2004/6626, K:2005/5834 sayılı ve 07/12/2005 tarihli Kararında, Anayasa'nın ve 657 sayılı Yasa'nın söz konusu düzenlemelerine göre, farklı kurumlarda çalışan eşlerden birinin hizmet gereği başka bir yere naklen atanması halinde diğer eşin çalıştığı kurumla gerekli koordinasyonun sağlanması ve bu eşin de isteği halinde aynı yere naklinin yapılmasının idare için bir yükümlülük olduğu, ancak, memurun atandığı yerde eşinin atanacağı teşkilat yoksa ya da teşkilat olmakla birlikte niteliğine uygun boş bir kadro bulunmamakta ise eşe belirli koşullarda izin isteme hakkı tanındığı belirtilmiştir.
18. Somut olayda idareler arasında yapılmış olan yazışmalardan her iki idarenin de mevzuatta belirtildiği üzere tayin talebinin karşılanması için gerekli koordinasyonu sağladıkları anlaşılmaktadır. Yine söz konusu yazışmalardan Sağlık Bakanlığı Kamu Hastaneleri Birliği Sağlık Personeli Atama Dairesi Başkanlığıyla yapılan görüşmede personelin atanması ile ilgili olarak kesin ifadenin belirtilmesi gerektiğinin Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğüne bildirildiği, buna istinaden anılan idare tarafından "…'in … aile birliği mazereti dahil tekrar Mersin İline atanması mümkün bulunmamaktadır." şeklindeki yazının yazıldığı anlaşılmaktadır. Sağlık Bakanlığının Kurumumuza göndermiş olduğu cevabi yazıda Diyarbakır ilinin sosyal çalışmacı unvanında doluluk oranı yüksek olan 5. hizmet bölgesi A hizmet grubunda yer aldığı, …'in Diyarbakır iline naklen tayini yapılamadığından, atama talebinin yeniden değerlendirilmesine esas teşkil etmek üzere başvuranın kurumundan gönderilen yazılardan aile birliği mazeretinden Mersin İline atamasının yapılamayacağına dair herhangi bir ibare bulunmadığı, ilgili mevzuat ve Diyarbakır İlinin sosyal çalışmacı unvanında Personel Dağılım Cetveline göre dolu olması nedeni ile …'in Diyarbakır İline naklen tayininin yapılamadığı belirtilmiştir.
19. Kamu hizmetlerinin sürekliliği ilkesi uyarınca, kamu hizmetlerinin aksamadan sunulmasını teminen kamu görevlilerinin tayin işlemlerinde aile birliğinin dikkate alınması hususunda bazı istisnalar getirilmesi hukuken mümkündür. Bu istisnalardan biri de farklı kurumlarda çalışan eşlerden biri başka bir yere atandığında, memur olan diğer eşin çalıştığı kurumun başka bir yerde teşkilatının bulunmaması gerektiğidir. Münhal kadro bulunmaması durumu da bu istisnalar arasında yer almaktadır. Ancak Sağlık Bakanlığı tarafından Kurumumuza gönderilen bilgi ve belgelerden Sağlık Bakanlığının Diyarbakır İlinde teşkilatının bulunduğu, Diyarbakır İlinde bulunan 58 adet kadrodan 19'unun dolu, 39'unun boş olduğu anlaşılmaktadır. Yine yukarıda yer verilen aile birliğinin korunmasına ilişkin Anayasal hükümler ve uluslararası mevzuat ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun ve Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik hükümleri uyarınca ve Kültür Bakanlığının "… … aile birliği mazereti dahil tekrar Mersin iline atanması mümkün bulunmamaktadır." şeklindeki yazısı da dikkate alındığında Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşları Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 20 nci maddesi gereğince …'in Diyarbakır İline naklen tayininin yapılamadığı cevabının da makul olmadığı, aile birliğinin sağlanmasına yönelik olarak getirilmiş olan düzenlemelerin getiriliş amacına, sistematiğine ve hakkaniyete de uyarlık göstermediği değerlendirilmektedir.
20. Yukarıda yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Sağlık Bakanlığına bağlı Mersin Devlet Hastanesinde sosyal çalışmacı olarak görev yapan …'in Diyarbakır İline aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliği talebinin reddedilmesi işleminin hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğu sonuç ve kanaatine varılmıştır.
B. İyi Yönetişim İlkeleri Yönünden Değerlendirme
21. İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İyi yönetim ilkeleri" başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiş olup; Kurumumuzun bilgi ve belge talebine süresi içinde cevap verildiği, İdarelerin başvuranla ilgili işlemlerinde 'makul sürede karar verme', 'hesap verilebilirlik', 'şeffaflık', 'kararın geciktirilmeksizin bildirilmesi' ilkelerine uygun davrandığı, ancak İdarelerin, başvurana verdiği cevaplarda hangi sürede hangi mercilere başvurabileceğini göstermediği bu nedenle 'karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi' ilkesine uymadığı tespit edildiğinden, İdarelerin bahse konu ilkelere uygun davranması önerilmektedir.
KARARIN TAM METNİNİ GÖRMEK İÇİN TIKLAYINIZ!
