SORU: Belediye diş tabibi, tabip ve uzman tabibin sözleşmeli personel olarak istihdam edilebilir mi?
CEVAP: 5393 sayılı Belediye Kanununun 49 uncu maddesinde, "Norm kadro ilke ve standartları Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı tarafından müştereken belirlenir. Belediyenin ve bağlı kuruluşlarının norm kadroları, bu ilke ve standartlar çerçevesinde belediye meclisi kararıyla belirlenir. Belediye personeli, belediye başkanı tarafından atanır. Birim müdürlüğü ve üstü yönetici kadrolarına yapılan atamalar ilk toplantıda belediye meclisinin bilgisine sunulur. Belediye ve bağlı kuruluşlarında, norm kadroya uygun olarak çevre, sağlık, veterinerlik, teknik, hukuk, ekonomi, bilişim ve iletişim, plânlama, araştırma ve geliştirme, eğitim ve danışmanlık alanlarında avukat, mimar, mühendis, şehir ve bölge plâncısı, çözümleyici ve programcı, tabip, uzman tabip, ebe, hemşire, veteriner, kimyager, teknisyen ve tekniker gibi uzman ve teknik personel yıllık sözleşme ile çalıştırılabilir. Sözleşmeli personel eliyle yürütülen hizmetlere ilişkin boş kadrolara ayrıca atama yapılamaz. Bu personelin, yürütecekleri hizmetler için ihdas edilmiş kadro unvanının gerektirdiği nitelikleri taşımaları şarttır.
Bu fıkra uyarınca sözleşmeli olarak istihdam edileceklere ödenecek net ücret, söz konusu kadro unvanı için birinci derecenin birinci kademesi esas alınmak suretiyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre tespit edilecek her türlü ödemeler toplamının net tutarının yüzde 25 fazlasını geçmemek üzere belediye meclisi kararıyla belirlenir. Genel hükümlere göre birinci dereceden kadro ihdas edilemeyen kadro unvanları için ise o kadro unvanından ihdası yapılmış en yüksek kadro derecesinin birinci kademesi esas alınır ve yapılacak ödemenin azami tutarı yukarıda belirtilen usûle göre tespit olunur. Bu fıkra hükümlerine göre çalıştırılacak personel için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı unvanlar itibarıyla sınırlama getirebilir. Sözleşmeli personelin işe alınması memur kadrolarına ilk defa alınma usulüne tabidir. Sözleşmeli personelden üç yıllık çalışma süresini tamamlayanlar talepleri hâlinde sözleşmeli personel olarak çalıştırılmalarına esas alınan memur kadrolarına atanır. Bu kapsamda memur kadrolarına atananların bir yıl süreyle diğer kamu kurum ve kuruluşlarına nakli yapılamaz. Bunların sözleşmeli personel pozisyonlarında geçirdikleri hizmet süreleri, öğrenim durumlarına göre yükselebilecekleri dereceleri aşmamak kaydıyla kazanılmış hak aylık derece ve kademelerinin tespitinde değerlendirilir. Bunlar, atandıkları kadronun mali ve sosyal haklarına göreve başladıkları tarihi takip eden aybaşından itibaren hak kazanır ve önceki pozisyonlarında aldıkları mali ve sosyal haklar hakkında herhangi bir mahsuplaşma yapılmaz. ..." hükmü yer almaktadır.
Öte yandan, Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmeliğin; "Kapsam" başlıklı 2 nci maddesinin 1 inci fıkrasında, "Bu Yönetmelik belediyeler ve bağlı kuruluşları ile belediye ve il özel idarelerinin üye oldukları mahalli idare birliklerinde istihdam edilen memur, sözleşmeli personel, sürekli işçi ve geçici iş pozisyonlarında çalıştırılanları kapsar." hükmü,
"Kadroların tespiti" başlıklı 9 uncu maddesinin 1 inci fıkrasında, "Bu Yönetmeliğe ekli cetvellerde alt gruplar için unvan ve sayı itibarıyla tespit edilenler dışında kadro kullanılamaz. Ayrıca Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-2 ve Ek-3'te unvan, personel grubu ve sayı itibarıyla alt gruplar için belirlenen memur ve sürekli işçi kadro toplamı aşılamaz. Ancak, memur ve sürekli işçi kadro sayıları, tespit edilen memur ve işçi kadro sayısından daha az sayıda belirlenebilir." hükmü, "Kadro ihdası" başlıklı 10 uncu maddesinde, "(1) 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi memur kadroları ile sürekli işçi kadroları bu Yönetmeliğe uygun olarak meclisler tarafından ihdas edilir. Memur kadrolarının ihdası için Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-5 Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Kadro Cetvellerinden (I) sayılı cetvel, sürekli işçi kadrolarının ihdası için ise (V) sayılı cetvel eksiksiz olarak doldurularak ihdas gerekçeleriyle birlikte meclise sunulur. Kadroların iptalinde de aynı usul uygulanır. Kadroların ihdas, iptal ve değişikliklerinde Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-5 Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Kadro Cetvellerinden (IV) ve (VII) sayılı cetveller düzenlenir." hükmü bulunmaktadır. Diğer taraftan, 3/5/2002 tarihli ve 24744 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmeliğin; 27/A maddesinde, "(1) İl özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşları, bunların üyesi olduğu mahalli idare birlikleri ile döner sermayeli kuruluşların B grubu kadrolarına bu Yönetmeliğin Dördüncü Bölümünde yer alan usul ve esaslara göre atama yapılabileceği gibi, KPSS (B) grubu puan sıralaması dikkate alınarak, açıktan atama yapılacak kadro sayısının beş katına kadar belirlenecek adaylar arasında yapılacak yazılı ve/veya sözlü sınavlardaki başarı sırasına göre de atama yapılabilir.
(2) Atama için ayrı bir sınav yapılmasının öngörülmesi halinde atama yapılacak kadroların sayı, sınıf, unvan ve dereceleri, genel ve özel mevzuattaki atama koşulları, KPSS puan türü ve asgari puanları, sınavın yeri, zamanı, içeriği ve değerlendirme yöntemi ilgili kurumlarca Resmî Gazete, Cumhurbaşkanınca belirlenen kurumun internet sitesi ve kendi internet sitelerinde ilan edilmek suretiyle adaylara duyurulur." hükmü, 27/B maddesinde, "(1) İl özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşları, bunların üyesi olduğu mahalli idare birlikleri ile döner sermayeli kuruluşlarca yapılacak sınava başvuru şekli, sınavın türü, sınav konuları, sınav kurulunun teşkili, kurulun çalışma usul ve esasları, sınav sonuçlarının değerlendirilmesi, başarılı olan asil ve yedek adayların belirlenmesi usulü, sınav sonuçlarına itiraz ile sınava ilişkin diğer hususlar İçişleri Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca müştereken yürürlüğe konulacak yönetmelikle belirlenir." hükmü yer almaktadır. Bu kapsamda, 24/12/2019 tarihli ve 30988 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ve il özel idareleri, belediyeler ve bunlara bağlı kuruluşlar ile bunların üyesi olduğu mahalli idare birlikleri ve döner sermayeli kuruluşlara ilk defa memur olarak atanacaklara ilişkin usul ve esasları belirlenen Mahalli İdarelere İlk Defa Atanacaklara Dair Sınav ve Atama Yönetmeliğinin "Atama usûlü" başlıklı 5 inci maddesinde, "(1) Mahalli idarelerde boş bulunan memur kadrolarına merkezi yerleştirme yoluyla veya idare tarafından yapılacak sınavla açıktan atama yapılabilir. (2) Atama yapılacak kadro unvanı ve sayıları için ilgisine göre Çevre ve Şehircilik Bakanlığı veya İçişleri Bakanlığından izin alınır. Atama izni verilen kadrolara her iki usûl ile de memur alımı yapılabilir. İzin verilmeyen kadrolar için merkezi yerleştirmeye başvurulamaz, duyuru ve sınav yapılamaz." hükmü yer almaktadır.
Bu çerçevede, 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun "Temel Esaslar" başlıklı 3 üncü maddesinin (c) bendinde, "Bütün sağlık kurum ve kuruluşları ile sağlık personelinin ülke sathında dengeli dağılımı ve yaygınlaştırılması esastır. Sağlık kurum ve kuruluşlarının kurulması ve işletilmesi bu esas içerisinde Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığınca düzenlenir." hükmü yer almaktadır. Yine Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Açıktan Kura ile Atanacak Sağlık Personelinin Atama Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde, "Bağlı kuruluşlar ile Kamu kurum ve kuruluşları, münhal kadro, pozisyon, unvan ve görev yerlerini açıklayan listeleri, her kura döneminde Bakanlığa gönderirler." düzenlemesine yer verilmiştir.
Yukarıda yer verilen mezkûr kanun ve yönetmelik hükümleri gereğince sözleşmeli olarak tabip, uzman tabip ve diş hekimi kadrolarında atama yapılacak kadro unvanı ve sayıları için Çevre ,şehircilik ve İklim değişikliği bakanlığından alınacak izni müteakip, istihdam edilmek istenen personel talebi Sağlık Bakanlığına bildirilerek, Sağlık Bakanlığınca açılacak olan İlk Defa ve Yeniden Atama Kurası neticesinde yerleştirme işlemleri gerçekleştirilecektir.
