Demokrasinin beşiği olarak nitelendirilen ve kişisel hak ve özgürlüklerde dünya standardının üzerinde uygulamalara sahip olduğu yönünde bir algı oluşturan ABD'de ve Avrupa ülkelerinde uygulanan alkol yasakları dikkat çekiyor. İstanbul Valiliği'nin, var olan alkol genelgesini hatırlatmasını bile 'kişisel hak ve hürriyetlerin kısıtlanması' olarak lanse edenlerin aksine, gelişmiş ülkeler, kamu nizamını sağlamak ve vatandaşlarının sağlığını korumak adına alkol yasaklarını tavizsiz bir şekilde uyguluyor.
HALKA AÇIK ALANLARDA İÇİLMESİ YASAK
Yeşilay'ın 'Alkol Kontrol Politikalarına Dair İnceleme' başlıklı araştırmasına göre; Hırvatistan, Macaristan, Finlandiya, İtalya, Portekiz, İspanya, İsveç, Malta, İngiltere, Çek Cumhuriyeti ve Letonya gibi ülkelerde alkol tüketiminde kısmı kısıtlamaya gidildiğine yer veriliyor. Estonya, Litvanya, Polonya ve Romanya gibi ülkelerde halka açık alanlarda alkol tüketimi yasaklandığı vurgulanıyor.
SPOR ETKİNLİKLERİNDE İZİN VERİLMİYOR
Birçok Avrupa ülkesinde spor etkinlikleri sürecinde alkol kısıtlamalarına yer veriliyor. Örneğin; Bulgaristan, Finlandiya, Yunanistan, Romanya, İspanya, Slovenya ve Slovakya gibi ülkelerde de spor müsabakalarının gerçekleştiği süre içinde alkol tüketimine kesinlikle izin verilmiyor. Avusturya, Çek Cumhuriyeti, Fransa, Macaristan, İrlanda, İtalya, Malta, Hollanda, Polonya, Portekiz, İsveç, İngiltere, Litvanya ve Letonya gibi ülkelerde ise spor etkinliklerinin gerçekleştiği dönem içerisinde kısmi kısıtlamalara gidiliyor.
İSVEÇ'TE YAŞ SINIRI 20
Avrupa'nın gözde ülkelerinden İsveç'te 20 yaşın altında kimseye alkollü içecekler satılmıyor. Avrupa'nın lokomotifi olan Almanya'da 18 yaş altında alkollü ürün satışı yasak. Finlandiya'da da yaş sınırı 18.
KISMİ KISITLAMA UYGULAYAN ÜLKELER VAR
Alkol yasakları konusunda "Kısmi kısıtlama" uygulamasına giden ülkeler de vardır. Kısmi kısıtlama; bazı eyaletlerde, bölgelerde, belediyelerde veya şehirlerde alkol tüketimini kanunen yasaklamış veya tüketimin belirli yerlerde kısıtlandığı ancak genel olarak yasaklanmadığı bir sisteme verilen addır. Hırvatistan, Macaristan, Finlandiya, İtalya, Portekiz, İspanya, İsveç, Malta, İngiltere, Çek Cumhuriyeti ve Letonya gibi ülkelerde ise alkol satışı konusunda kısmi uygulamalar var.
İHTİYARİ KISITLAMALAR DA UYGULANIYOR
Belçika, Çek Cumhuriyeti, Bulgaristan, İrlanda, Hollanda, Slovakya ve İsveç gibi ülkeler ise ihtiyari kısıtlama uyguluyor. "İhtiyari kısıtlama" uygulayan ülkelerde ise alkol tüketimi kanunen yasak değildir, ancak bazı kuruluşların gönüllü olarak alkol tüketimini yasaklayan veya düzenleyen kendi düzenlemeleri mevcut olabilmektedir.
Finlandiya, Gürcistan, Romanya ve Slovakya kültür ve eğlence faaliyetleri alanlarında alkol kullanımını yasaklamıştır. Avusturya, Bulgaristan, Hırvatistan, , İrlanda, İtalya, Letonya, Litvanya, Malta, Hollanda, Polonya, Portekiz, İspanya ve İngiltere kısmi kısıtlama uygulama kararı almıştır. Belçika, Çek Cumhuriyeti ve İsveç gibi ülkeler ihtiyari kısıtlama uygulamaktadır.
ABD'DE 21 YAŞ ALTINA ALKOL SATIŞI YASAK
ABD'de de alkol satışı ve tüketimine yönelik çok sıkı kurallar uygulanıyor. Birçok eyalette belirli saatlerden sonra içki satışı yasaklanırken, alkol kullanma yaşı ise 21'den başlıyor. Minnesota, Kentucky, Oklahoma, South Carolina ve Indiana eyaletlerinin de aralarında olduğu 10'u aşkın bölgede ise halkın yoğun olarak alışveriş yaptığı Pazar günleri marketlere alkol satışı yasak. Hollywood'da ise alkol oranı yüzde 60'ı geçen içeceklerin satışı yasaklanmış durumda. Eyalette, şarap ve diğer alkollü içecekler, pazartesi-cumartesi arasında saat 09.00'dan 24:00'a kadar, pazar günleri de 12:00'dan saat 21.00'a kadar satılabiliyor. New York eyaletinde de barlar ve restoranlar ise pazartesiden cumartesiye saat 08.00'den ertesi sabah saat 04.00'e kadar alkol servisi yapabiliyor.
Avrupa'nın birçok ülkesinde alkollü araç kullanımının yaptırımı çok ağır. Araç kullanırken, kandaki alkol oranı 0.5 promili geçtiği an büyük cezalar uygulanıyor. 0.5 promil aşıldığı anda Almanya'da 500 Euro, İngiltere'de ise 5 bin 700 Euro ceza ödemek durumunda kalıyorsunuz. Avrupa'nın bazı ülkelerinde ise direksiyona sıfır alkollü oturmanız gerekiyor. Romanya, Macaristan ve Çek Cumhuriyeti'nde ise kandaki alkol oranı 0 promil olmak zorunda.
TÜRKİYE'DE UYGULANAN YAPTIRIMLAR
Ölçüm ya da gözlem sonucunda sürücünün, 0.50 promil düzeyinin üzerinde alkollü olduğu ve araç kullanamayacak durumda olduğu belirlenirse gerekli cezai işlemler yapılır. Sürücü, alkolmetre ile yapılan test sonucunda alkollü çıkarsa; 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 48/5 maddesi gereğince para cezası ile cezalandırılır, aracı trafikten men edilir ve sürücü belgesi (6) ay süreyle Trafik Polisince geri alınır. Aynı sürücü aynı suçu işlerse;yine Kanun'un ilgili maddesi gereğince para cezası ile cezalandırılır, aracı trafikten men edilir ve sürücü belgesi (2) yıl süreyle Trafik Polisi'nce geri alınır.
PSİKİYATRİ MUAYENESİ YAPILIYOR
Aynı sürücü üçüncü kez alkollü olarak araç kullanırken tespit edilirse, kanunun ilgili maddesinde belirtildiği şekilde para cezası ile cezalandırılır, aracı trafikten men edilir ve sürücü belgesi (5) yıl süreyle Trafik Polisi'nce geri alınır. Ayrıca (6) aydan az olmamak üzere hafif hapis cezası uygulanılır. (5) yıl süreyle geri alınan sürücü belgesi sahipleri, 5. yılın sonunda, psiko-teknik değerlendirme ve psikiyatri muayenesi sonrasında durumu uygun olanlara belgeleri iade edilir.
ALKOLLÜ ARAÇ KULLANANA 5 BİN 700 EURO CEZA
Avrupa'nın birçok ülkesinde alkollü araç kullanımının yaptırımı çok ağır. Araç kullanırken, kandaki alkol oranı 0.5 promili geçtiği an büyük cezalar uygulanıyor. 0.5 promil aşıldığı anda Almanya'da 500 Euro, İngiltere'de ise 5 bin 700 Euro ceza ödemek durumunda kalıyorsunuz.
Avrupa'nın bazı ülkelerinde ise direksiyona sıfır alkollü oturmanız gerekiyor. Romanya, Macaristan ve Çek Cumhuriyeti'nde ise kandaki alkol oranı 0 promil olmak zorunda.
