Günümüzde boşanmalardaki hızlı artış, artık evliliğin tanımını tehlikeye atmaktan öte, çok temel ihtiyacımız olan sevgi ve güven duygusunu tehdit etme noktasına ulaşmaya başladı. Uzman Klinik Psikolog Elif Kutlu Kurtoğlu, günümüzde hızla artan boşanmalar ve eşlerin neler yapması gerektiği ile ilgili bilgiler verdi:
Sağlıklı bir ilişkide çiftler birbirlerine güvenmek isterler. Sever, sevilirler. Umutludurlar. Sorunlar karşısında yapıcı çözüm önerileri bulmaya çalışırlar. Baş etme mekanizmalarını gün geçtikçe güçlendirirler. Ben ve biz olmanın sınırlarını belirleyebilirler. Karşı tarafı anlamaya niyet ederler. İletişimin, ilişkinin bel kemiği olduğunun bilincidedirler.
SALDIRGANLIK NORMALLEŞİR
Boşanma yolunda giden evlilikler ise bu özelliklere sahip bir ilişki olmaktan bir hayli uzaktır. Daha çok bireysel farklılıkların soruna dönüştüğü, suçlayıcı ve saldırgan tutumların normalleştiği, özenin ve biricikliğin hızlıca yitirildiği ilişkiler söz konusudur.
Peki hal böyleyken yapacak birşey var mıdır? Çift ve aile terapilerinde, karşılıklı ilişkiyi kurtarma niyeti olduğu sürece tüm yaraları sarmak, yeniden bu ilişkiyi inşa etmek bile mümkündür. Çiftlerin istek düzeyinin aynı olması şartı aranmaz. Çoğunlukla bir partnerin diğerine göre evliliği kurtarmaya karşı daha hevesli olduğunu sıklıkla görmekteyiz. Bu tür durumlarda çift terapilerinde istekli tarafa 'lokomotif olma' görevi verilir. Bir ivme kazanana kadar, onun değişimde liderlik etmesini sağlamak, ilişkiyi yapılandırmaya çok destek olur.
HIZLI KARAR PİŞMANLIK SEBEBİ
Çift ve aile terapistleri, çifti-aileyi bir sistem olarak ele alır. Bireysel özellikler değil, kurdukları ilişkinin doğası üzerinde durur. İlişkiyi bir sistem olarak almak, çiftlerin de birbirlerini suçlamasını engeller. 'Ne oldu da sorun bu noktada çıkıyor? Neyi birlikte daha farklı yapsak evdeki huzuru sağlayabiliriz?' gibi konular ele alınır. Karşılıklı anlamaya ve iyi hale geri dönebilmeye niyet edildiyse, çözümler akış içinde gerçekleşebilir.
Hızlıca bitirmek, tek bir tarafa suçu yıkmak her zaman kısa vadede daha kolay ama uzun vadede çoğunlukla suçluluk ve pişmanlık duygusunu harekete geçiren kararlardır. 'Onunla mutlu değilim' diyorsanız, 'Kendi kendime mutlu muyum?' diye sorun. Sizi kimse mutlu etmek için hayatınıza girmedi. Birlikte mutluluğu yaratmak için girdi. Hep kendi payınıza düşeni ne kadar yapıp yapmadığımıza bakın, yapmıyor/yapamıyorsanız bunun üzerinde düşünün. Herkes kendi içindeki ışığı yakmaya çalışsa, ilişki dediğimiz kesişim kümesini aydınlatmak çok daha kolay olur.
Unutmayın, boşanma kararı cepte durabilir. O kartı kullanma hakkınız var elbette. Ama elimizden geleni yaptık mı? Sonrasında pişmanlık duymamak için etraflıca bir çaba göstermenizi öneriyorum. Çözüm yollarını bulabilmek için erkeklere, kadınlara, onların geniş ailelerine ve yakın arkadaşlarına ne gibi önerilerde bulunabiliriz, bir bakalım...
AİLELER SADECE NASİHAT ETMESİN
İlişkileri hakkında çiftlerden özellikle birine yorumda bulunmayın. Asla birini suçlamayın. Boşanmaya giden bir yolda ilerlediklerini görüyorsanız; nasihat etmek, tehdit etmek, küsmek, uzak durmak veya onlarla tartışmak yerine onların bu halinden nasıl etikilendiğinizi samimice paylaşabilirsiniz. Üzüldüğünüz için, önemsediğiniz için onlara destek olabileceğinizi belirtebilirsiniz.
Ayrılmaya karar verip ilk sizinle paylaşıyorlarsa; ilişkilerinin büyük resmini görmelerine yardımcı olabilirsiniz. Unutmayın, normal durumda ilişkilerinin artı ve eksilerini çok gerçekçi değerlendirebilirler ama stres altındayken onlar kara bulutlarla kaplı bir gökyüzü görmekteler. Siz bulutları aralamalarına yardımcı olabilirsiniz.
ARKADAŞLAR HAKEM OLMAMALI!
Arkadaşlarımız olayları kendi bahçelerindeki deneyimlerle yorumlayacaklardır. Kendi üzerinden anlamak, destek vermek, eleştirmek; sizin ilişkinizi anlamak ve destek olmak anlamına çoğu zaman gelmez. Aksine onların olumsuz deneyimlerine dayanarak yaptıkları yorumlar, yönlendirmeler sizin yok yere olumsuz düşüncelere kapılmanıza sebep olabilir.
İlişkiyle ilgili çıkmaza düşüldüğünde, arkadaşlara neredeyse hakem görevi verilip onlardan çözüm yolu bulmaları bile beklendiğine şahit oluyoruz. Size mutluluğu reçeteleyen hiç kimse iyilik yapmıyor, unutmayın! Çözümleri birlikte bulmalı, bu ilişki yolunu zorlukları ve güzellikleriyle baş başa yürümelisiniz. Dışarıdan ama gerçekten dışarıdan ikinizi de tanımayan bir uzman, size zor zamanlarda rehberlik edebilir. Ancak yola karışmaz, sadece size farkındalık kazandırır. O nedenle arkadaşlarımızla paylaşımlarımız konusunda sınırlarımızın farkında olmalıyız.
KADINA ÖNERİLER
İlişkide doğru-yanlış, haklı-haksıza odaklanmak inanın hiçbir sorunu çözmez. Çok iyi bir hakeminiz olsa bile o sırada, en iyi ihtimalle sadece o anki sorunu çözersiniz. Bu bakış açısı değişmedikçe siz ilişkinin trafik polisi olursunuz.
Doğru-yanlış, haklı-haksız kim diye bakmak yerine şu an bu durum içinde sizin için uygun olmayan şeyleri fark etmek, dile getirmek ve birlikte neler yapabileceğinize bakmak işe yarayabilir.
Neyi nasıl söylediğimiz çok önemlidir. Bir tek konuyu konuşmak her zaman daha güvenlidir. Geçmişten günümüze neler oldu tek tek saymaya kalkarsak, tartışmaya başlamak an meselesi olacaktır.
Onu değiştirmeye çalışmayın. İlişkinizde iyi gitmeyen bir şey için birlikte yeni kararlar alabilirsiniz. Bir davranış kalıbını, tutumlarınızı değiştirmeye niyet edebilirsiniz. Ama taraflardan biri bir diğerine bir yönünü değiştirmesini istediğinde karşılaşacağı tavır maalesef direnç gösterisi olacaktır.
ERKEĞE ÖNERİLER
İlgi ve sevgi gösteriminin kadınlar için ilişkinin sadece başlarında değil, ilişkide karşılıklı güven kazanıldıktan sonrasında da devamı oldukça önemlidir.
Bazen sizin duygularınızda bir değişim olmamasına rağmen karşı taraf ısrarlıdır. Sizin belli konularda değiştiğinize inanır. Birşey yok deyip geçmek iletişim kurmuş olmak değildir. Onu anlamaya çalışmadığınız sürece iletişim kuramazsınız.
Ortak ilgi alanları yaratın. Tamamen ayrışmış ilgi alanları ve zevkler ilişkinin içini boşaltır. Sizin maçınız ve onun alışverişi dışında hayatta ortak keyif alabileceğiniz, birlikte öğrenebileceğiniz aslında ne çok şey var. Unutmayın yeni bir uğraş edindiğinizde enerjinizi onu öğrenmeye verirsiniz. Bu da ilişkideki hatalara, eksilere odaklanmayı engeller.
