Son 10 yıldır diz ve kalça protezi ameliyatlarında ortopedi cerrahlarının da robot cerrahisine başladığını anlatan İstinye Üniversitesi Öğretim Üyesi, Liv Hospital Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü'nden Prof. Dr. Erden Ertürer, konuyla ilgili bilgiler verdi…
Ortopedide son 10 yıldır birtakım robotik girişimler ortaya çıktı. Bunlar iki yerde toplandı: Artoplasti ve omurga.
Omurgadaki olay biraz daha farklı. Orada çok ince, etrafındaki sinirlerin olduğu bir yapıya vida atıyorsunuz.
Artoplasti dediğimiz şey aslında bir parça değişimi. Vücudumuzun eskiyen parçalarını yenileriyle değiştiriyoruz. Dolayısıyla bu yeni koyduğumuz parçaları eskilere yakın veya olması gerektiği gibi koymamız gerekiyor.
AĞIRLIK DİZE BİNİYOR
Bunların hepsi de eklem. Eklem dediğimiz şey hareket eden yerler. O hareketin sağlanması için en az iki yüzeyin birbirine tam doğru teması gerekiyor. Bu teması doğru sağlayamazsanız o yeni koyduğunuz eklem, eskisinin görevini yerine getiremez ve hasta tam memnun olamaz.
Robotların çıkış aşaması biraz buradan doğdu. Biz bu protez parçalarını nasıl normal açılarında tam olarak yerleştirebiliriz fikrinden geldi ve bununla beraber giderek gelişti.
Kadınlar, diz kireçlenmeleri açısından daha riskli grup. Bu biraz vücudun yapısıyla alakalı. Vücudun ağırlık merkezi dizlerin iç tarafından geçiyor. Türk tipi kadınlarda basenler fazla, ayaklar biraz daha içe dönük. Dolayısıyla ağırlık daha fazla dizlerin iç tarafına biniyor. Ameliyat ettiğimiz popülasyon, genellikle annelerimiz veya ablalarımız yaşında olan insanlar.
Kalça ameliyatları da da nispeten kadınlarda daha fazla ama erkekte de çok sık görüyoruz. Bu bir eskime esasında. Ben hastalarıma da söylüyorum, bu bir hastalık değil. Bu mekanik bir problem, bir aşınma. Hastalık olanları da var. Onlar ayrı, birtakım romatizmal hastalıklar var. Altında bir neden yatan kireçlenmeler de var ama büyük çoğunluğu, altında bir neden yatmayan yani primer bir hastalığı olmayan kireçlenmeler. Bunlar da yaşa bağlı olarak artıyor. Ne kadar yaşlanırsak o kadar da sıklık artıyor.
KİLONUZA DİKKAT EDİN, SPOR YAPIN
Kireçlenmelerden korunmak için eklemlere çok fazla yük bindirilmemesi gerekiyor. Kilomuza dikkat edeceğiz. Ne kadar az ağırlık binerse aşınma o kadar az oluyor. Biraz spor yapacağız. Eklem çevresindeki kaslarımızı güçlendireceğiz. Birtakım genetik faktörler etki edebiliyor, onları değiştiremiyoruz. Çevresel faktörleri değiştirmemiz çok zor. Kıkırdak yüzeyi pürüzsüz bir porselen gibidir, hiçbir çizik yoktur. Birbiriyle çok uyumlu bir şekilde birbirine sürtünmeden çalışırlar. Ama bir düşme, o kıkırdakta ufak bir hasar yaratsa dahi bu, eklemin diğer tarafını da bozar. Bu nedenle düşmelerden, ani travmalardan kaçınmalıyız.
