Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı ve Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, koronavirüs ile mücadele ettiğimiz şu günlerinde doğru bilinen yanlışlar hakkında bilgiler verdi…
MARKET ALIŞVERIŞİ SONRASI
Market alışverişi sonrasında aldığınız paketleri balkon gibi bir yerde bir gün bırakın, ertesi gün kaldırın. Üzerinde virüs varsa bu süre içinde ölür, ertesi gün rahatlıkla dokunabilirsiniz. Yoksa onları deterjan gibi malzemelerle temizlemeniz gerekir. Ama tabii hepsi buna müsait değil, ya kutusu zarar görür ya da sebze meyve olduğu için deterjanla yıkanamaz. En etkili yöntem, dışarıda dokunmadan bir gün bekletmektir.
KELLE PAÇA ÇORBASI
İlgi çeksin diye söyleyenen önerilerden biri. Hiçbir etkisi yoktur virüse karşı ama kişi seviyorsa içebilir. Kelle paça çorbasıyla ne bağışıklık sistemi, ne de kemikler güçlenir. Sağlıklı beslenmek önemli. Yeteri kadar protein ve yağ alan, sebze-meyve yiyen bir insanın dışarıdan alacağı gıda, ilaç ya da vitaminlerin bir kısmı boşa gider, bir kısmı da zarar verir. Vitaminleri suda eriyenler ve yağda eriyenler diye ikiye ayırıyoruz. Suda eriyen vitaminler vücutta yeteri kadar varsa biraz daha alıp güç kazanamazsınız. Yağda eriyen vitaminleri fazla aldığınız zaman vücutta depolanır, dokularda birikir ve hastalıklar oluşur. A vitamininin fazlası sarılık, karaciğer bozukluğu gibi hastalıklara yol açar. Bir kişi her tür besin grubundan besleniyor ve sağlık sorunları yoksa; gıdası da, vitaminleri de tamdır. Dışarıdan vitamin takviyesine ihtiyacı yoktur.
EVCİL HAYVANLAR
Bu yeni virüsün kaynağı araştırılıyor. Daha önceki koronavirüs salgını yarasa kökenliydi. SARS da, MERS de böyleydi. Yarasadan direkt insana bulaşması zor, yani bir aracı hayvan kullanılıyor. SARS yarasadan, MERS de deve aracılığıyla insana geçti. Bulaştırma da yemek, gıda yoluyla değil; solunumla oldu gibi görünüyor. Dolayısıyla kedi, köpek koronavirüsleri ile hiçbir benzerlik göstermiyor. Peki insandan hayvana bulaşır mı? Tek bir vaka oldu, Hong Kong da bir hanımefendi koronavirüs oldu, arkasından da köpeğinde çıktı. Ama şondan mı geçti, yoksa köpek dışarıdan mı aldı bilmiyoruz. Yani evcil hayvanların dışarıda yürüyüşe götürülmesinde sakınca yok. Virüs havada en fazla birkaç dakika kalabilir. Çocuklar da kalabalık olmayacak şekilde kendi kendilerine bahçeye çıkıp oynayabilirler. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, kapı kolları ve merdiven tırabzanlarıdır. Ellerinin iyi temizlenmesi gerekir. Yoksa hava almakta, yürüyüş yapmakta sakınca yok.
AYAKKABINIZI BALKONA KOYUN
'Eve girerken ayakkabılarımızı dışarıda mı çıkartalım, çantamızı, bavulumuzu temizleyelim mi? diye soruyorlar. Virüsün bazı materyallerde birkaç gün kaldığını gösteren çalışmalar var. O virüsün evin içindeki havaya karışması, doğru yolla enfekte olması mümkün değil. Ayakkabıyı kapalı bir yere koyuyorsanız, o zaman dışarıya koymaya gerek yok. Aslında balkona koyarsanız, daha kolay ölüyor, kapalı yerde biraz daha fazla yaşıyor. Dışardan geldikten sonra kıyafetlerinizi balkonda havalandırın.
