Sedimantasyon testinin insan sağlığı için ne kadar önemli olduğundan bahsettikten sonra sedimantasyon yüksekliği ve sedimantasyon normal değeri gibi merak edilen konulardan bahsedelim. ESR olarak adlandırılan Eritrosit Sedimantasyon Oranı kişiden kan alındıktan sonra laboratuvar ortamlarında testi yapılır. Alınan kanlar farklı zaman dilimlerinde değerlendirilir. İlk yarım saat, iki saat ve 24 saat olarak yapılır. Tek kullanımlık test tüpü ile bu testler sağlanır. Sedimantasyon değeri kaç olmalı? İşte yanıtı…
Sedimantasyon kısaca vücuttaki enfeksiyon varlığını gösteren test değerine diyebiliriz. Sözlük anlamı çökme, çökelti olarak adlandırılmaktadır.
Hastanelere gittiğimizde olmazsa olmazlardan biri kan testleridir. Kan testleri sayesinde birçok önemli sağlık sorunları tespit edilebilmektedir. Bu kan testlerinde kullanılan yöntemlerden biri de sedimantasyon testi. Sedimantasyon sözlük dilinde çökme olarak bilinmektedir. İnsan vücudundan alınan kan tek kullanımlık tüplere aktarılır. Eritrosit sedimantasyon oranına bakılarak test uygulanır. İlk yarım saat, iki saat ve 24 saat olmak üzere farklı zaman dilimlerinde değerlendirme işlemleri devam eder. Yani eritrositlerin ne oranda ve ne hızda çöktüğüne bakılır. Eritrositler çözelti içinde olduğu için daha hızlı bir şekilde dibe çöker. İşte burada önemli olan çökme hızıdır. Çökme miktarı ve hızı, referans değerlerin dışındaysa o zaman vücutta enfeksiyon olduğu ortaya çıkar. Sedimantasyon düzeyinin artması kanser teşhisinde de tespit kaynağı olarak ölçülür. Fakat bu durum vücudun anormal bir tepkisinden dolayı da olmuş olabilir. Sedimantasyon değeri kaç olmalı diyorsanız işte yanıtı.
Eritrosit sedimantasyon hızı ölçülürken yaşa ve cinsiyet durumuna göre farklı hesaplandığını söyleyebiliriz. Referans aralıkları bu yüzden farklılık göstermektedir.
• Yeni doğanlarda: 0 ile 2 mm/h
• Çocuklarda: 0 ile 10 mm/h
• 50 yaş altı kadınlarda: 0 ile 20 mm/h
• 50 yaş üstü kadınlarda: 0 ile 30 mm/h
• Gebelerde: 4 ile 57 mm/h
• 50 yaş altı erkeklerde: 0 ile15 mm/h
• 50 yaş üstü erkeklerde: 0 ile 20 mm/h
Sedimantasyon testi vücuttaki iltihaplı hastalığın varlığını tespit eder. Sedef, ateşli hastalıklar, çölyak, astım gibi birçok önemli hastalıklarda sedimantasyon hızı yüksektir. Çünkü vücut tepki göstererek karaciğer ve bağışıklık sistemi hücreleri tarafından protein yapılarını oluşturması olarak açıklayabiliriz. Bu oluşumlar da eritrositler ile yapışarak kütle ve ağırlıklarında artış meydana getirir. Ağırlık olunca da dibe çöküş hızlı olacaktır. Sedimantasyon hızı da o yüzden yüksek çıkar.
Sedimantasyon yüksekliği gibi durumlarda daha önce bahsettiğimiz gibi tek başına sedimantasyon testi yeterli olmayacaktır. Başvurduğunuz hekim daha kapsamlı bir test isteyecektir. Sedimantasyon yüksekliği altında yatan hastalıklar incelenir. Muayene ve laboratuvar testleri yapılır. Eğer hastalık tedavi sonrası iyileşmeye giderse sedimantasyon oranı da düşmeye başlar.
• Lupus
• Sedef
• Ailevi akdeniz ateşli hastalığı
• Ankilozan spondilit
• Çölyak ve multiple skleroz
• Romatoid artrit
• Sinüzit
• Astım
• Tüberküloz
• Akciğer kanseri
Sedimantasyon değeri yüksekse en korkulan durumlardan biri kanserli tümörlerin varlığına işaret edebilir olması. Bu yüzden en yakın sağlık kuruluşuna gidilerek gerekli testlerin yapılması gerekir. Uzman doktor eşliğinde bu durum düzenli takip edilerek tedavi sürecine başlanmalıdır.