Türkiye'de yapılan çalışmalar çocuk ve gençlerin yüzde 25'inin fazla kilolu veya obez olduğunu gösteriyor. Pandemide evde ekran karşısında uzun saatler geçiren çocukların beslenme alışkanlıkları da değişti, hazır gıda, abur cubur tüketimi arttı. Bu dönemde bazı çocuklarda 5-10 kilograma varan kilo artışları oldu
Obezite tedavisinde, yaşam boyu sürecek sağlıklı beslenme ve yaşam tarzı değişikliklerinin sağlanmasının şart olduğunu söyleyen Liv Hospital Çocuk Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Cengiz Kara; pandemi döneminde artan obezitenin nedenleri ve tedavisini anlattı… Covid-19 salgınında çocuklar evde hareketsiz kaldı. Okulların kapalı olması ve eğitim hayatının bilgisayar/televizyon başında uzaktan sürdürülmesi, bu hareketsiz hayatı daha da perçinledi. Evde ekran karşısında uzun saatler geçiren çocukların beslenme alışkanlıkları da değişti; özellikle hazır gıda, abur cubur tüketimi arttı. Bu dönemde bazı çocuklarda 5-10 kilograma varan ağırlık artışları oldu. İçinde bulunduğumuz salgın ve uzaktan eğitim sürecinde çocuklarda obezite ve erken ergenlik gibi büyüme sorunlarının oluşmasını önlemek için ailelere düşen görevler var. Öncelikle çocukların her tür hareketini artırmak gerekiyor.
ARADA OYNAMALI
Uzaktan eğitimde teneffüs araları genellikle 15-20 dakika arasında değişiyor; bu teneffüslerde, okulda olduğu gibi, çocukların bahçeye-dışarıya çıkması, nefes alması, koşması, oynaması sağlanabilir. Çevre bunun için uygun değilse ev içinde oyun aktiviteleri için imkan yaratılmalıdır. Eğitimin tamamlanmasından sonraki akşam saatlerinde ebeveynlerin çocuklar ile birlikte yapacakları 30-60 dakikalık tempolu yürüyüşler, hareketsizliği kırmak için etkili olacaktır. Uzaktan eğitimde ders ve ödev için geçirilen ekran saatleri yeterince uzun, bu nedenle eğlenceye yönelik ekran saatlerinin (bilgisayarvideo oyunları, tablet, telefon, sosyal medya, internet vb.) mutlaka kısıtlanması gerekir; bu sürenin hafta içi günlerinde 1, tatil günlerinde 2 saati aşmaması gerekir.
UYUMADAN ÖNCE EKRAN KAPATILMALI
NORMAL büyüme için okul çocuklarının en az 10 saat, ergenlerin en az 9 saat uykuya ihtiyacı vardır. Buna göre yatağa gidiş saati 22.00-23.00'ü geçmemeli ve bundan en az 2 saat önce ekran ile ilişki kesilmelidir. Ekranın mavi ışığı ve stres dolu bilgisayar oyunları, gece düşük seviyelere inmesi gereken kortizol hormonunun yüksek ve gece yükselmesi gereken büyüme hormonunun düşük kalmasına neden olabilir. Bu hormon düzensizlikleri de obezite ve büyüme geriliğine yol açabilir. Uzaktan eğitimde gün boyu ekran ışığına maruz kalan çocukların hiç olmazsa akşam saatlerinde ekrandan uzak tutulması sağlıklı büyüme açısından çok önemli olacaktır. Çocuklar öğün atlamadan kahvaltı, öğle ve akşam yemeklerini yemelidir. Aralarda meyve ve benzeri ara öğünler alabilirler. Ancak paketli hazır ürünler ve şekerli içeceklere izin verilmemelidir. Hamburger, pizza gibi yüksek kalorili gıdalar sipariş edilmemeli, evde tencere yemekleri tüketilmelidir. Makarna, patates, pilav, ekmek ve yüksek karbonhidrat içerikli öğünlerin porsiyonları küçük tutulmalıdır.
