Dünya genelinde her sene, iş ve trafik kazalarında ortaya çıkan kanamalar sonucunda 5 milyondan fazla insan pıhtılaşma sorunları nedeniyle hayatını kaybediyor. Bu önlenebilir ölümlerin önüne ancak pıhtılaşma ölçüm cihazlarıyla geçilebiliyor. Tanesi 30-40 bin Euro civarı olan bu cihazlarla yapılan pahalı testler, maliyetten dolayı maalesef her vakada kullanılamıyor. İTÜ Arı Teknopark'ta, Koç Üniversitesi Translasyonel Tıp Araştırma Merkezi işbirliğinde yerli imkanlarla geliştirilen pıhtılaşma ölçüm cihazı Mikrotem, test maliyetlerini düşürerek binlerce önlenebilir ölümün önüne geçmeyi hedefliyor.
TEST MALİYETLERİNİ DÜŞÜRECEKLER
İstanbul Teknik Üniversitesi Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği Bölümü'nden Dr. Ahmet Can Erten ve Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Bölümü'nden Prof. Dr. Özlem Yalçın tarafından geliştirilen cihaz, uluslararası patentli bir ölçüm teknolojisine sahip. 2019 yılında Tübitak desteğiyle kurulan Mikronos Biyomedikal'in geliştirdiği Mikrotem, organ nakli, iş ve trafik kazası geçiren ağır kanamalı hastaların hayatta kalma olasılığını yüzde 70'e kadar artıracak.
Dr. Ahmet Can Erten
Günümüzde kullanılmakta olan pıhtılaşma ölçüm cihazlarının, yüksek test maliyetleri ve uzman personel gereksinimleri sebebi ile sağlık kuruluş ve çalışanlarının ihtiyaçlarını karşılamada yetersiz kaldığını belirten Dr. Ahmet Can Erten, "Türkiye'de bu cihazlardan 10-15 tane olduğunu biliyoruz. Bunlar çok pahalı cihazlar. Dolayısıyla test maliyetleri de oldukça yüksek. Bu nedenle pıhtılaşma ölçüm testleri her vakada kullanılamıyor. Ancak organ nakillerinde kullanılabiliyor. Kazalarda pek kullanılamıyor. Eğer bu cihazları yerli imkanlarla üretip test maliyetlerini düşürebilirsek, birçok kanamalı vakada önlenebilir ölümlerin önüne geçebiliriz. Geliştirdiğimiz cihazın seri üretimi için yerli üreticilerle görüşüyoruz. Sertifikasyon süreçleri tamamlanır tamamlanmaz üretime başlamayı hedefliyoruz" dedi.
YAPAY ZEKAYLA BİRLEŞTİRİLDİ
Global pıhtılaşma test pazarının 1,5 milyar doları geçtiğine işaret eden Prof. Dr. Özlem Yalçın ise, "Bu anlamda ihracat potansiyelimiz de yüksek. İngiltere'den Sphere Fluidics ile görüşmelerimiz sürüyor. İlk etapta İngiltere pazarına açılmayı planlıyoruz. Türkiye'deki hedef kitlemiz ise 100'ün üzerinde kamu ve üniversite laboratuvarı, 1500 hastane ve 5000 ambulans servisi" diye konuştu. Geliştirdikleri cihazın dünyadaki muadillerine benzemediğine de vurgu yapan Yalçın şu bilgileri paylaştı: "Bu cihazlar hastanelerde yerleşik olarak durur. Biz ise mobil versiyonunu geliştirmeyi başardık. Böylece ambulanslarda kullanılabilecek ve hasta hastaneye aktarılmadan önce bu hayati testler yapılabilecek. Geliştirdiğimiz sistemi yapay zekayla birleştirip bir tanı destek sistemi olarak da kullanılabilmesini sağladık. Böylece doktorlara acil müdahale ve ameliyatlar öncesinde gerekli analizleri sunabilecek. Kartuş bazlı, kullanımı kolay, hafif ve taşınabilir olarak dizayn ettiğimiz Mikrotem cihazı, 2022 yılı içinde Türkiye ve sonrasında dünyada sağlık kurumlarının kullanımına hazır hale gelecek."
Ahmet Can Erten - Özlem Yalçın
NASIL ÇALIŞIYOR?
Mikrotem sistemi, mikro kanallardaki elastik mikro yapıların deformasyonunu analiz ederek pıhtı mukavemetini doğrudan ölçebilen ve pıhtılaşma eğrileri sağlayan bir mikroakışkan tekniğine dayanıyor. Pıhtılaşma sisteminin genel değerlendirilmesi ve pıhtı oluşumunun başlamasından fibrinolize kadar olan tüm yolaklar test edilebiliyor. Pıhtı oluşma zamanı, pıhtının gerilme gücü, pıhtının maksimum gücü ve elastikiyeti gibi parametreler elde edilebiliyor.
İNGİLTERE'DEN ÖDÜLLÜ
Dr. Ahmet Can Erten, geçtiğimiz yıl Mikrotem ile İngiliz hükümeti tarafından fonlanan Royal Academy of Engineering Leaders in Innovation Fellowship'e (LIF) seçilmiş, Royal Academy of Engineering üyeleri ve yatırımcılardan oluşan jüri tarafından sağlık inovasyonu alanında birincilik ödülüne layık görülmüştü.